Το Αλαλούμ της Δεξιάς

Βιώνουμε τα τελευταία χρόνια μια νοσηρή ζύμωση στον χώρο της λεγόμενης ελληνικής Δεξιάς. Η εκλογή του κ. Σαμαρά στην προεδρία της ΝΔ χθές, σηματοδοτεί μια ίσως ελπιδοφόρα αλλαγή, καθώς τουλάχιστον το παρασκηνιακό σίχαμα των Χανίων έχασε την εκλογή στην προεδρία.

Τα αίτια της ήττας της ΝΔ ειναι γνωστά (αν και δεν αναφέρθηκαν ποτέ με τα λογια που περιγράφω). Ο κ. Καραμανλής ήταν ένας εντελώς ανίκανος πρωθυπουργός, οι συνεργάτες του ανάξιοι κολλητοί της Οννέδ, χαβαλετζήδες της καφετερίας που έγιναν κυβέρνηση και διέπρεψαν στο κλέψιμο. Η ΝΔ κυβέρνησε με μια κραυγαλέα ανηθικότητα για την οποία ευθύνεται ο κ. Καραμανλής, και οι χειροκροτητές του. Δικαίως η κ. Μπακογιάννη έχασε τις εκλογές χθές, αλλα αυτό δεν σημαίνει πως και ο κ. Σαμαράς είχε κάποιο εντυπωσιακό προφίλ. Υποφέρει και αυτός απο οξεία Καραμανλίτιδα, ήταν και είναι χειροκροτητής του Καραμανλή, και προσωπικά τον θεωρώ ηγετικά λίγο. Πολύ λίγο.

Για να επιστρέψουν οι πραγματικοί Δεξιοί στην ΝΔ, ο κ. Σαμαράς θα πρέπει να τονίσει μέ ποιές έμπρακτες πολιτικές (και όχι μόνον κορώνες), θα στηρίξει τις πολιτικές του φιλελευθερισμού τον οποίον υποτίθεται πως αντιπροσωπεύει η ΝΔ. Φιλελευθερισμός σημαίνει άνοιγμα πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό στην νέα εποχή. Σημαίνει επίσης προβολή της ατομικής πρωτοβουλίας, επιβράβευση της ηθικής και του μόχθου, συγκεκριμένα μέτρα κατα του Κρατισμού, του συνδικαλισμού, και του Αριστερισμού που σήμερα σαρώνει την χώρα.

Μεταξύ των άλλων, αυτό πρακτικά σημαίνει την κατάργηση της μονιμότητας του δημοσίου υπαλλήλου, μαζικές απολύσεις, κατάργηση του πανεπιστημιακού Ασύλου, άμεσο διαχωρισμό Εκκλησίας - Κράτους, αξιολόγηση όλων των δημοσίων λειτουργών και υπηρεσιών, ανοιχτά πανεπιστήμια (ακόμα και ιδιωτικά), χτύπημα του τραμπουκικού συνδικαλισμού και αριστερισμού που τρομοκρατεί σήμερα την χώρα, και την προβολή της ατομικής (και όχι κρατικής) επιχειρηματικότητας σε κάθε επίπεδο. Διότι όποιος δεν τα πιστεύει όλα αυτά και δεν τα επιζητεί, δεν μπορεί να είναι Δεξιός. Και μέχρι τώρα, δεν εχω ακούσει τίποτα συγκεκριμένο ακόμα.

update --

Χωρίς να θεωρώ πως όλοι οι άνθρωποι έχουν την ίδια πολιτικοκοινωνική αντίληψη του κόσμου, θα ήθελα να καταθέσω πως κατα την ταπεινή μου γνώμη, σε όσα έχω μέχρι τώρα γράψει σ' αυτό το μπλόγκ, είμαι ιδεολογικά συνεπής. Εν ολίγοις: Θεωρώ πως στην σημερινή Ελλάδα υπάρχουν 3 κέντρα παραγωγής μαζικής συνείδησης, εκ των οποίων το ένα, το πιο ισχυρό, είναι ο Αριστερισμός. Δεν έχω εύσημα για την ελληνική Δεξιά η οποία κατα την γνώμη μου ποτέ δεν προστάτευσε τον έλληνα πολίτη (τα Δεκεμβριανά ήταν το τελευταίο παράδειγμα), και έχει συμβάλει (μαζί με το ΠΑΣΟΚ) στην δημιουργια μιας σύγχρονης κουλτούρας αλητείας. Θεωρώ επίσης πως Δεξιά δεν υπάρχει στην Ελλάδα, ούτε Αριστερά, και πως η κοινωνία μας σήμερα έχει εισέλθει στο τελευταίο στάδιο της παρακμής της, το στάδιο της βίας (για το οποίο μιλάω απο παλιά).

Πάνω σ' αυτό το ιδεολογικό πλαίσιο κινούμαι και αρθρογραφώ, και παρόλο που δηλώνω ιδεολογικά Δεξιός, έχω κατα καιρούς ορίσει τί θεωρώ πως σημαίνει κάτι τέτοιο. Είναι εκείνος που πρωταρχικά υποστηρίζει τα συστατικά της αστικής δημοκρατίας (Επιχειρήσεις, Αστυνομία, Τράπεζες, Διεθνείς Συμμαχίες) τα οποία η Αριστερά μάχεται, είναι υπέρ της Παγκοσμιοποίησης την οποία η Αριστερά απεχθάνεται, των ανοιχτών πανεπιστημίων τα οποία η Αριστερά μισεί, κατά κάθε έκφανσης του Κρατισμού τον οποίον ΠΑΣΟΚ, Αριστερά (και η τελευταία έκδοση της ΝΔ) υπερπροάγουν, υπέρ της ΕΕ απο την οποία η Αριστερά θέλει να φύγουμε, κτλ. Ο τραμπουκισμός της Αριστεράς φαίνεται στα πανεπιστήμια, στον άκρατο συνδικαλισμό που κλείνει τις εθνικές οδούς, καταλαμβάνει δημόσια σχολεία, επιτίθεται σε ανθρώπους, στις δηλώσεις Σύριζα και στον αγώνα του ΚΚΕ κατα παντός επιστητού, και φυσικά στους κουκουλοφόρους τους οποίους υποστηρίζει. Ολη η σημερινή τρομοκρατία, απο τους Πυρήνες μέχρι τους κουκουλοφόρους, όλοι δρούν στο όνομα της Αριστεράς. Τα παραδείγματα είναι άφθονα.

Μπορείτε να με αγνοήσετε, αν επιθυμείτε, να έχετε διαφορετική γνώμη, να ανήκετε όπου θέλετε πολιτικά, αλλά παρακαλώ αναγνωρίστε μου το γεγονός πως σε όλα μου τα πόστ υπήρξα ιδεολογικά συνεπής, και επιχειρηματολογώ πέρα απο τα συναισθηματικά όρια του ρατσισμού, του εθνικισμού και του λαϊκισμού (τα οποία ουδόλως με ενδιαφέρουν). Η προσωπική μου ζωή αντανακλά ακριβώς αυτά που εκφράζω στα πόστ μου.

Ασφαλιστικό

Το Ασφαλιστικό μας πρόβλημα δεν είναι ενα ιδιαίτερα δύσκολο πρόβλημα να λυθεί, αλλά αδυνατούμε να το λύσουμε.

Για δύο λόγους - (1) Οι συντάξεις που πληρώνουν τα διάφορα ταμεία, δεν εχουν τίποτα να κάνουν με το πόσες εισφορές έχουν δώσει οι πολίτες στο κάθε ταμείο, αλλά εξαρτώνται απο τις διαπλοκές συνδικάτων - κράτους, και διάφορες άλλες ανεξήγητες θολούρες της φραπεδοχώρας, και (2) ακόμα και αν αυξηθούν τα όρια ηλικίας και οι εισφορές, το κράτος θα παραμείνει κακός διαχειριστής των χρημάτων μας, διότι έτσι δουλεύει το Κράτος, και ειδικά ο ελληνικός κρατισμός του χαβαλέ. Στο τέλος θα μας χρεωκοπήσει. Η όπως και στο παρελθόν, στο απίθανο κράτος της κομματοκρατίας, καποιοι κομματικοί αλήτες θα παίξουν τα λεφτά μας στο Χρηματιστήριο. Εγινε και στο παρελθόν.

Για κάποιους λόγους που δεν καταννοώ, ενας ΔΕΗτζής πάντα παίρνει καλύτερη σύνταξη απο εναν ταξιτζή, ακόμα και άν ο ταξιτζής πληρώσει περισσότερα στο ταμείο του. Ενας έμπορος θα πάρει καλύτερη σύνταξη απο έναν αγρότη, ενας ΟΤΕτζής καλύτερη σύνταξη απο εναν μαγαζάτορα, και πάντα οι τραπεζικοί θα είναι στην κορυφή. Γιατί; Επενδύει το ΙΚΑ τα κεφάλαιά του καλύτερα απο το ΤΕΒΕ, το ΝΑΤ καλύτερα απο τον ΟΓΑ;

Δεν καταννοώ επίσης εκείνο το απίθανο μπέρδεμα με τα 100 ταμεία που έγιναν 55, μετά 15, και πάει λέγοντας. Λογικά, θα μου πείτε όλα αυτά, συνάγουν με την ελληνική λογική, κάθε επάγγελμα και ταμείο, γιατί κάθε επάγγελμα συνδικαλίζεται διαφορετικά.

Οι αγρότες ας πούμε, κλείνουν τις εθνικές οδούς, οι ΔΕΗτζήδες κατεβάζουν τους διακόπτες. Και κονομάνε. Και επειδή το κλείσιμο της εθνικής δεν μετράει όπως το σκοτάδι, οι ΔΕΗτζήδες καταλήγουν με καλύτερες παροχές και συντάξεις. Και οι τραπεζικοί, που τα κάνουν όλα παρασκηνιακά, παίρνουν τις καλύτερες.

Αλλά δεν είναι τραγικό να ακούμε την Πετραλιά να μας λέει πως με το καινούργιο σύστημα, μετά απο 30 χρόνια εργασίας, η σύνταξή μας απο 300 ευρώ θα γίνει 304, δηλαδή αύξηση επένδυσης 4 ευρώ; Και δεν είναι ακόμα τραγικότερο να βλέπουμε πως και τα δύο κόμματα εξουσίας, έχουν εγκλωβιστεί στο ίδιο κουτάκι σκέψης, και μας φοβίζουν συνέχεια με τις αυξήσεις στα όρια ηλικίας, τις φορααρπαχτικές για να σώσουν το ταμείο που κάποιος ηλίθιος μάνατζερ διέλυσε, τα παγώματα που ξεπαγώνουν, τα τεκμήρια που μπαίνουν και βγαίνουν, ως τέλειοι κυβερνητικοί τουρίστες που έκατσαν στην παραλία, και εν μέσω ούζων και μεζέδων, άντε σκέφτηκαν και το Ασφαλιστικό;

Το Κράτος διαχειρίζεται όλα τα λεφτά μας, και απορία έχω να μάθω πού ακριβώς τα επενδύει, γιατί το εφάπαξ του ΔΕΗτζή είναι μεγαλύτερο απο του αγρότη, και στο φινάλε, γιατί υπάρχει το ακατανόητο εφάπαξ. Απο ποιά ακριβώς επένδυση προέκυψε, ποιοί την διαχειρίστηκαν, πού επένδυσαν, και πώς πήγε αυτή η επένδυση ανα οικονομική περίοδο, ανά χρόνο; Παίρνει ο έλληνας ενημερωτικό φυλλάδιο απο το ταμείο του με πληροφορίες πώς πάνε τα λεφτά του ασφαλιστικού του, πόσα έχει δώσει μέχρι σήμερα ο ίδιος, τί του αναλογεί, αν η επένδυση είναι σε χαμηλότοκες συντηρητικές επενδύσεις ή σε παράγωγα που παίζουν στις αναβαθμίσεις της Στερλίνας, και στους πετρελαιοπαραγωγούς του Ουζμπεκιστάν; Τίποτα απ' όλα αυτά δεν ξέρουμε, απλά πετάμε λεφτά σε ένα σύστημα, και περιμένουμε τις ειδήσεις των 8 να μάθουμε απο τον Πρετεντέρη άν το σύστημα χρεωκόπησε, ή διαβάζουμε Ελευθεροτυπία και άλλες παραφυλλάδες για να μάθουμε πώς οι κρατικοί μάνατζερς κλέψανε τα ταμεία.

