Saturday, February 26, 2011

Τhe voice of Madison

Βρέθηκα κάποτε μερικές εβδομάδες για δουλειά, στο Madison, Wisconsin. Η εταιρία που με είχε καλέσει έφτιαχνε τα καλύτερα φωτιστικά κτιρίων και θεάτρων στο κόσμο. Κατα τη διάρκεια της παραμονής μου, και ενώ είχα αντιμετωπίσει το ταξίδι σαν ενα ακόμα πληκτικό ταξίδι στο Midwest, έμεινα κατάπληκτος απο την ποιότητα των ανθρώπων της πόλης, την ομορφιά της, και τον προοδευτισμό της.

Δεν συμπαθώ το Midwest (ούτε τον αμερικανικό νότο), και μέχρι τότε με διεκατείχε έντονη η εντύπωση πως οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν γενικά ενας "χώρος" ("space") μεταξύ της ανατολικής και της δυτικής ακτής, και πιο συγκεκριμένα μεταξύ της Νέας Υόρκης και του Σαν Φρανσίσκο. Oύτε οι βλάχοι του θρησκευόμενου νότου, ούτε και οι αγελαδάρηδες των πεδιάδων του Midwest θα μπορούσαν να συγκριθούν με τις δύο πρωτοποριακές πόλεις της επιλογής μου. Κάποιοι βέβαια με είχαν συμβουλέψει να αποφεύγω τις γενικολογίες περί ομοιογένειας στην Αμερική, αλλά τους είχα αγνοήσει. Ανακάλυπτα τη χώρα μόνος μου, με τις δικές μου αισθήσεις. Και εκείνο το ταξίδι με έπεισε πως ακόμα και μέσα στην απεραντοσύνη της "βαθιάς Αμερικής", υπάρχουν θύλακες εξαιρετικής ποιότητας. Οπως η πόλη του Madison.

Στην πρώτη μου βόλτα στην πόλη έπεσα πάνω στο κυβερνείο της πολιτείας. Ηταν σε μια υπέροχη και λουλουδιασμένη πλατεία, γεμάτη καφενεδάκια, φοιτητικά κουτούκια και όμορφα μικρομάγαζα. Το κυβερνείο ήταν ενα ακριβές αντίγραφο του κτιρίου του Κογκρέσου στην Ουάσιγκτον. Η εταιρία που επισκέφτόμουν το είχε φωτίσει με υπέροχα χρώματα και ανταύγιες τη νύχτα. Εμεινα ομολογουμένως έκθαμβος, καθώς μπόρεσα να μπω στο εσωτερικό του που ήταν καταπληκτικά διακοσμημένο με αγάλματα, πορτραίτα και πίνακες, υπέροχα φωτιστικά, παλιά ιστορικά έπιπλα και βαριές πολύχρωμες μοκέτες. Το κυβερνείο ειναι η Βουλή του Wisconsin. Με δικούς της εκπροσώπους, νομοθετικό και εκτελεστικό σώμα, και τον δικό της Αρειο Πάγο. Ηταν ενα απο τα πιο όμορφα κτίρια που είχα δεί ποτέ μου.

Ο James Madison, το όνομα του οποίου έφερε η πόλη, ήταν απο τους ιδρυτές του Αμερικανικού κράτους, φιλόσοφος και διανοούμενος, και ο τέταρτος πρόεδρος των ΗΠΑ. Μια προσωπικότητα κύρους που η μεγάλη χώρα είχε την τύχη να έχει στην αρχή της ιστορίας της. Ηταν ο άνθρωπος που είχε γράψει το πρώτο αμερικανικό Σύνταγμα, μια σειρά απο πολιτικά και φιλοσοφικά δοκίμια για το πώς θα κυβερνιόνταν η καινούργια χώρα, και πολλούς νόμους που αποτελούσαν την αμερικανική Magna Carta δικαιωμάτων. Η πόλη είχε μια επαρχιακή ηρεμία, και ενα άγγιγμα φιλελευθερισμού και φοιτητικού διεθνισμού, που δεν άργησα και πολύ να προσδιορίσω.

Ηταν μια αίσθηση ελευθερίας που εκπορευόταν απο το Universiy of Winconsin-Madison, που απλώνονταν παντού στην πόλη, χρωματίζοντας το τοπίο με φοιτητικά στέκια, νεαρά παιδιά που έπαιζαν μουσική, ίντερνετ καφέ και πολλά βιβλιοπωλεία. Ενα πανεπιστήμιο που ανα καιρούς είχε χαρακτηρισθεί "κόκκινο πανεπιστήμιο", ενα απο τα πιο πολιτικοποιημένα πανεπιστήμια της Αμερικής, με πλούσια αντιδραστική δράση κατα την διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ. Ενα ίδρυμα το οποίο σε αμερικανική μετάφραση, σημαίνει ενα φιλελεύθερο πανεπιστήμιο που δεν έχει καμμία σχέση με τα συντηρητικά ινστιτούτα που θα προτιμούσαν οι εθνικιστές και συντηρητικοί Ρεπουμπλικανοί. Και καμμία σχέση με τα ελληνικά "κόκκινα" πανεπιστήμια οπου επικρατεί η τρομοκρατία και ο φόβος των κομματικών οργανώσεων. Ενα αληθινό και ελεύθερο πανεπιστήμιο. Που φυσικά αστυνομοκρατείται για ασφάλεια, και δεν έχει "άσυλο".

Φεύγοντας, το Μadison έμεινε στο μυαλό και την καρδιά μου σαν ένα υπέροχο μέρος, καταρρίπτοντας κάποια στερεότυπα που είχα για την υπερσυντηρητική Αμερική. Και δεν με παραξένεψε καθόλου όταν άκουσα πως μέσα σε αυτό το κυβερνείο, έχει μεταφερθεί σήμερα η μεγαλύτερη ιδεολογική διαμάχη της σύγχρονης πολιτικής Αμερικής. Η μάχη μεταξύ των Ρεπουμπλικανών και των Δημοκρατικών. Σε μια προσωπική ερμηνεία, θα την χαρακτήριζα ως τη μάχη μεταξύ εκείνων που θέλουν να μετατρέψουν την Αμερική σε εναν υπερσυντηρητικό εργασιακό τραπεζικό φτηνό φέουδο τρίτου κόσμου, πνιγμένο σε εθνικές σημαίες που υπηρετούν τον Κορπορατισμό, και σε ανθρώπους σαν τα παιδιά που συνάντησα στο πανεπιστήμιο του Madison, που βλέπουν την όμορφη πατρίδα τους να βουλιάζει, και την αμερικανική μεσαία τάξη να εξαφανίζεται. Και που μαζί τους συμπάσχω, πολιτικά και ιδεολογικά.



Μια συνοπτική περιγραφή της διαμάχης: Πολλές αμερικανικές πόλεις και πολιτείες έχουν δημοσιονομικά χρεωκοπήσει. Είναι η πολιτική των πολέμων, του υπερδανεισμού απο την Κίνα, και της σωτηρίας των τραπεζικών κολοσσών τύπου Goldman Sachs και AIG απο το προηγούμενο ρεπουμπλικανικό Κογκρέσσο. Πρίν δύο εβδομάδες, στο κυβερνείο του Wisconsin ήρθε για ψήφιση ο επίσημος προυπολογισμός της πολιτείας. O ρεπουμπλικανός κυβερνήτης της πολιτείας Scott Walker, άρχισε τις περικοπές δαπανών, αλλά μαζί με αυτές θεώρησε πως ήταν πρέπον να καταργήσει και όλα τα συνδικαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων (πυροσβέστες, αστυνομικοί, δικαστές, νοσοκόμοι, δάσκαλοι). Σκοπός του ήταν (και είναι) να απολύσει το σύμπαν και να επαναπροσδιορίσει τις αμοιβές των υπολοίπων βάσει άλλων κριτηρίών. Τα εργατικά συνδικάτα του έδωσαν όσες περικοπές ήθελε για να ισορροπήσει τον προυπολογισμό. Αλλά εκείνος ήθελε απολύσεις. Και έτσι, ο κόσμος ξεσηκώθηκε.