Αν λοιπόν θέλουμε να είμαστε χαρούμενοι συνταξιούχοι, μάνατζερς της ζωής μας, και να μην περιμένουμε να ψοφήσουμε με τα 304 ευρώ του κάθε κρατικού αλχημιστή, και της κάθε ηλίθιας Πετραλιάς, ας γίνουμε κυρίαρχοι του οικονομικού μόχθου που παράγουμε. Ολοι οι Ελληνες, θα πρέπει να πληρώνουν εισφορές σε ένα και μόνον ένα ταμείο, το Ασφαλιστικό μας ταμείο. Και να μπορούν αν πάσα στιγμή να ξέρουν πόσο φόρο πλήρωσαν μέχρι τώρα, που επενδύονται τα λεφτά τους, ποιός τα μανατζάρει, και τί σύνταξη θα πάρουν απο τα 55 και μετά. Μερική, ολική, ή ενισχυμένη.

Και πέραν τούτου, αν επιθυμούν, ας φτιάξουν και δικό τους ταμείο, ανα επάγγελμα ή όπως γουστάρουν, ας βρούν μάνατζερς για τις επενδύσεις τους, και ας κάνουν ιδιωτικά ό,τι θέλουν. Και ας αποφασίσουν το κουμάντο τους, όπως εκείνοι θέλουν. Σύνταξη μειωμένη στα 55, ή μεγαλύτερη στα 65; Και να μπορούν, όπως μπορώ και εγώ, εκτός απο το ετήσιο υποχρεωτικό ενημερωτικό τους φυλλάδιο απο την εφορία, να μπορούν να ζητήσουν ανά πάσα στιγμή κατάσταση των εισφορών τους, τί θα πάρουν άν βγούν στην σύνταξη σήμερα ή σε δέκα χρόνια. Αυτό βλέπω εγώ σαν σωστό Ασφαλιστικό σύστημα. Τα υπόλοιπα είναι ελληνική λοβιτούρα, κυβερνητικές υπεκφυγές και καυτές λαϊκιστικές πατάτες.

Κάποια ανάλογη πρόταση άκουσα απο τον κ. Μίχαλο. Δεν ξέρω αν ο κ. Μίχαλος είναι συμπαθής ή όχι στην Ελλάδα, αλλά η πρότασή του ειναι σωστή και ωραία. Κάτι ανάλογο είχε προτείνει κάποτε και ο κ. Στέφανος Μάνος. Ας σκεφτούμε έξω απο το Κρατικό κουτί λοιπόν. Ο ΓΑΠ υποσχέθηκε διαφάνεια παντού. Ας το αποδείξει λοιπόν. Σήμερα.

--------------------------------------------------------
Ενα σύστημα ανάλογο με αυτό που προτείνει ο κ. Μίχαλος έχει και η Αμερική (το απέκτησε μετά το Κράχ του 29, επι προέδρου FDR), ένα ταμείο για όλους, όσα βάζεις τόσα παίρνεις, σύνταξη μετά τα 65 κανονική, μειωμένη στα 55 (πέραν απο τα ιδιωτικά επενδυτικά προγράμματα). Αλλα και στην Αμερική, τα λεφτά, ακομα τα διαχειρίζεται η ομοσπονδιακή κυβέρνηση (δηλαδή το Κράτος), και εδώ η συζήτηση είναι αν θα επιτραπεί στον κόσμο να επενδύσουν τις κρατικές τους εισφορές ιδιωτικά. Ηταν μία πρόταση των Ρεπουμπλικανών που τελικά απορρίφθηκε απο το Κογκρέσο.

Σφάζοντας τον Τούρκο

Στις μικρές και ευχάριστες αναμνήσεις που χτίζουν το προσωπικό μας θυμικό, θα προσθέσω και το όμορφο σπίτι στη λίμνη. Κάποιο Νοέμβρη, πάνε χρόνια πιά, δέχτηκα μια πρόσκληση για φαγητό, απο μια οικογένεια ελλήνων της Αμερικής. Ημέρα των Ευχαριστιών. Δεν είχα ακομα ολοκληρώσει την αξιολόγησή μου για την νέα πατρίδα, δεν είχα δεί ακόμα τα βουνά της, τους ποταμούς της και τις πόλεις της, δεν είχα ακόμα νοιώσει τον σφυγμό της νέας υπεραντλαντικής κοινωνίας. Αλλα εκείνη η μέρα ήταν ξεχωριστή, για την ιστορική της σημασία, και το μήνυμά της.

Η λίμνη απλώνονταν όμορφα στη θέα και ορίζοντα του σπιτιού, πνιγμένη στις κίτρινες και κόκκινες αποχρώσεις των φθινοπωρινών δέντρων της Νέας Αγγλίας. Μπαίνοντας στο σπίτι, μια σπιτική μυρωδιά απο φρεσκομαγειρεμένα κουλουράκια, με καλωσόρισε ευχάριστα. Καθήσαμε με το ευγενικό ζευγάρι στο δωμάτιο που αντίκρυζε την όχθη της λίμνης, καθώς ο αέρας θέριζε τον ορίζοντα, ξεγυμνώνοντας τα δέντρα στον κύκλο εκείνο της φύσης που έντονα ξεχώριζε τις τέσσερις εποχές. Ενα κόκκινο κρασί άρχισε την όμορφη μέρα, μια μέρα ξεχωριστή στη συνείδηση όλων των Αμερικανών, και μεταναστών μαζί.

Μιλώντας περι ανέμων και υδάτων, τη ζωή μακριά απο την πατρίδα και την κοινωνία που τώρα μας φιλοξενούσε, η κυρία Μαρία κάθισε στο πιάνο του σπιτιού, και άρχισε να παίζει μια όμορφη κλασσική μελωδία. Ηταν μια σύνθεση του Mozart, κάτι που μου έμελλε να συνδέσω στο μυαλό μου για πάντα με την ανάμνηση εκείνης της ημέρας, το σπιτάκι της λίμνης, και τη νόστιμη γαλοπούλα που στρώθηκε στο τραπέζι. Ασπρα σιδερωμένα τραπεζομάντηλα και κόκκινα κεριά σε ασημένια κεροπήγια, κόκκινο καλό κρασί, μια πανδαισία απο γλυκίσματα. Ενα βάζο με κίτρινα τριαντάφυλλα και πρασινάδες χρωμάτισε το τραπέζι. Το τζάκι πρόσθεσε την όμορφη φωτιά του, ζεσταίνοντας τον φιλόξενο χώρο.

Το ζευγάρι που με φιλοξενούσε είχε ξεκινήσει τη ζωή του στην Αμερική, όπως όλοι οι άλλοι. Απο το μηδέν. Δασκάλα μουσικής εκείνη, καθηγητής σε κάποιο πανεπιστήμιο εκείνος. Και στέριωσαν μια ύπαρξη καινούργια, σε μια καινούργια πατρίδα, μέσα στην πανσπερμία τόσων και τόσων που είχαν προηγηθεί πριν απο αυτούς, ζητώντας το δικαίωμα να ανήκουν κάπου αξιοπρεπώς, ζώντας απλά και σιωπηλά, απολαμβάνοντας κάποιο όμορφο σπιτάκι που διακόσμησαν με προσωπικό μεράκι και σκληρή δουλειά. Ηταν η πρώτη μου τιμητική πρόσκληση σε σπίτι.

Μαζί με τα Χριστούγεννα, η Μέρα των Ευχαριστιών, το Τhanksgiving, είναι η πιο σημαντική εορτή της Αμερικής. Και ενώ τα Χριστούγεννα γιορτάζονται απο τους χριστιανούς, και έχουν εμπορικοποιηθεί σε βαθμό εκνευριστικό, το αμερικανικό Τhanksgiving είναι η μόνη αμερικανική γιορτή που πράγματι ενώνει τους πάντες. Η μόνη μέρα που τα πάντα ερημώνουν, τα μαγαζιά κλείνουν, και φίλοι και οικογένειες μαζεύονται στο σπίτι για το παραδοσιακό γεύμα της γαλοπούλας. Είναι η παλιά Αμερική, με την ψυχοσύνθεση του καινούργιου, την ελπίδα, την ειρηνική συνύπαρξη. Είναι και η μέρα που σφάζουμε τον "Τούρκο", οπως μου ανέφερε και η κυρία Μαρία ψάχνοντας στο πιάνο τις πολύπλοκες συγχορδίες του Mozart. Γιατί κάθε έθνος, όσο καινούργιο κι αν είναι, έχει ανάγκη απο κάποιες γιορτές, κάποιες τελετουργίες, κάποιες ίσως μυθοπλασίες. Και αυτό το κάτι που ενώνει, ειναι η γιορτή του Τhanksgiving. Μόνη, πραγματική, αμερικανογεννημένη παράδοση, που χρόνια μετά, καθώς έμαθα καλά αυτή τη χώρα, δηλώνω υπεύθυνα πως πραγματικά ενώνει συνειδητά όλους τους νιόφερτους και τους παλιούς αυτής της ηπείρου, πέρα απο φυλές, γλώσσες και θρησκείες.


Ο επίσημος μύθος του Τhanksgiving αναφέρει πως οι πρώτοι μετανάστες της Νέας Αγγλίας, φτάνοντας στο Plimoth της Μασσαχουσέτης, έφτιαξαν εκεί ένα χωριό για να προστατευθούν απο τα στοιχεία της φύσης. Το ταξίδι τους, λένε, είχε χρηματοδοτηθεί απο κάποια αγγλική εταιρεία και είχε άλλον προορισμό. Αλλά οι ταξιδιώτες, για να αποφύγουν τις οικονομικές και νομικές υποχρεώσεις της εταιρείας, τώρα που βρίσκονταν πλέον μακριά απο την Ευρώπη, λόξεψαν και επέλεξαν άλλον προορισμό.

Και σαν ο χειμώνας ήρθε και το κρύο και οι αρρώστιες τους τσάκισαν, έπεσε πείνα στο μικρό χωριό. Και οι θρησκευόμενοι παρείσακτοι της ευρώπης, δέχτηκαν τότε την βοήθεια των ντόπιων ινδιάνων της Αμερικής, οι οποίοι τους πρόσφεραν τα αγαθά του Νέου Κόσμου: Καλαμπόκι, σοδιά της Αμερικανικής ηπείρου, και Γαλοπούλα. Στον πίνακα του πόστ, η στιγμή αποθανατίζεται με φαντασία και συμβολισμό. Είναι η ένωση του παλιού με τον καινούργιο κόσμο, η Ευχαριστία για την επιβίωση στην καινούργια και άγρια γή, μια αναγκαία τελετουργία που απο τότε γιορτάζεται στην Αμερική με θρησκευτική ευλάβεια, η μόνη αμερικανική γιορτή που γεννήθηκε και στέριωσε στο συλλογικό υποσυνείδητο των νιόφερτων αυτής της χώρας.