Η επαρχιακή πολιτική διαμάχη του Madison σύντομα έγινε εθνική υπόθεση και κατέκλυσε τις τηλεοράσεις, καθώς οι Ρεπουμπλικανοί (έχοντας ξεχάσει όσα έκαναν επι Μπούς), θέλουν τώρα να εφαρμόσουν ενα νεοφιλελεύθερο μοντέλο εργασίας σε όλη την Αμερική, καταργώντας όλα τα συνδικάτα που θα μπορούσαν να αντισταθούν σε απολύσεις ή καθορισμό μισθών. Και έχουν επιλέξει το Madison σαν τον συμβολικό χώρο αυτής της ιδεολογικής αυτής "μητέρας των εργασιακών μαχών" που μπορεί να καθορίσει και όλους τους εργασιακούς νομους στην Αμερική τα επόμενα δύσκολα χρόνια.

Είναι οι ίδιοι εκείνοι ρεπουμπλικάνοι πολιτικοί που αφού διέσωσαν με τη μεγαλύτερη κρατική παρέμβαση που γνώρισε ποτέ η Αμερική (και με χρήματα των αμερικανών φορολογουμένων) τους κολλητούς τους, ξαναθυμήθηκαν τώρα τα καλά της ελεύθερης αγοράς, και θέλουν να τα εφαρμόσουν στους υπόλοιπους. Ο σοσιαλισμός είναι καλός για τις εταιρίες, αλλά πολύ κακός για τον απλό λαό.



O κ. Scott Walker ήταν και πονηρούλης. Επειδή οι Δημοκρατικοί έφερναν αντιρρήσεις, κατέστρωσε ενα ολόκληρο συνωμοτικό σχέδιο για να περάσει στη ζούλα το νομοσχέδιο. Και οσο για την αντίδραση του κόσμου, διάφοροι προβοκάτορες θα δημιουργούσαν φασαρίες και επεισόδια ανάμεσα στους διαδηλωτές. Ο κ. Scott Walker, που σε κάθε του ομιλία ηδονίζεται μιλώντας για απολύσεις (το ίνδαλμά του είναι ο Ronald Reagan), δεν είχε πρόβλημα να χρησιμοποιήσει πρακτικές μαφίες αρκεί να περνούσε το νομοσχέδιο. Θα είναι μάλιστα και ενας απο τους μελλοντικούς προεδρικούς υποψηφίους για το Ρεπουμπλικανικό κόμμα. Αν κερδίσει το Madison, τότε θα γίνει γνωστός σε όλη την Αμερική, και το Ρεπουμπλικανικό κόμμα θα τον θεοποιήσει. Εκμυστηρεύτηκε μάλιστα ανοιχτά το σχέδιό του σε μια συνομιλία του με κάποιον φαρσέρ δημοσιογράφο (με τον οποίον συνομίλησε νομίζοντας πως μιλούσε με τον δισεκατομμυριούχο κ. Koch, κύριο χρηματοδότη τον ρεπουμπλικάνων υποψηφίων). Η συνομιλία βγήκε στη δημοσιότητα (βίντεο), και ειναι τρισχαριτωμένη.