Στην πολιτικοποιημένη εποχή της συνειδητής απομυθοποίησης που ζούμε, η ρομαντική γιορτή αποκαθηλώνεται τώρα με την σειρά της, όπως κάθε μυθοπλασία που χτίστηκε γύρω απο τα εθνικά πρότυπα. Την ημέρα του Τhanksgiving, ομάδες Ινδιάνων διαμαρτύρονται για την ρομαντικοποίηση της γιορτής, καταθέτοντες μαρτυρίες για σφαγές ινδιάνων, αντί ειρηνικών δείπνων με γαλοπούλες.

Δεν θα μπορούσε άλλωστε να είναι διαφορετικά. Η γενοκτονία των Ινδιάνων βαραίνει το συλλογικό υποσυνείδητο της Αμερικής, και σήμερα προκαλεί αμηχανία. Η ανωτερότητα του Ευρωπαϊκού πολιτισμού αφάνισε στο περασμά του πάνω απο 4 εκατομμύρια Ινδιάνων, και σήμερα, χρόνια μετά, η σφαγή ίσως να απαιτεί ένοχη εξιλέωση, συγχώρεση, αλλά και ιστορική αποκατάσταση. Αλλά για μένα, για μάς, για όλους εκείνους που ζούν στη μεγάλη χώρα, η ιστορική αποκατάσταση δεν μπορεί να αντικαταστήσει στο γεύμα της κυρίας Μαρίας. Σίγουρα, μελωδίες Μozart και ρομαντισμοί δεν προσφέρθηκαν στους ινδιάνους, και ίσως οι θρησκευόμενοι πουριτανοί της Ευρώπης ποτέ να μην έφαγαν μαζί τους. Αλλά ο συμβολισμός παραμένει, χρήσιμος και υπαρκτός, σαν έστω ενωτική μυθοπλασία στο υποσυνείδητο του νέου έθνους, και γιορτάζεται τελετουργικά. Και μαζί του, παραμένουν άθικτα στο χρόνο, τα κουλουράκια της κυρίας Μαρίας, η θέα της λίμνης, και η ελπίδα πως όλοι ανήκουμε εδώ, εστω και τώρα, έστω και αργά.

-----------------------------------------------------------
Στους απανταχού της Αμερικής κατοικοεδρεύοντες Ελληνες, μετανάστες και θύματα της Ιστορίας, να ευχηθώ ολόψυχα και για φέτος, Happy Thanksgiving. Αφήστε τον μύθο να ξεφτίσει στον ιστορικό του δρόμο, και κρατήστε το μήνυμα της ελπίδας. Και τη μέρα της γιορτής, Πέμπτη 26 Νοεμβρίου, σφάξτε και σείς ενα τούρκο, και απολαύστε τον.

Biggest show in town

Eχει απλώσει τα πλοκάμια του παντού βάζοντας απόλυτους και μαθηματικούς κανόνες συμπεριφοράς. Απο τις τρείς διαστάσεις της ανθρώπινης ύπαρξης, κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής, κράτησε μόνον την οικονομική. Οι κανόνες που σχεδίασε είναι απολύτως ορθολογικοί. Η ιστορική ηθική του στηρίζεται στα τρία του συστατικά του Προτεσταντισμού (απόλυτη υπακοή στους νόμους, θεοποίηση της Εργασίας, και θρησκευτικό ζήλο στην Αγορά). Η δομή του είναι απόλυτα ιεραρχική, στρατιωτική. Παράγει την δική του ιδεολογία, δημιούργησε την αγορά του Public Relations, τους μηχανισμούς του Human Resources χρηματοδοτεί μια ολόκληρη εργατική τάξη πωλητών συμφερόντων (lobbyists), κατασκευάζει Νέα, επεξεργάζεται σενάρια, επιρρεάζει την πολιτική. Εννίοτε δημιουργεί και πολέμους.

Εντελώς αδιάφορoς στα πολιτιστικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων, τις επιμέρους κουλτούρες, γλώσσες, ήθη, έθιμα και εθνικές ιστορίες, έχει ήδη πραγματοποιήσει (επιτυχώς) την ομογενοποίηση της Αμερικής απο άκρου εις άκρον και εργάζεται τώρα στο υπόλοιπο του κόσμου. Εχει δικά του πανεπιστήμια και κύκλους σπουδών (ΜΒΑs) και ένα παγκόσμιο δίκτυο αποφοίτων που τον υπηρετούν σε υψηλές κυβερνητικές και εμπορικές βαθμίδες. Επιθυμεί προβλεψιμότητα στην ανθρώπινη συμπεριφορά, προβλεψιμότητα στην Αγορά, προβλεψιμότητα στην Πολιτική. Υποστηρίζει σταθερά πολιτικά καθεστώτα, ακόμα και δικτατορίες. Χρησιμοποιεί τη Δημοκρατία επιρρεάζοντας τις δυναμικές της, και προστατεύεται απο ενα στρατό δικηγόρων.

Η γέννησή του, μια ιδιοφυής νομικιστική σύλληψη. Πρόκειται για μια νομική οντότητα που σκέπτεται, αποφασίζει, δημιουργεί και εμπορεύεται με τη συλλογική δύναμη εκατομμυρίων ανθρώπων που το υποστηρίζουν, αλλά είναι και νομικά καλυμμένο ως μη φυσικό πρόσωπο. Τακτοποιεί δηλαδή τις εκκρεμότητές του μόνον οικονομικά, όπως άλλωστε επιθυμεί. Και είναι απόλυτα ελιτιστικό στη σκέψη, διεθνοποιημένο στη νοοτροπία και πανταχού παρόν, με τη δυνατότητα να παράγει καταπληκτικά αριστουργήματα.

Είναι κάτοχος συλλογικών ερευνών πάσης φύσεως (τις οποίες ορίζει νομικά), χρηματοδοτεί τεράστιες έρευνες (που κανείς ιδιώτης ή κράτος δεν μπορεί), αξιολογεί την εργασία και την παραγωγικότητα με απολύτως μετρήσιμα κριτήρια, έχει μελετήσει βαθιά την ανθρώπινη συμπεριφορά, ψυχολογεί, απολύει και προσλαμβάνει κατα βούληση (σύμφωνα με τις μετρήσεις), έχει πάντοτε συγκεκριμένους βραχυπρόθεσμους και μακροχρόνιους σκοπούς, και είναι τρομερά αποτελεσματικός με ό,τι ασχολείται. Εχει μέχρι σήμερα παράγει αυτοκίνητα, αεροπλάνα, φάρμακα, συστήματα πληροφορικής, διαστημόπλοια, καράβια, κάθε λογής καταναλωτικό αγαθό, ιατρική ποιότητας, έχει καλωδιώσει την υφήλιο και το διάστημα, έχει δώσει δουλειά σε εκατομμύρια ανθρώπους, πληρώνει πολύ καλά, μορφώνει επίσης, ανταμοίβει και απαιτεί. Είναι στην ουσία η μετουσίωση του απόλυτου μιλιταρισμου στην οικονομική ζωή της κοινωνίας.

Είναι η τρομερότερη ιδεολογική, οικονομική και παραγωγική δύναμη που έχει παραχθεί στην ανθρωπότητα (κατα τη γνώμη μου), ισχυρότερη απο τις εθνικές κυβερνήσεις, μεγαλύτερη και δυνατότερη απο όλα τα ιστορικά πολιτικοοικονομικά οικοδομήματα που ανεβοκατεβαίνουν ανα καιρούς. Δυνατότερη του Σοσιαλισμού, του Κομμουνισμού, του Καπιταλισμού, δημιουργεί στρατηγικές θέσεις και πολιτικά συστήματα αναμιγνύοντας συστατικά απο όλες τις ιδεολογίες, ανάλογα με την περίπτωση. Διαφέρει απο τον Φασισμό γιατί εμπεριέχει γνώση, και στηρίζει τη δύναμή του σε πειθώ και όχι στη βία.

Ειναι η δύναμη που σαρώνει την ανθρωπότητα σήμερα. Με την προτεσταντική του ηθική, στρατιωτική ιεραρχία και τους στρατηγικούς και οικονομικούς τους δείκτες, κυβερνά σήμερα τη Δύση, την Ευρώπη, την Αμερική, την Κίνα, την Ιαπωνία. Και θα αποφασίσει για το νέο παγκόσμιο σύστημα, όποιο και νάναι, καθώς και τους παίχτες του.

Corporatism. The biggest show in town.

* Στη φωτογραφία, τα κεντρικά γραφεία της Oracle inc., Redwood, California

Corporation
Corporatism
The New Deal and corporatism

Μίμης ο τηλε-λακές!

Την συμπάθειά μου για τον Μίμη Ανδρουλάκη την έχω εκφράσει και σε παλαιότερα πόστ. Και σήμερα, μια και του βάλανε και βόμβα, θα εκφράσω λίγο πιο αναλυτικά την γνώμη μου για εκείνον, τον οποίον οι τρομοκράτες μάλιστα χαρακτήρισαν "τηλε-λακέ, τυχοδιώκτη-διανοούμενο", που υποφέρει απο «προδοτικό κομπλεξισμό πρώην αριστερών» παράγοντας έργο για «τυμβωρύχους της σκέψης και της διανόησης».

Το οτι ο Μίμης προέρχεται απο την μαρξιστική αριστερά και έφαγε τα καλύτερά του χρόνια οραματιζόμενος μια σοβιετική κοινωνία, είναι παλιό αμάρτημα όλων των αριστερών. Αλλά τα χρόνια πέρασαν, ο Μίμης κατάλαβε πως όλα αυτά είναι μπούρδες, και αντί να πελαγοδρομήσει σε στάσιμους κομματισμούς, τόριξε στα διαβάσματα Οικονομίας, Πολιτικής, Ιστορίας και Κοινωνιολογίας. Με τον καιρό, βλέποντας πως η Αριστερά παρέμενε αρτηριοσκληρωτικά αναίσθητη στις αλλαγές του κόσμου, ο συμπαθής Μίμης εγκατέλειψε οριστικά το κόμμα του λαού, και στην προσπάθειά του να μετεξελιχθεί πολιτικά, απέχτησε το στύλ που γνωρίζουμε σήμερα.

Ελάχιστα ως καθόλου δεν ενδιαφέρεται ο Μίμης για το ΠΑΣΟΚ ως κόμμα ή ως πολιτικό φορέα. Το χρησιμοποιεί όμως γιατί του παρέχει ένα βήμα απο το οποίο εκφράζει την πειραματική του σκέψη, μια πλατφόρμα προβολής για προσωπική διαφήμιση, και την δυνατότητα να πουλάει τα βιβλία του. Και το ΠΑΣΟΚ με τη σειρά του, ελάχιστα ασχολείται με τον Μίμη, τις ιδέες του και τα πολιτικά του σενάρια. Καρπώνεται τους ψήφους που κερδίζει απο κείνον, και αφήνει να πλανάται στο ορίζοντα πως εκτός απο κλέφτες, το σοσιαλιστικό κίνημα διαθέτει και διανοούμενους. Ετσι, ΠΑΣΟΚ και Μίμης ειναι πάτσι.