Σε μια ανεκδιήγητη ψηφοφορία, το νομοσχέδιο των περικοπών τελικά πέρασε (θα πρέπει τώρα να πάει στην πολιτειακή Γερουσία), αλλα οι περισσότεροι δημοκρατικοί αντιπρόσωποι δεν ήταν καν στο κτίριο για να ψηφίσουν, η ψηφοφορία έγινε εν μέσω ομιλιών και μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα, και το δημοκρατικό πραξικόπημα εκνεύρισε τους πάντες με την ωμότητά του. Ηταν ενα ωμό πραξικόπημα.Τώρα είναι απολύτως σίγουρο πως θα αρχίσουν τεράστιες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, η υπόθεση θα μεταφερθεί για καιρό στην εθνική τηλεόραση, θα ακολουθήσουν μηνύσεις για λόγους ηθικής, και μια τεράστια πολιτική μάχη. Με την πάροδο του πολιτικού χρόνου, η διαμάχη θα φρεσκάρει τις πραξικοπιματικές προεδρικές εκλογές του 2000 που έφεραν τον Μπούς στην εξουσία, και η πολιτική ατμόσφαιρα θα μολυνθεί αφάνταστα.

Απο την προ- Ομπάμα εποχή, και την οικονομική κρίση του 2008, η Αμερική παραμένει πολιτικά διαιρεμένη ακριβώς στη μέση, καθώς γίνεται πλέον συλλογικά φανερό πως τα προβλήματα της χώρας δεν είναι μόνον οικονομικά, και πως η κρίση έχει να κάνει με όλα τα δομικά συστατικά του καπιταλισμού μέσα απο τον οποίον η Αμερική αναπτύχθηκε και παρήκμασε ιστορικά. Κοινωνικά, πολιτικά, νομικά και δημοσιονομικά προβλήματα που παραμένουν ανέγγιχτα και ασυζήτητα για χρόνια, ζητούν τώρα τη λύση τους. Το θέμα είναι η ίδια η Δημοκρατία στη χώρα, και η πορεία της προς το αβέβαιο και προβληματικό μέλλον.

Αν επικρατήσουν στη χώρα ξανά οι Ρεπουμπλικανοί με τις αισχρές φασιστικές τους πρακτικές, την κινδυνολογία των μέσων που διαθέτουν, και με τον θίασο των ηλιθίων που ετοιμάζουν να μας πασάρουν για υποψήφιους, αν συνεχίσει η πολιτική του διαχωρισμού υπερπλούσιων και φτωχών, η μεσαία τάξη στην Αμερική κινδυνεύει πράγματι να εξαφανιστεί παντελώς. Ο Αμερικανικός λαός ειναι το μεγαλύτερο θύμα της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, αποτέλεσμα της στρατηγικής της ίδιας της ελίτ του. Είναι κάτι που το βλέπω και το βιώνω κάθε μέρα σε εμπειρικό επίπεδο. Και θα ήταν κρίμα, η πιο ελεύθερη και ζωντανή χώρα του κόσμου, μια χώρα που ξεκίνησε σαν ιδέα, βασισμένη στην ισότητα και δικαιοσύνη, και το τελευταίο προπύργιο και απάγιο του μεταφυτευμένου ευρωπαικού πολιτισμού, να χαθεί τόσο γρήγορα και άδοξα. Πόλεις σαν το Madison ακόμα αντιστέκονται. Και ελπίζω να νίκήσουν.

Thursday, February 24, 2011

Dispatches from Hell

Αριστουργηματικά γραμμένο με θεματολογική δομή, συνδιάζοντας δημοσιογραφία, Ιστορία και προσωπική αφήγηση, το βιβλίο του Robert Fisk παρέχει μια χρήσιμη και συνολική εικόνα ενός εμπόλεμου κόσμου που βυθισμένος στη πολιτική, τα πάθη και την Ιστορία, πρωταγωνιστεί σήμερα στα γεγονότα που ταρακουνούν συνθέμελα τον κόσμο μας, απο το Σουδάν στη Βηρυτό, και απο το Αφγανιστάν στις υπο αναβρασμό κοινωνίες του Ιράκ και Ιράν.