Τον ρόλο του αναλυτή ελιτίστα θέλει να παίξει ο Μίμης, κάτι πολύ κοινό εκτός Ελλάδας, αδιαφορώντας για τις ευρύτερες πολιτικές του κόμματος που τον φιλοξενεί. Και με την πάροδο του χρόνου, αργά και μεθοδικά, μέσα απο ραδιοφωνικές εκπομπές και εμφανίσεις στην τηλεόραση, ο Μίμης εμπέδωσε αυτό το διαφορετικό image, το οποίο στην Ελλάδα ελάχιστοι διαθέτουν ή μπορούν να αποκτήσουν (ο Ανδριανόπουλος κινούνταν σ' αυτό το μήκος κύματος). Στην τηλεόραση, για παράδειγμα εμφανίζεται πολύ και ο Γιακουμάτος, αλλά ποτέ του δεν έγινε Μίμης. Κατανόησε δηλαδή ο Μίμης πως πολιτική σκέψη δεν υπάρχει στην Ελλάδα, πως κανένα ελληνικό κόμμα δεν πρόκειται να αποκτήσει ιδεολογία, συζήτηση για σοβαρή αναγέννηση της Αριστεράς δεν πρόκειται να γίνει, και πως το ΠΑΣΟΚ μαντρί ήταν και μαντρί θα παραμείνει.

Ετσι ο συμπαθής Μίμης έπιασε τον χώρο της ελιτίστικης διανόησης, άλλοτε λογοτεχνίζοντας όπως γουστάρει, και άλλοτε σεναριολογώντας κατα το δοκούν. Είναι απο τους λίγους λοιπόν που απολαμβάνουν την πολιτική όχι ως εξουσία, αλλα ως προσωπική δυνατότητα προβολής ελιτίστικης σκέψης. Αν ο Μίμης ζούσε εκτός Ελλάδας, θα ήταν πιό αυτόνομος, δεν θα χρειαζόταν κανένα ΠΑΣΟΚ για νταβατζή του, και κάθε του ομιλία θα έφερνε χιλιάδες δολλάρια. Το κοινό του θα του έφερνε λουλούδια αντί για βόμβες, και αντί για σαλόνια στα βόρεια προάστια, θα σύχναζε με σοφιστικέ ακαδημαικούς τυπάδες καί όχι με αμόρφωτα κομματόσκυλα και ημιμαθείς κολωνακιώτες. Αλλά στο βαλκανικό μαντρί υπάρχουν και οι "πληγωμένοι σύντροφοι" που αυτά τα θεωρούν προδοσία, και στέλνουν κατσαρολάτες βόμβες delivery.

Είναι ο Μίμης σύντροφος που εξαργύρωσε μερικές νύχτες στα κρατητήρια με βουλευτιλίκι; Και λοιπόν; O καθένας μας καβατζάρει στη ζωή με ό,τι έχει. Είναι σύντροφος που έκανε αντίσταση απο το "Παρίσι της καλοπέρασης"; Πιθανότατα. Mπορείς άνετα να τα συνδιάσεις και τα δύο. Στον Μίμη αρέσει η καλή ζωή, όπως και σε όλους μας, το καλό κρασί και φαγητό, ο ελληνικός φιλοσοφίζων χαβαλές. Το δείχνει άλλωστε με κάθε ευκαιρία. Σε ένα πολιτικό τοπίο απόλυτα κουμπωμένο, που αποφεύγει το χιούμορ και τον αυτοσαρκασμό, ο Μίμης ξεχωρίζει με τις μαντινάδες του, και τα ανέκδοτά του. Σε μια χώρα που η κουστουμαρισμένη αρλουμπολογία είναι επιστήμη, ο Μίμης περνάει τον καιρό του σε λαικά καφενεία πίνοντας ρακί, και μιλώντας για την παγκόσμια οικονομική κρίση. Σε μια χώρα με ηλίθιους πολιτικούς, ο Μίμης χαβαλεδιάζει φιλοσοφίζων, εκκεντρικά και ωραία.

Ειναι ο Μίμης διασκεδαστής της εξουσίας, συνεστιαζόμενος σε σαλόνια πλουσίων της εξουσίας; Οχι, με την απόλυτη έννοια της διασκέδασης, αλλά μη βρίσκοντας περιβάλλον elit think club (όπως θα έβρισκε στο εξωτερικό) για προβολή και συζήτηση, ο Μίμης βολεύτηκε με τα ελληνικά υποκατάστατα της πρακτικής βοήθειας της πλούσιας ελληνικής κοινωνίας. Αλλά τίποτε απ όλα αυτα, κατα μένα δεν αποτελούν ντροπή και ξεπούλημα. Ο Μίμης δεν ειναι Μαρία Δαμανάκη που έμεινε στην "εξαργύρωση". Ο Μίμης απλά άλλαξε γνώμη για όσα έκανε και πίστευε επι Αριστεράς, και ζήτησε για τον εαυτό του έναν καινούργιο ρόλο, ένα καινούργιο κοινό, και το δικαίωμα της αυτόνομης ελιτίστικης διανόησης. Και σε όποιον αρέσει. Ο Μίμης προόδευσε στη σκέψη και δέχτηκε τον ανοιχτό κόσμο γύρω του. Και καλά έκανε. Είναι απολύτως φυσιολογικό να αλλάζει κανείς γνώμη και ρόλο στη ζωή. Μόνον οι ηλίθιοι δεν αλλάζουν τίποτα.

Τον Μίμη προσωπικά τον κρίνω απο τη σκέψη που παράγει στα βιβλία του (αλήθεια, πόσοι έλληνες πολιτικοί έγραψαν ενα βιβλίο με κάτι σύνθετο;), μερικά απο τα οποία έχω διαβάσει, και που κατα την γνώμη μου έχουν πράγματι κάτι να πούν. Γιατί οι υπόλοιποι πολιτικοί μας, αριστεροί και δεξιοί, δεν έχουν απολύτως τίποτα να πούν. Αν ήμουνα λοιπόν στη θέση του Μίμη, θα συμπεριφερόμουν ακριβώς το ίδιο. Το καλοκαίρι, με φόντο τη θάλασσα, διάβασα το οικονομικό βιβλίο του που απεικονίζεται στην φωτογραφία. Μου άρεσε για την ποικιλία των πληροφοριών που παρέχει, τη σύνθεση εννοιών που κάνει, και τον πνευματώδη λόγο του. Με προσωπική φιλοσοφική μου προτίμηση τον ανοιχτό και παγκοσμιοποιημένο κόσμο, και προσωπικό μου όνειρο την πνευματική και οικονομική αυτονομία, θα συνεχίζω να υποστηρίζω κάθε ελεύθερη και πνευματώδη φωνή, σίγουρα και τον Μίμη.







-------------------------------------------------------------------
Κλείνοντας το πόστ είδα και την δήλωση του Μίκη Θεοδωράκη. Κλείνει με την έκφραση «Καημένε Παπαδόπουλε, πού είσαι να καμαρώσεις τη σπορά σου...».

Δεκτή η ένσταση για την προσωπική σας ζωή κύριε Μίκη, αλλά οχι και σπορά του Παπαδόπουλου οι Πυρήνες. Στο όνομα της Αριστεράς τρομοκρατούν και σκοτώνουν τα παιδιά. Πάλι λάθος διάγνωση...

One more down

Τη σκηνή την είχα δεί πάμπολλες φορές τηλεοπτικά και στις εφημερίδες. Την περασμένη όμως εβδομάδα μούλαχε να την δώ και αληθινά. Τη μέρα των Βετεράνων, η Αμερική τιμάει τους νεκρούς και ήρωές της. Αυτούς που την τίμησαν σε πολέμους μακρινούς, που φόρεσαν τη στρατιωτική στολή και τίμησαν με τη ζωή τους κάποιο ηθικό τίμημα. Αλλοτε στους πολέμους της Ευρώπης, αλλοτε της Ασίας, άλλοτε της Νότιας Αμερικής.

Γιατί η αυτοκρατορία είχε και έχει πολλούς πολέμους να θυμηθεί, άλλους καλούς, αλλους κακούς, αλλους ένδοξους και άλλους απαξιωμένους. Στη μεγάλη λεωφόρο της περιοχής, το πρωί άρχισε μια παρέλαση τιμητική, με σημαίες, μπάντες και φανταχτερές στολές. Και το μεσημέρι της ίδιας μέρας, η Καθολική εκκλησία της περιοχής, σιώπησε για λίγο, για μια τελετουργία θλιβερή - την αληθινή κηδεία ενός 19χρονου στρατιώτη που πέθανε στο μακρινό Αφγανιστάν. Ενα παιδί της γειτονιάς, το 15ο σε αριθμό μέχρι σήμερα, που όπως του όρισε η μοίρα, τινάχτηκε στον αέρα κάπου στους χωματόδρομους του Αφγανιστάν, μια πατρίδα για την οποία δεν ήξερε απολύτως τίποτα, νεκρός απο έναν εχθρό που ποτέ του δεν κατανόησε, ή αντίκρυσε κατάματα.




Στη θρησκευόμενη Αμερική, όλοι οι κοινωνιολόγοι πρέπει να περνούν απο την Εκκλησία. Και οι συγγραφείς, και οι δημοσιογράφοι, και οι απλά ενδιαφερόμενοι. Είναι ένας τόπος που σε κάνει να νοιώθεις τον παλμό της χώρας, τόπος σύναξης κοινωνικός, τόπος ευλάβειας και μεταφυσικής ανησυχίας, τόπος κοινωνιολογικής και ανθρωπολογικής παρατήρησης. Εργαστήριο κοινωνικό και ψυχολογικό, κάτοπτρο της αισθητικής της μεγάλης χώρας, απαραίτητο μέρος γνώσης όλων όσων θέλουν να μάθουν καλά την Αμερική. Ενα υπερθέαμα τελετουργίας, με παπάδες άψογα ντυμένους, μουσικές χορωδίες εθελοντών, ομάδες που μοιράζουν φυλλάδια και λουλούδια, και πολλές άλλες εκπλήξεις. Πιστέψτε με, σας λέω την αλήθεια. Δεν είμαι καθόλου θρησκευόμενος. Αλλά έρχομαι εδώ περιστασιακά, απο απλο ενδιαφέρον για τα "εξτρά" και τους αντικατοπτρισμούς τους.



Οι βετεράνοι κατέκλυσαν σιγά σιγά τους χώρους του ναού, ντυμένοι με τις στολές τους, ή ό,τι είχαν απομείνει απ΄ αυτές. Μερικοί, ήταν καρφιτσομένοι με παράσημα, στρατιωτικά σήματα τιμής, ειδικά πηλίκια και σημαίες. Ηταν πολλών ειδών. Τους βετεράνους του μεγάλου παγκοσμίου πολέμου, τους ξεχωρίζεις απο δύο πράγματα - την ηλικία, και το ύφος. Εχουν ένα θλιμένο και σεβάσμιο ύφος, ύφος ανθρώπων που είδαν τον πόλεμο και τη φρίκη του, και την ικανοποίηση πως πάλεψαν για κάτι που άξιζε. Ηταν εκείνοι, σκέφτηκα, που πολέμησαν στον μεγάλο πόλεμο με τους παππούδες μου, στον ίδιο αγώνα, κατι που αγγίζει και μένα, και τους γύρω μας. Εχω μιλήσει με πολλούς απο δαύτους, μερικούς που έκαναν στις αποβάσεις της Ευρώπης, άλλοι στα μακρινά πολεμικά θέρετρα της Ασίας. Είναι εύκολο να τους πλησιάσεις, εύκολο να τους μιλήσεις, και πάντα παίρνεις μαζί σου κάτι που αξίζει. Κάτι όμορφο που διαρκεί.

Το επόμενο είδος έχει άλλα αναγνωρίσιμα σήματα, είναι πιο "κινηματογραφικό". Οι βετεράνοι του Βιετνάμ αντανακλούν μια άλλη εποχή, μια άλλη ηθική, ένα άλλο ύφος. Κουβαλούν μαζί τους εναν εφιάλτη διαφορετικό, την ενοχή ενός πολέμου που δεν χρειαζόνταν, την άσκηση βίας προς έναν άλλο λαό που στην ουσία δεν τους ενόχλησε ποτέ. Είναι εύκολο να μιλήσεις μαζί τους, όλοι έχουν ιστορίες φρίκης και θανάτου να αφηγηθούν, και μέχρι σήμερα, δεν έχω συναντήσει κανέναν που να μίλησε με μίσος και έχθρα κατά των ασιατών εχθρών των.

Στην ομιλία και συμπεριφορά τους αναδύουν την στρατιωτική απειθαρχία και ανοργανωσιά που κουβάλησαν μαζί τους στους μακρινούς πολέμους της αυτοκρατορίας, και μια ιστορική συνείδηση που μεγάλο μέρος της αμερικανικής κοινωνίας δεν έχει. Αυτοί είδαν τον κόσμο, ένοιωσαν στο πετσί τους έναν άλλο πολιτισμό, και αφού τον πολέμησαν, στο τέλος τον συμπάθησαν και τον κουβαλούν μαζί τους. Είναι εκείνοι που περισσότερο απ' όλους τους βετεράνους, είναι οι περισσότερο φιλοσοφημένοι, αντιδραστικοί, πολιτικοποιημένοι και συνειδητοποιημένοι, σε σχέση με θέματα πολέμου, κονωνίας και πολιτικής. Φεύγεις απο κοντά τους με ένα αίσθημα προβληματισμού.

Καθως όλοι οι βετεράνοι και πολίτες πήραν θέση στα καθίσματα του ναού, δίπλα ο ένας στον άλλον, μια θλιβερή μουσική άρχισε να παίζει. Η αυτοκρατορία βρίσκεται ξανά σε πόλεμο, δύο τα μέτωπα για τώρα, και οι βετεράνοι της Μέσης Ανατολής απουσιάζουν απο την εκκλησία. Δεν γνωρίζουμε ακόμα τί ύφος και σημάδια θα κουβαλήσουν μαζί τους όταν επιστρέψουν και κάνουν το δικό τους γκρούπ, τι μηνύματα και συνειδήσεις θα αναδύουν. Είναι το γκρούπ εκείνο που δύσκολα θα μπορέσει να σταθεί δίπλα στους γέρους του παγκοσμίου πολέμου, και ίσως στριμωχθεί άβολα δίπλα στους Ασιάτες βετεράνους της Ινδοκίνας. Είναι το γκρούπ που δεν έχει ακόμα πρόσωπο, ηθική και μήνυμα. Και πολύ φοβάμαι πως θα παραμείνει για πολύ ακόμα απρόσωπο...

Κάποια σάλπιγγα σήμανε την είσοδο του 19χρονου νεαρού προς το ιερό. Ηταν παιδί της γειτονιάς, είπε ο παπάς, αυτή η εκκλησία ήταν η ενορία του. Μεγάλωσε μερικά τετράγωνα πιο κάτω, απο καλούς, εργατικούς και θρησκευόμενους γονείς, του άρεσε να φτιάχνει πράγματα με τα χέρια του, αγαπούσε τον αθλητισμό και ήθελε να υπηρετήσει απο νωρίς την πατρίδα. Η γλώσσα του παπά, ειναι η γλώσσα που σε ελεύθερη μετάφραση δίνει και το προφίλ του νεαρού στο φέρετρο. Ηταν παιδί φτωχής οικογένειας που δεν πήγε καλά στο σχολείο και βρήκε αποκούμπι στον στρατό της αυτοκρατορίας. Η περίπτωσή του κλασσική. Απέναντι απο την εκκλησία, το γραφείο κατάταξης στον στρατό, είναι ανοιχτό μέχρι τις 7 το βράδυ. Οι πέλάτες του ντόπια παιδιά του σχολείου και της γειτονιάς.

Εχω συναντήσει μερικούς απο δαύτους, και ομολογώ πως τους βαριέμαι. Δεν έχουν κανένα προσωπικό, πολιτικό ή κοινωνικό βάθος, κανένα φιλοσοφικό πάτημα, καμμία ιστορική συνείδηση. Εχουν μάθει τη ζωή μέσα απο την τηλεόραση, θεωρούν τον πόλεμο κάτι σαν ηλεκτρονικό παιχνίδι, και τώρα που τον γνώρισαν απο κοντά, μοιάζουν με σκόνη στον αέρα. Φεύγεις απο κοντα τους με μια αίσθηση αηδίας, απέχθειας και λύπης. Έψαξα με τη ματιά μου, τους γονείς του. Κάθοταν στα μπροστινά στασίδια της εκκλησίας. Η μητέρα έκλαιγε σιωπηλά, ο πατέρας βουβός και κερωμένος. Ενοιωσα μια απέραντη λύπη. Το αίμα που χρειάζεται κάθε αυτοκρατορία...

Πέραν των Τειχών

Εκατέρωθεν του γερμανικού τείχους, ζούσαν κάποτε δύο λαοί που στην ουσία ήταν οι ίδιοι, με τα ίδια εθνικά χαρακτηριστικά, ίδια φυλή, γλώσσα και θρησκεία, ίδια ιδεοληψία περί έθνους και πατρίδας, ίδια φυλετική και πολιτιστική ρίζα.

Η Ιστορία τους χώρισε για λίγο με το ζόρι, αλλά η διορθωση ήρθε γρήγορα, με μια ένωση πραγματική και ουσιαστική. Ηταν κάτι που και οι ίδιοι οι γερμανοί επιθυμούσαν. Ισως τα δύο ιδεολογικά συστήματα να τους δημιούργησαν συναισθηματικές και νοσταλγικές προτιμήσεις, ίσως η μία πλευρά να αγόρασε την άλλη, και σίγουρα η δυτική πλευρά ηταν πιο πλούσια και προετοιμασμένη για τους παγκόσμιους καιρούς που ζούμε, αλλά οι γερμανοί σαν λαός, ποτέ τους δεν διαφώνησαν στο πώς θα κυβερνούσαν την ενωμένη Γερμανία, άλλωστε η νέα Καγκελάριος είναι ανατολικογερμανίδα. Η πολυπληθέστερη και πιο πλούσια Δυτική Γερμανία, δέχτηκε σαν κυβερνήτη της μια γυναίκα που μεγάλωσε στο αντίθετο, κομμουνιστικό σύστημα. Στη σημερινή ενωμένη Γερμανία, υπάρχει μόνον μία γλώσσα, μία εθνική συνείδηση, και ενα σύστημα παιδείας που παράγει μία και μόνον μία συλλογική εθνική συνείδηση.

Μέρες σημαδιακές που ζούμε, γεμάτες ιστορικό συμβολισμό, λογικό και για τον Ελληνισμό να σκέφτεται και το προβλημα της Κύπρου. Μπορεί η Κύπρος να επανενωθεί όπως διατείνονται οι περισσότεροι πως επιθυμούν; Mπορεί το Τείχος της διχοτόμησης να πέσει και πάλι στο νησί, να ενωθούν οι Κύπριοι, να γίνει η Κύπρος Βερολίνο;

Δεν έχω επισκεφθεί το νησί, δεν έχω βιωματική εμπερία απο την καθημερινότητά του, δεν έχω φίλους απο καμμία πλευρά, ούτε και γνώση που υπερβαίνει την καθημερινή ειδησεογραφία και τον μέσο άνθρωπο. Αλλά ως απλος παρατηρητής των γεγονότων και της ιστορικής εξέλιξης του νησιού, διατηρώ πολλές επιφυλάξεις για το αν η επανένωση της Κύπρου είναι εφικτή.

Για δύο πρωταρχικά λόγους:

(1) Αντίθετα απο το Βερολίνο, εκατέρωθεν των τοιχών της Κύπρου, ζούν σήμερα δύο διαφορετικοί βιωματικά λαοί, με διαφορετικές κουλτούρες, θρησκείες, γλώσσες και συνήθειες, διαφορετική ιδεοληψία περί έθνους και πατρίδας, διαφορετική φυλετική, πολιτιστική και συνειδησιακή ρίζα. Οσο ήταν εκεί η εγγλέζοι, οι δύο πλευρές ζούσαν αρμονικά κάτω απο τη μπότα της αγγλικής κοινοπολιτείας. Οταν έφυγαν οι εγγλέζοι, η αρμονία μάλλον διαλύθηκε, η Ελλάδα έχωσε τη μύτη της παντού ζητώντας ένωση, στέλνοντας στρατό για προστασία, και αν δεν κάνω λάθος κατα την εποχή του Μακαρίου, οι τουρκοκύπριοι περνούσαν οδοφράγματα ανάλογα με εκείνα των Παλαιστινίων.

Αν αυτή η συνύπαρξη ήταν τόσο αρμονικη όσο διατείνονται πολλοί, τότε σε ποιά έμπρακτη πραγματικότητα εξωτερικευόταν; Στην πολιτική συγκυβέρνηση του νησιού; Κυβερνούσαν μαζί έλληνες και τούρκοι την Κύπρο; Hταν ο Μακάριος πρόεδρος όλων των Κυπρίων; Υπήρχαν τούρκοκύπριοι στις τοπικές κυβερνήσεις του νησιού, υπήρχαν σχολεία που δίδασκαν ιστορική συνείδηση ένωσης και συνύπαρξης πέραν των συνειδησιακών ορίων του Ελληνισμού ή του Τουρκισμού; Και αν σήμερα γίνει επανένωση του νησιού, τί σχολεία, θα έχουμε; Τί είδους συλλογική συνείδηση θα επικρατήσει στο νησί;

(2) Ούτε και η ελληνοκυπριακή μεριά με έχει πείσει πως επιθυμεί ένωση. Αντίθετα μάλιστα, εχω την εντύπωση πως επιθυμεί απόλυτη διχοτόμηση. Στην ιστορική της εξέλιξη μετα την εισβολή, η ελληνοκυπριακή μεριά οραματίστηκε να γίνει μια καινούργια Ελβετία, ενας φορολογικός παράδεισος κλεμμένου ευρωπαϊκού και ρωσικού πλούτου. Ακούω πως το νησί, κατα τα πρότυπα άλλων φορολογικών παραδείσων, ειναι η νομική βάση χιλιάδων Ρωσικών εταιριών που ξεπλένουν χρήμα. Ακούω επίσης πως το νησί ειναι ο νομικος παράδεισος κατασκευής παράκτιων εταιριών και πως κατα την διάρκεια του πολέμου της Σερβίας, ό πλούτος της σερβικής κλίκας μεταφέρονταν εκεί αεροπορικά με την βοήθεια της κυπριακής κυβέρνησης. Μαθαίνω επίσης πως ο κ. Τάσσος Παπαδόπουλος ήταν πρωγαγωνιστής της μεταφοράς αυτής, με νομικές συμβουλές προς τους μεταφέροντες. Πως πάνω απο 12 δις σερβικά ευρώ έχουν "χαθεί" κάπου στην Κύπρο. Και κατα την διάρκεια των συνομιλιών για την ένταξη της ελληνοκυπριακής πλευράς στην ΕΕ, πουθενά δεν είδα κάποια μέριμνα για την άλλη πλευρά, το μέλλον της, την νομική της υπόσταση, την συμμετοχή της. Αν οι ελληνοκύπριοι επιθυμούν ένωση, γιατί δεν νοιάστηκαν και για τα αδέλφια τους, τους τουρκοκύπριους, που σήμερα ζούν αποκλεισμένοι, πολιτικά, εμπορικά και διπλωματικά, χωρίς αναγνώριση, διαβατήρια και εμπόριο;

Οποιο σχέδιο τύπου Ανάν και αν εμφανιστεί στο μέλλον, ακόμα και αν περιέχει την πλήρη αποχώρηση των Τουρκικών στρατευμάτων απο το νησί, σίγουρα θα περιέχει πολιτική συγκυβέρνηση. Και κάτι τέτοιο, οι ελληνοκύπριοι το έχουν ήδη απορρίψει. Και πέραν τούτου, σε πρακτικό και καθημερινο επίπεδο, η όποια λύση, θα απαιτήσει εγγυήσεις για την πολιτιστική συνύπαρξη δύο εθνικών μειονοτήτων, σε νομικό, γλωσσικό και θρησκευτικό επίπεδο. Και κάτι τέτοιο, ως απλος παρατηρητής, δεν βλέπω να το επιθυμούν καθόλου οι ελληνοκύπριοι.