Είναι η αφήγηση των λίγων εκείνων ανθρώπων που επέλεξαν (με προσωπικό κίνδυνο της ζωής τους), να παραμείνουν στα μετόπισθεν και μέσα στα γεγονότα, και κατάφεραν πέρα απο συναισθηματισμούς και μικροσυμφέροντα, να παραμείνουν αληθινοί παρατηρητές της ωμής ανθρώπινης εμπειρίας και της κόλασης που την περιβάλλει. Aπο τους ελάχιστους, ίσως ο μόνος, που μεταδίδει ζωντανά μέσα απο την Τρίπολη.

Wednesday, February 23, 2011

Ερείπια παντού

Εχει περάσει πάνω απο ενας χρόνος απο την ώρα που η Ελλάδα πρωτοείδε τον εαυτό της στον καθρέφτη και όλο το καζάνι της κρατικοκεντρικής ελληνικής ανεπάρκειας έσκασε στο πρόσωπό μας. Τριάντα χρόνια κομματικής πελατειακής κλεπτοκρατίας που απλώθηκε σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και δραστηριότητες της χώρας. Η χώρα κατέρρευσε αρχικά ηθικά. Ακολούθησε κατόπιν η δημοσιονομική κρίση, η πολιτική κρίση και η Τρόϊκα.

Τα τριάντα χαμένα χρόνια δεν γυρίζουν πίσω. Αδύνατον να μάθουμε πού πήγαν 130 δις αναπτυξιακών επιδοτήσεων που κατασπαταλήθηκαν πυραμιδωτά σε κομματικά δωράκια και μίζες. Ενα χρόνο μετά το Μνημόνιο τα συμπεράσματα ειναι ορατά δια γυμνού οφθαλμού. Ούτε η Τρόϊκα ούτε η κυβέρνηση μπορούν πλέον να κάνουν τις διαρθρωτικές αλλαγές που χρειάζεται η ελληνική κοινωνία. Οι συντεχνίες μάχονται, η κυβέρνηση παραπαίει, η Τρόϊκα τα έχει χαμένα. Η χώρα είναι εντελώς σάπια σε όλα τα επίπεδα, δεν έχει ούτε στοιχειωδώς μηχανογραφηθεί, νούμερα δεν υπάρχουν ούτε για θεωρητικά σενάρια, παιδεία, δικαιοσύνη και υγεία έχουν διαλυθεί, η κορυφή έχει θεσμοθετήσει την αθωότητά της, οι χρηματοδοτήσεις των κομμάτων παραμένουν μυστικές, κάθε έννοια δικαιοσύνης και νομιμότητας εχει καταλυθεί.

Κάθε τρείς και δύο οι απεργίες παραλύουν τη χώρα, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι κατεβαίνουν στο δρόμο με σκοπό την αυτοκαταστροφή της εργασίας τους, τη διάλυση όσης παραγωγικής δύναμης έχει απομείνει. Χωρίς κανένα πολιτικό σκοπό και μήνυμα. Ο καθένας για τον εαυτό του. Κανένα ευρωπαϊκό σχέδιο σωτηρίας δεν μπορεί να κάνει τις αλλαγές που εμείς δεν επιθυμούμε.

Επιτέλους ας γίνουν εκλογές να αποφασίσει ο λαός ποιός θέλει να τον κυβερνήσει. Αν θέλει το Γιώργο, τον Αντώνη, ή κάποιο συνασπισμό. Αν θέλει να καταργήσει το Μνημόνιο και τι θα κάνει με το χρέος και τις αγορές. Αν θέλει ευρώ ή δραχμή, Ευρώπη ή μοναχισμό, ποιά στάση θέλει να τηρήσει στον μεγάλο και ανοιχτό κόσμο. Αν θέλει να γίνει Κούβα ή κάτι άλλο. Η Ευρώπη δεν έχει κανένα λόγο να ανέχεται άλλο μια κοινωνία βουτηγμένη στο αίσχος, τη διαφθορά και την ανομία. Κανένας δεν είναι υποχρεωμένος να μας σώνει ανα τρείς και δύο, να φτιάχνει πακέτα σωτηρίας και να μας βρίσκει χαμηλότοκα δάνεια. Η Ευρώπη μας έδωσε ήδη μια ευκαιρία. Τώρα ήρθε η ώρα να αποφασίσουμε μόνοι μας τι επιτέλους θέλουμε.