Βολεμένοι στις ευνοϊκές εξελίξεις των τελευταίων ετών (μετά την εισβολή), η ελληνική πλευρά κερδίζει απλά πολιτικό χρόνο. Το επόμενο χτύπημα θα είναι δυνατότερο του Μακεδονικού. Οι συνεχείς απορρίψεις της ελληνικής πλευράς για επανένωση, θα οδηγήσει στο αναπάντεχο - την αναγνώριση των κατεχομένων ως επίσημο ανεξάρτητο κράτος. Αρκεί μια δήλωση της Αμερικής, ή της Ευρώπης για να μας έρθει ο κόσμος ανάποδα. Γιατί στην Ευρώπη που δεν επιθυμεί Τείχη, συμπεριλαμβάνονται και οι τουρκοκύπριοι. Δεν είναι δυνατόν να θεωρούμε πως θα συνεχίσουν επ' άπειρον να υπάρχουν στο κενό, χωρίς νομική υπόσταση, εμπόριο και ευρωπαική συμμετοχή. Και όταν γίνει αυτό, τι ακριβώς είμαστε προετοιμασμένοι να κάνουμε;

Μετανάστευσης γεννήματα

Τη δεκαετία του 60, δύο νεαροί άνθρωποι που δεν γνωρίστηκαν μεταξύ τους ποτέ, ξεκίνησαν δύο διαφορετικά ταξίδια. Δύο απίθανα ταξίδια. Και καθοδόν προς το άγνωστο, η Ιστορία τους άλεσε χωρίς έλεος, φτιάχνοντας δύο σενάρια που φαντάζουν για πολλούς εξωπραγματικά. Τους συνάντησα τον καθέναν τους ξεχωριστά, και μου διηγήθηκαν την εμπειρία τους. Σήμερα, θα προσπαθήσω να τους χωρέσω σε ένα πόστ. Αλλαξα μόνον τα ονόματά τους.

Η Αγγελική δέχτηκε το προξενιό καλοκαίρι στην Ελλάδα. Το κανονίσαν συγγενείς. Ο νεαρός ήταν ευπαρουσίαστος, σοβαρός, και μορφωμένος έμπορος της Θεσσαλονίκης που είχε μεταναστεύσει στην Αμερική. Κάτω απο τον καυτό ήλιο του καλοκαιριού, ανάμεσα σε κάποια οικογενειακά τσιμπούσια και δραματικά ζειμπέκικα της εποχής, σε μια ατμόσφαιρα φορτωμένη απο συναισθηματισμό, η νεαρή Αγγελική είδε μπροστά της την ευκαιρία να ξεφύγει απο τη φτώχεια της εποχής, τους φωταγωγούς των πόλεων, και να αρχίσει μια ζωή με άνεση. Είχε άλλωστε και μικρότερες αδελφές να βοηθήσει.

Χειμώνα έφυγε η Αγγελική απο την Ελλάδα. Βρέθηκε στην Νέα Υόρκη με καράβι, εβδομάδες ταξίδι μέσα απο μια θάλασσα τόσο πλατιά, όσο και τα όνειρά της. Φοβισμένη, έρημη και μόνη. Φτάνοντας στο λιμάνι της ελπίδας, σημείο άφιξης εκατομμυρίων ξεριζωμένων, και μετά απο επίπονες διαδικασίες, χωρίς γλώσσα και κοσμοπολιτισμό, βρέθηκε στριμωγμένη σε ενα τρένο καθοδόν προς το Σικάγο. Δεν είχε δεί ποτέ της τόσο χιόνι, τόση παγωνιά, τόση ερημιά. Ταξίδεψε περίπου δύο μέρες, με αργό ρυθμό, φορώντας όσα ρούχα είχε κουβαλήσει μαζί της, και αγναντεύοντας τις απέραντες και έρημες εκτάσεις με φρίκη. Στο τέλος, έφτασε στην πόλη των ανέμων, με θερμοκρασία -30 βαθμούς. Εκεί θα ξεκινούσε τη νέα της ζωή.

Αυτός που την περίμενε, ήταν ενας άνθρωπος που κάποτε ζούσε στη Θεσσαλονίκη, και είχε ξεριζωθεί. Στο κρύο του σταθμού, καθώς η Αγγελική έδωσε για πρώτη φορά το χέρι της στον άγνωστο άντρα που θα γινόνταν σύζυγός της, κατάλαβε αμέσως πως η συνείδηση του άντρα της δεν ήταν ελληνική. Ούτε και η γλώσσα του. Ο νεαρός σύζυγος ήταν Βούλγαρος στη γλώσσα και στην ψυχή, καλός ανθρωπάκος της σειράς, που κάποτε ζούσε στη Θεσσαλονίκη. Ξεκομμένος απο την Βουλγαρία, και κρατώντας τα στοιχεία του θολά, είχε απευθυνθεί για νύφη στην Ελλάδα. Στη νέα του πατρίδα, ήταν απλά ενας ακόμα αμερικανός. Και αυτό αρκούσε.

Η ελληνίδα και ο βούλγαρος έζησαν λίγα χρόνια ευτυχισμένα. Εκαναν και μια κόρη μαζί, την Τάνια. Μα καθώς τα χρόνια περνούσαν, λίγο η πατρίδα, λίγο η νοσταλγία, λίγο η ταυτότητα και η γλώσσα, η συμβίωσή τους ναυάγησε. Η Αγγελική αισθανόταν παγιδευμένη, και ό σύζυγός της το ένοιωθε βαθιά. Και έτσι μια μέρα, ξαφνικά, ούτε ένα σημείωμα, χάθηκε για πάντα απο τη ζωή της παίρνοντας μαζί του και την κόρη τους. Η μεγάλη χώρα τον κατάπιε για πάντα.

Και η Αγγελική, με τα όνειρα κομμάτια, μην ξέροντας που να ψάξει και που να απευθυνθεί, εγκατέλειψε το βορεινό Σικάγο με τους παγερούς αγέρηδες, και επέστρεψε στην ηλιόλουστη Ελλάδα κουβαλώντας μια καρδιά κομματιασμένη. Βουβό ήταν το σπίτι που την υποδέχτηκε, βουβοί και οι άνθρωποι που της είχαν σχεδιάσει το μέλλον της. Και εκεί, χρόνια μετά, κάτω απο πίεση συγγενών και φίλων, η Αγγελική ταίριαξε με κάποιον ντόπιο, και παντρεύτηκε ξανά. Ευτυχισμένος ο δεύτερος γάμος, καρπός αγάπης και μια κόρη, η Μαρία.

Την ίδια εποχή, ο κύριος Χρίστος, έφευγε για τη Γερμανία. Αφηνε πίσω του γυναίκα και ενα γιό, για το κλασσικό ταξίδι της οικονομικής μετανάστευσης, δουλειά σε φάμπρικα της Στουτγκάρδης. Η νικημένη Γερμανία του πρόσφερε μισθό και σπίτι, μια αξιοπρέπεια που εκείνος είχε ανάγκη. Τα οικονομικά εμβάσματα ήταν μηνιαία, μηνιαία ήταν και τα γράμματα απο το σπίτι, ο καιρός βροχερός, και η δουλειά ατέλειωτη.

Ηταν η εποχή που η Έλλάδα άδειαζε τον άνεργο πληθυσμό της στις βιομηχανικές χώρες του κόσμου. Οι φιλοδοξίες της Γερμανίας να γίνει υπερδυναμη, μειώθηκαν τώρα στην άμεση ανάγκη της να ξαναχτιστεί απο τις στάχτες, να αναπαράγει μια κοινωνική και οικονομική ύπαρξη που η Ιστορία της στέρησε. Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο κ. Χρίστος παρέμεινε συνεπής στην ιστορική μοίρα που τούλαχε. Μάζεψε τα χρηματά του, βοήθησε την οικογένεια και το παιδί του στην Ελλάδα, και κάποτε, χρόνια μετά, πήρε κι αυτός τον δρόμο της επιστροφής.

Μόνον που άφησε πίσω του μια εκκρεμότητα. Εναν έρωτα που ένοιωσε για μια Κροάτισσα συνεργάτρια, μια μοναχική και έρημη γυναίκα που δούλευε μαζί του στα αλουμίνια του εργοστασίου, και μαγείρευε νόστιμα φαγητά τα βράδια. Η μοναξιά τους ένωσε, αρχικά σαν φίλους, κατόπιν σαν παροδικούς εραστές. Ενοιωσε πως νοιάζονταν για κείνη, όσο και για τη γυναίκα του, αλλά η ζωή άλλα ζητούσε και άλλα επέβαλλε. Εζησαν μαζί λίγα χρόνια παράνομης χαράς, και απέκτησαν ένα γιό, τον Γιόσκα. Η ψυχολογία της μετανάστευσης όμως, τους έκανε ρεαλιστές. Αποφάσισαν να χωρίσουν, εκείνη θα κρατούσε το παιδί, εκείνος θα γυρνούσε σπίτι του κρατώντας κρυφό το μυστικό τους. Εκείνη θα ζούσε με τη χαρά της μητρότητας, και εκείνος με τη νόμιμη οικογένειά του.

Χρόνια μετά, μια Κυριακή, η Μαρία δέχτηκε ένα τηλεφώνημα. Η φωνή ήταν διστακτική αλλά ευγενής, και η κοπέλα της γραμμής έκανε προσπάθεια να μιλήσει κάποια ελληνικά που σίγουρα δεν ήταν η μητρική της γλώσσα. Ο πατέρας της, κάποιος Βούλγαρος εμιγκρές του Σικάγου, είχε πεθάνει στη Μινεσσότα όπου ήταν το σπίτι τους, και άφησε πίσω του μια λεπτομερή αναφορά της ζωής του. Ο πατέρας ήταν δίκαιος, είπε στο τηλέφωνο η Τάνια, ποτέ δεν κατηγόρησε τη γυναίκα του, και έζησε όλη του τη ζωή με ενοχή που την είχε εγκαταλείψει. Και τώρα, σαν ιστορική δικαίωση, η ίδια ήθελε να δεί και να αγγίξει την κοπέλα που ήταν αδελφή της, που η ζωή δημιούργησε μακριά της, σε άλλη γή, άλλη πατρίδα.