Tuesday, February 22, 2011

Gaddafi interview



Ενα παλιό και ενδιαφέρον δημοσιογραφικό κομμάτι, και μια συνέντευξη του Μουαμάρ Καντάφι απο την εξαιρετική εκπομπή του CBS "60 Minutes", (το δημοσιογραφικό format και ύφος του οποίου ακολουθεί και η σειρά "Φάκελοι" του Σκάϊ). Ενα μικρό κομμάτι στο μεγάλο αίνιγμα του μυστικοπαθούς και εκκεντρικού Λίβυου ηγέτη του οποίου οι μέρες μάλλον είναι μετρημένες.

Απο την ειδησεογραφία και τις αναλύσεις αντιλαμβάνομαι πως αντίθετα με την Αίγυπτο οπου υπάρχει ισχυρή εθνική συνείδηση, η συνείδηση πολλών Λίβυων δεν ειναι χτισμένη πάνω στην έννοια "έθνος-κράτος", αλλά πάνω στην έννοια της "φυλής" και των πολύπλοκων κοινωνικών δικτύων της. Γι αυτό ακριβώς το λόγο, η Λιβύη θα μπορούσε να βιώσει εναν αιματηρό πόλεμο και να κοπεί σε κομμάτια. Ηδη οι αναλυτές αναφέρουν πως τα γύρω αραβικά κράτη πιθανώς να ανακατευτούν μέσω παρακρατικών ομάδων στο ξέσπασμα κάποιου εμφυλίου με απώτερο σκοπό εδαφικά και πετρελαϊκά οφέλη.

Συγχρόνως υπάρχουν βάσιμοι φόβοι για μια νέα παγκόσμια ενεργειακή κρίση και αύξηση της τιμής του πετρελαίου. Ας ευχηθούμε η αραβική επανάσταση να λήξει χωρίς άλλο αίμα, και προς το καλύτερο. Καθώς γράφονται αυτές οι γραμμές, τα νέα απο τη Λιβύη μιλούν για ομαδικούς βομβαρδισμούς αμάχων και οδομαχίες. Δεν υπάρχουν δημοσιογράφοι στη Λιβύη. Ολη η δημοσιογραφία των γεγονότων έρχεται σποραδικά μέσα απο το διαδίκτυο.

Sunday, February 20, 2011

Μια απίθανη περίπτωση

Για κάμποσα χρόνια, οι λιγοστές πληροφορίες που είχα για τη Λιβύη ερχόνταν απο τον κύριο Δημήτρη, εναν γείτονα που δούλευε εκεί για χρόνια, με μια κατασκευαστική ελληνική εταιρία, την ΕΔΟΚ ΕΤΕΡ. Κάθε φορά που ερχόνταν στην Ελλάδα, αφηγούνταν και τη ζωή στη χώρα των Βεδουίνων, και παιδί τότε τον άκουγα με ενδιαφέρον. Ηταν σαν ενα παραμύθι.