Ενα τέτοιο τηλεφώνημα, πήρε και ο Γιώργος, παιδί του κ. Χρίστου. Κάποιος ευγενικός νεαρός βρισκόταν στην αλλη γραμμή, τηλεφωνόντας του απο μακριά. Είχε σκεφτεί πολύ πριν του τηλεφωνήσει, αλλά όπως η Γερμανία είχε πια γυρίσει σελίδα, έτσι και εκείνος πίστευε πως ο χρόνος συγχωρούσε την απόφασή του. Ηταν ο Γιόσκα, το παιδί της Κροάτισσας. Δεν ήξερε ελληνικά, δεν μιλούσε την ίδια γλώσσα με τον αδελφό του, αλλά ήθελε να τον γνωρίσει. Η μητέρα του είχει πεθάνει πρίν λίγο, και πίσω της άφησε μια γραπτή αφήγηση για το παιδί της. Ηταν η πρώτη φορά που ο νεαρός Γιόσκα μάθαινε για τον πατέρα του.

Η Μαρία και ο Γιώργος είναι άνθρωποι που πέρασαν απο τη ζωή μου. Φίλοι σε ξεχωριστές εποχές, σημεία ευχάριστης αναφοράς και φιλίας. Εκείνη τρομοκρατήθηκε απο το τηλεφώνημα, και δεν ήξερε αρχικά τί να αποφασίσει. Την πήρε χρόνος να μιλήσει στην Αγγελική για το τηλεφώνημα, ακόμα πιο πολύ να την προετοιμάσει. Σαν η Αγγελική στέριωσε στο μυαλό της τί ακριβώς συνέβαινε, ταραγμένη κι εκείνη για όσα θα επακολουθούσαν, έδωσε την συγκατάβασή της για την συνάντηση.

Και ο Γιώργος, αφού έμεινε για ώρες σιωπηλός κοιτάζοντας τον τοίχο, προσπαθώντας να οραματισθεί πώς θα μπορούσε να συνδεθεί με έναν αδελφό που ήταν γερμανός, κάποιον που δεν μιλούσε κάν τη ίδια του τη γλώσσα, κίνησε κατόπιν να μιλήσει στον πατέρα του. Σαν σε αρχαίο ελληνικό δράμα, πατέρας, γιός και μάνα αντίκρυσαν το θεατρικό κορύφωμα μιας απαίσιας αλλά και όμορφης ιστορικής διόρθωσης, και συμφώνησαν να αφήσουν τη ζωή να συνεχίσει. Η αυλαία άνοιγε για όλους εναν δρόμο που κανείς δεν ήξερε πού οδηγούσε, αλλά που όλοι τους ήθελαν να περπατήσουν.

Καταργώντας όλες τις εθνικές ιστοριογραφίες και υπερβαίνοντας τα λαϊκά στερεότυπα, οι δύο νεαρές κοπέλλες συναντήθηκαν πέρυσι στη Θεσσαλονίκη. Η αμηχανία της στιγμής πνίγηκε στην αγκαλιά της μάνας που ξέβρασε την ψυχή της μπροστά στα δυό της παιδιά, και τους έδωσε την ευχή της να ζήσουν ενωμένα. Η Τάνια θα πρόσθετε τώρα στίς γλώσσες της και τα ελληνικά, η Μαρία τα βουλγάρικα. Και τα δύο αγόρια, τα αδέλφια, επέλεξαν την Κρήτη για να συναντηθούν φέτος το καλοκαίρι, κάνοντας μαζί διακοπές. H δική τους αμηχανία πνίγηκε στη γαλάζια θάλασσα του νησιού, στον ήλιο που σκορπίζει ζωή, και τα νόστιμα ντόπια εδέσματα. Βρήκαν πολλά να τους συνδέουν, πολλά να πούν, και ακόμα πιο πολλά να οραματισθούν. Μετανάστευσης γεννήματα και αποπαίδια της Ιστορίας των ανθρώπων, είχαν βρεί πια τον κοινό τους δρόμο...

--------------------------------------------------------
Τέτοιες ιστορίες θα έχετε όλοι σας ακουστά. Πάνω τους έχουν γυριστεί ταινίες, γραφτεί βιβλία και τραγούδια. Είναι οι ιστορίες που γεννά η απόσταση, γεννήματα της μετανάστευσης και της διπλής ταυτότητας, μέρος της ξεχασμένης ιστορίας των ανθρώπων. Εγραψα αυτό το πόστ γιατί αισθάνομαι μέσα μου βαθιά το τίμημα της απουσίας, και τις πολλαπλές διαστάσεις της μετανάστευσης. Οσοι δεν έζησαν έξω απο τις διαστάσεις του ενός και μόνο πολιτισμού που τους έλαχε, ίσως δυσκολευτούν να το κατανοήσουν. Ολα όσα αποτελούν τον νοητό και συναισθηματικό μας κόσμο, η γλώσσα μας, η θρησκεία μας, ο άμεσος πολιτισμός μας, είναι απλά μία διάσταση ύπαρξης και τίποτα παραπάνω. Και υπάρχουν κι άλλες, που μερικές φορές μας επισκέπτονται βίαια, για να μας υπενθυμίσουν πως είμαστε εδώ για λίγο, πολύ λίγο, αρκετά όμως για να συνυπάρξουμε αρμονικά. Και όσο καλές κι άν ειναι οι ταινίες, πιστέψτε με, το αληθινό υλικό είναι ακόμα συγκλονιστικότερο.

Η συμβουλή του Τσέχωφ

Η μελαγχολική αισθητική του φθινοπώρου με κέρδισε ξανά για μερικές ώρες στο μεγάλο πάρκο της Νέας Υόρκης. Πέρασαν απο μπρός μου γυναίκες καλοντυμένες, δρομείς που αθλούν το σώμα τους, πλανόδιοι μουσικοί, θρησκευόμενοι που προσεύχονταν κάτω απο τα δέντρα, άνθρωποι που ζούν με τα ζώα τους και μόνον. Κάποια παιδιά ενός σχολείου φάνηκαν ξαφνικά και γέμισαν τον χώρο με φωνές, παιχνίδια και κρυφτό. Το κρύο αεράκι, φθινοπωρινό ακόμα σε ισχύ, φυσοβολλάει παντού τα τελευταία φύλλα των δέντρων. Ενας ζεστός καφές θερμαίνει το σώμα ηδονικά.

"Aπο πού εμπνέεσαι τα θέματά σου;", ρώτησαν κάποτε τον Τσέχωφ. "Παρατηρήστε τους ανθρώπους", απάντησε ο Ρώσος συγγραφέας. "Παρατηρήστε τις κινήσεις τους, τα ρούχα που φοράνε, τον βηματισμό τους, τις εκφράσεις τους, τα πράγματα που κουβαλούν μαζί τους. Φανταστείτε τη ζωή τους. Εχετε έτσι όλη την ιστορία". Κάποιος γεράκος με ένα σκυλί καθισε στο απέναντι παγκάκι. Είχε ντυθεί με κουστούμι για την πρωινή του βόλτα με το κατοικίδιο που μάλλον θάταν η μοναδική του συντροφιά. Τον φαντάστηκα κλεισμένο σε καποιο στενό διαμέρισμα της μεγαλούπολης. Φρίκη, το θέμα της μοναξιάς. Και το ζευγάρι στη γωνία, αγκαλιασμένο μέσα στη φθινοπωριά, σίγουρα ονειρεύεται την άνοιξη του ήλιου και των λουλουδιών. Είναι το θέμα του έρωτα, νεανική υπόθεση, πάντα ίδια, με ορμή, διάχυση και ανεμελιά. Το όνειρο της αγάπης.

Βαδίζω στο μικρό δρομάκι αναπνέοντας τη δροσιά του πρωινού. Λίγο πριν την έξοδο στην πολυκοσμία, βλέπω μια οικογένεια να μπαίνει. Μαμά, μπαμπάς, γιός. Οι γονείς είναι σιωπηλοί, σοβαροί στο βήμα τους, ο γιός ντυμένος φαντάρος. Ρούχα καλοσιδερωμένα, προσεγμένη στρατιωτική εμφάνιση. Θάναι απο κείνους που δεν έφυγαν ακόμα για τους πολέμους της αυτοκρατορίας, δεν φαίνεται απο κείνους που γυρνάνε, πάντα τσαλακωμένοι, πολλοί δεν θέλουν πια τα στρατιωτικά. Πότε φεύγει; Mάλλον σύντομα, οι γονείς πήραν ρεπό απ' τη δουλειά να τον ξεπροβοδίσουν, λένε τώρα τις τελευταίες κουβέντες τους ιδιαίτερα στο πάρκο.

Παρατηρώ τους ανθρώπους κύριε Τσέχωφ. Και πράγματι, όλη η ιστορία ειναι εκεί...

Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα

Οχι, δεν έχω πρόθεση να ασχοληθώ με το θέμα, το οποίο καλύπτουν πλήρως άλλοι φίλοι μπλόγγερς. Απλά ήθελα να πώ πως η φωτογραφία με έκανε και γέλασα αυθόρμητα και αληθινά, πρωί πρωί με τον καφέ μου, απεικονίζοντας τη λησταρχική συνδικαλιστική καφρίλα και τα ανθρωποειδή παράγωγά της. Την αναγνωρίζω πλέον απο μακριά. Είναι σαν τα Windows. Εχει το δικό της look and feel.

Τα νέα της επικαιρότητας αποτελουν συχνά περιόδους απέραντης τέρψης (και θλίψης), κυρίως κατα τις πρωινές ώρες του καφέ, όταν περιπλανόμενος σε εφημερίδες και παραφυλλάδες του διαδικτύου, μαθαίνω για τα ιδεολογικά στίγματα (και κυρίως μαχαιρώματα) της ΝΔ, τις μέγιστες στιγμές των οικονομικών της χώρας, την απαράμιλλη πρόοδο των πανεπιστημίων μας, τις πάντα γαργαλιστικές δηλώσεις της Αλέκας ("στο δημόσιο όλοι οι stagers"), το συνήθες αντιεξουσιαστικό ζοχάδιασμα Τσίπρα ("απαιτούνται επειγόντως 100 χιλιάδες διορισμοί"), τις Καρατζαφερικές ατάκες ("χάλασε και το καζανάκι"), τις ηφαιστιακές αναλύσεις της Κανέλλη (και Μάρξ και Ιερώνυμος), τις τοιχογραφίες Σιούφα, καθώς και δράματα τύπου "το δάκρυ του εθνάρχη", το ζοριλίκι του νταβά ("θα έχει να κάνει μαζί μου"), και τους Πασόκους που σιγά σιγά μετατρέπονται σε περαστικούς τουρίστες. Μέσω του ίντερνετ, η περίφημη "περιρρέουσα ατμόσφαιρα" της φραπεδοδημοκρατίας με ακολουθεί ανελέητα παντού.

Το πάντα επίκαιρο κοινωνικοοικονομικό δράμα "ξεπουλάνε τα λιμάνια", μοιάζει με κείνο που είπε κάποτε ο Τσαρούχης για την Εκκλησία. "Είναι ο μόνος σινεμάς που παίζει συνέχεια το ίδιο έργο, και είναι πάντα γεμάτος!". Tη στιγμή που εγώ πρέπει να δουλέψω μέχρι τις 10 το βράδυ για να παραδώσω υπεύθυνα τις υποχρεώσεις του συμβολαίου μου, κάποιοι ταμπουρώνονται συλλογικά πίσω απο τα συνδικάτα για να διαφυλάξουν τις μίζες τους, τις πλαστές υπερωρίες τους, και τα λαδώματα για τις μετακινήσεις εμπορευμάτων. Δικαίωμα στην εργασία εγώ, δικαίωμα στο κλέψιμο αυτοί. Εχω στείλει ένα container στην Ελλάδα ο ίδιος, και ξέρω πολύ καλά τί πλήρωσα για να έρθει ολόκληρο στο σπίτι μου. Αθάνατη Ελλάδα με τις απέραντες αριστερίστικες παντιέρες σου...

Κάποιος φίλος στην Ελλάδα, μου είπε κάτι καλό αυτό το καλοκαίρι, που μου έμεινε. "Είμαι χαρούμενος", μου είπε, "όταν ξέρω ποιός ακριβώς λαδώνεται στην υπηρεσία, οπότε δεν χάνω καθόλου χρόνο και η δουλειά μου προχωράει. Το δυστύχημα είναι να μήν το ξέρεις, και να πρέπει να περιμένεις (και να λαδώσεις έξτρα) να το μάθεις. Εκεί κολλάει η γραφειοκρατία μας"!! Ενας άλλος, επίσης σοφός της γενέτειρας, φοβούμενος πως θα ξεχάσω το "γενικό κλίμα του χαβαλέ" φεύγοντας, με έβαλε και αποστήθισα την ακόλουθη ατάκα: "Αλλος λιάζεται κι άλλος ξεκολιάζεται". Καλό, ε;

Σκέψεις μιας Κυριακής

Για δουλειά και πάλι στη μητρόπολη του νέου κόσμου, το El Dorado ανθρώπων απ΄όλο τον κόσμο.

Ο προηγούμενος μήνας καταναλώθηκε στην ελληνική επικαιρότητα που απο μακριά μοιάζει περισσότερο σκοτεινή παρά ελπιδοφόρα. Τι άλλο να πούμε φίλοι μπλόγγερς, ιστορίες υπάρχουν, αλλά και λίγη διάθεση. Θάθελα να γλιστρήσω σε αμερικανικά και άλλα θέματα, γεμάτος είναι απο δαύτα ο κόσμος μας, αλλά για τώρα αισθάνομαι πως θέλω να δραπετεύσω για λίγο στους δρόμους της Νέας Υόρκης, κουρασμένος απο τις πολιτικολογίες των τελευταίων εβδομάδων και την καθημερινότητα που βαραίνει και φέτος βαριά. Να περπατήσω χαζεύοντας τα χιλιάδες μαγαζάκια, και πιο πολύ, το πανόραμα των ανθρώπων που την κατακλύζουν. Απαραίτητα θα περάσω και απο το Μetropolitan, το αγαπημένο μου μουσείο.

Απ όλα τα μέρη αυτού κόσμου, Νέα Υόρκη και Λονδίνο είναι οι δύο μόνες πόλεις που αξίζουν τον χαρακτηρισμό "global cities". Γιατί περιέχουν μέσα τους βαθιά την πανσπερμία και τη διαφορετικότητα όλων των φυλών του κόσμου, μια απέραντη ενέργεια που είναι μεταδοτική, και μια ανοχή πραγματικής συμβίωσης ετερόκλητων πολιτισμών που μοιράζονται μεταξύ τους, χωρίς να απειλούν και να απειλούνται. Την πιο όμορφη προσωπική μου περίοδο μακριά απο την πατρίδα, την έζησα εδώ κάποτε, ερχόμενος απο το πουθενά, νέος της κάτοικος, την εποχή της Αμφισβήτησης και των εσωτερικών αναζητήσεων. Είναι ωραίο να μπορείς κάποτε να ζείς μέσα σε ενα όνειρο ελπίδας, με φόντο τη βοή ανθρώπων που κι αυτοί ονειρεύονται.

H Νέα Υόρκη είναι απο μόνη της ένα ξεχωριστό έθνος. Θα έχετε ίσως ακούσει το σύνθημα "US get out of New York!". Περιέχει την αλήθεια. Πέρα απο τη μεγάλη μητρόπολη, απλώνεται μια βαθιά γή συντηρητισμού που ποτέ δεν αισθάνθηκα πως με αφορά άμεσα. Και είναι τραγικό πως αυτό το μέρος, το τόσο ανοιχτό και αισιόδοξο, επέλεξαν κάποτε να χτυπήσουν οι τρομοκράτες. Λογικά βέβαια. Την αισιοδοξία και την ελπίδα χτυπάς, τον κόσμο της ζωντάνιας. Τι να χτυπήσεις ας πούμε απ' το Κάνσας...

Στο νεπαλέζικο εστιατόριο που έφαγα, ο ιδιοκτήτης άφησε για λίγο την κουζίνα, έπιασε κάποιο περίεργο μουσικό όργανο, και κάθησε στο κέντρο του μαγαζιού τραγουδώντας ενα αργόσυρτο ασιατικό τραγούδι. Ηταν ο τελευταίος εναπομείνων καλλιτέχνης μιας μουσικής παράδοσης του Νεπάλ, που τώρα χάνεται, και μαζί της μια ολόκληρη μουσικογραφία παραδοσιακών τραγουδιών, σε μια διάλεκτο των Ιμαλαίων, που κι αυτή αργοπεθαίνει. Αλλά όταν η παράδοση του Νεπάλ πεθάνει, με πληροφορεί, θα μείνει πίσω η ηχογράφηση που έκανε εκείνος στη Νέα Υόρκη, μόνη και μοναδική στον κόσμο, γι αυτούς βέβαια που θάρθουν να την ψάξουν.

Συχνός επισκέπτης των βιβλιοπωλείων, βρίσκομαι θαρρώ στη Μέκκα του βιβλίου. Τις σύγχρονες βιβλιογραφίες τις βρίσκω παντού, ακόμα και στο ίντερνετ. Αλλά υπάρχουν και άλλες που θέλουν ψάξιμο, και μεράκι. Είχα απο παλιά μια ιδιαίτερη αγάπη και έφεση στα Ανθρωπολογικά θέματα, τις ανθρωπολογικές έρευνες, τις γλωσσολογίες, και τις αφηγήσεις ανθρώπων που χάθηκαν σε ξεχασμένα μέρη, ανάμεσα σε κουλτούρες άγνωστες και ακατέργαστες. Σήμερα, σε κάποιο βιβλιοπωλείο της περιοχής, βρήκα ένα ακόμα κομμάτι για την συλλογή μου. Ενα κιτρινισμένο αφήγημα - συλλογή προσωπικών σημειώσεων των Ανθρωπολόγων Alfred Kroeber, Βronislav Malinowski, Levi Strauss, και άλλων. Ηταν στην πόλη της Νέας Υόρκης που συγκατοίκησα κάποτε με μια ομάδα ανθρώπων που στη συνέχεια έκαναν διδακτορικά ανθρωπολογίας στη Βραζιλία, την Ινδονησία, το Μάντσεστερ της Αγγλίας. Μου κόλλησαν και μένα του χούι τους, που το κουβαλάω ακόμα μέσα μου.

Νεουορκέζικια εκκεντρικούρα και το Gershwin Hotel που καταλύω. Κάποιες φωτεινές "κατσαρίδες" φωταγωγούν την είσοδό του, αφηρημένη τέχνη κάποιων Δανών καλλιτεχνών που έβαψαν τα πάντα στο κτίριο, μέσα και έξω, με απίθανα φωτεινά χρώματα. Κάθε πλευρά του τοίχου και άλλη απόχρωση, κάθε επιφάνεια και διαφορετικό χρώμα. Και τα υδραυλικά του, παλιά και βαμμένα και κείνα, με τις σωληνώσεις τους να διακοσμούν τους ανοιχτούς χώρους, μια μπανιέρα του περασμένου αιώνα στο κέντρο του δωματίου, φωτογραφίες εκκεντρικών τυπάδων, του Νταλί, Πικάσο και Φουκώ, να κρέμονται παντού. Μια πλευρά του τοίχου σε κάθε δωμάτιο, αποτελείται απο graffiti ζωγραφισμένο απο μαθητές σχολείων τέχνης.

Κάποιο μουσικό γκρούπ του δρόμου, που έπαιζε μια μελαγχολική θρησκευτική μουσική, μου πούλησε ένα cd τους. Είναι οι μουσικοί του δρόμου, που τους συναντάς παντού, περαστικοί ταξιδιώτες, πάντα άφραγκοι, πάντα άγνωστοι, συχνά μεγαλοφυείς. Εχω μια ολόκληρη συλλογή απο δαύτους, πρωτογενή λάφυρα κι αυτά, της διαφορετικότητας. Μ΄αυτούς, κι ενα καλό κόκκινο κρασί θα κλείσει κι απόψε η βραδιά της Κυριακής. Πάντα αντιπαθούσα τα βραδινά της Κυριακής. Μούφερναν μια αίσθηση τέλους, μια μελαγχολία. Και πάντα τις έπνιγα στη μουσική και το διάβασμα. Αύριο είναι μια καινούργια μέρα. Εχω πρωινό ραντεβού με τον λογιστή της εταιρείας. 114 χιλιάδες δολλάρια μηνιαίο ενοίκιο πληρώνει η εταιρεία στο Εmpire State Building, και οι δουλειές είναι πεσμένες.

Στα τελευταία μου ταξίδια, νοιώθω πως διαπιστώνω μια κοινωνιολογική αλλαγή. Ισως να κάνω λάθος, αλλά ξέρω αυτή την πόλη καλά, και δικαιούμαι μια μικρή γνώμη. Η Νέα Υόρκη έχει γίνει πολύ πιο πλούσια απο παλιά, όλοι οι who is who του κόσμου διεκδικούν ενα κομμάτι της, οι τιμές των ακινήτων έχουν πλέον εκραγεί, κάποιοι νόμοι που προστάτευαν το rent control έχουν καταργηθεί, και οι φτωχοί και μεσαίοι μου φαίνεται πως έχουν αρχίσει να εξαφανίζονται απο το Manhattan προς τις περιοχές του Bronx, του Queens, του Brooklyn και του Staten Island. Ο δήμαρχος έχει μετατρέψει το Times Square σε υπερφίαλο φωτεινό theme park γκλαμουριάς για τουρίστες (που ενοχλεί τους συνειδητοποιημένους Νεουορκέζους), και κάποιο άρθρο στους σημερινούς Times αναφέρει πως η πόλη βουλιάζει υποδομικά, και χρειάζεται άμεσα 30 δις δολλάρια για επισκευές δρόμων, γεφυρών και σχολείων. Κάποιο κομμάτι της ψυχής αυτής της πόλης, το μοναδικό μέρος στο κόσμο που παρέχει τόση Τέχνη, Μόδα, Φαγητό, και Εμπόριο σε λίγα μόνον τετράγωνα, έχει αρχίσει να μετακομίζει.

Πληκτρολογώ τις τελευταίες σκόρπιες σκέψεις και πατάω το κουμπί της ανάρτησης. Οι σκέψεις χάνονται στην μπλογκόσφαιρα, τον άλλον απέραντο κόσμο της πληροφορίας και συνύπαρξης. Μάταια ίσως, για όσους βέβαια θέλουν να τις δουν...