Η Λιβύη λοιπόν είναι κατ' εξοχήν καλυμμένη απο την έρημο Σαχάρα, και οι κάτοικοί της ήταν παραδοσιακά μουσουλμάνοι νομάδες που ζούσαν σε μικρές μετακινούμενες κοινότητες. Κάπου το 1957, η Λιβύη ανακάλυψε σοβαρές ποσότητες πετρελαίου στο υπέδαφός της, και η χώρα των βεδουίνων έγινε ξαφνικά μέλος του ΟΠΕΚ, και πολύ πλούσια. Ο πλούτος ήταν τόσο ξαφνικός, που κάθε καμήλα αντικαταστάθηκε με μια μερσεντές πολυτελείας, και όταν ο Καντάφι ανέλαβε την εξουσία to 1969, ανακοίνωσε εν ολίγοις πως το σύγχρονο κράτος της Λιβύης θα ακολουθούσε εναν ιδιότυπο δρόμο Σοσιαλισμού, τον Τρίτο Δρόμο, ενα είδος πορείας που θα βασιζόνταν στις αρχές και ηθική του Ισλάμ, και μέσα απο τον οποίο οι κάτοικοι της Λιβύης θα απολάμβαναν τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές παροχές σε υγεία, παιδεία, στέγαση και εργασία, όλα βασισμένα στον πλούτο του πετρελαίου που έρεε άφθονος στη χώρα.

Ο κύριος Καντάφι είχε φαίνεται πολλές φιλοσοφικές ανησυχίες, και αφού σπούδασε καπιταλισμό και κομμουνισμό, τον δυτικό και ασιατικό τρόπο ζωής, κατέληξε στο συμπέρασμα πως η δημοκρατία ήταν ενα αναχρονιστικό πολίτευμα, και πως το πολιτικό σύστημα της Λιβύης θα έπρεπε να είναι ενα είδος άμεσης και ισόβιας λαικής διακυβέρνησης, απευθείας απο τον λαό, που θα οργάνωνε τους αντιπροσώπους του σε επίπεδο γειτονιάς, και οπου δεν χρειαζόνταν κάν κοινοβούλια και πολιτικά κόμματα. Για να δείξει μάλιστα πόσο σοβαρός και ψαγμένος ηγέτης ήταν, εξέδωσε και μοίρασε σε όλους τους Λίβυους και το περίφημο Πράσινο Βιβλιαράκι, σε απομίμηση του Κόκκινου Βιβλίου του Μάο, οπου στη θέση του κομφουκιανού ήθους, έβαλε το Ισλάμ. Εκτοτε, ο τίτλος που απέδωσε και προτιμούσε για τον εαυτό του, ήταν "Αρχηγός της Επανάστασης".

Και αφού ο πετρελαϊκός πλούτος μετέτρεψε σε μια βραδιά τη Λιβύη σε εναν σοσιαλιστικό ισλαμικό παράδεισο οπου όλα ήταν πλουσιοπάροχα και πληρωμένα, οι Λίβυοι απο αραχτοί έγιναν αραχτότεροι, οι καμήλες έγιναν μερσεντές, και το σχεδόν ανύπαρκτο εργασιακό ήθος έγινε ακόμα πιο ανυπαρκτότερο. Κάποιοι όμως έπρεπε να χτίσουν και τα δωρεάν σπίτια των Λίβυων, κάποιοι έπρεπε να χτίσουν και τα σύγχρονα νοσοκομεία τους, τα σύγχρονα σχολεία και τους δρόμους του ισλαμικού παραδείσου. Και αυτοί ήταν τύποι σαν τον κύριο Δημήτρη, χιλιάδες επι χιλιάδων μετανάστες που κατέφθασαν στη Λιβύη πουλώντας παντός είδους τεχνογνωσία και τέχνη, σε τιμές πολλαπλάσιες απο εκείνες της πατρίδας τους. Ο ισλαμικός παράδεισος πλήρωνε με τα πετροδόλλαρα τις εισαγόμενες υπηρεσίες, νοσοκόμων, γιατρών, μηχανικών, δασκάλων, και ό,τι άλλο χρειαζόνταν. Ολα έβαιναν ομαλά στον ισλαμικό παράδεισο, ο Τρίτος Δρόμος είχε στεφθεί με επιτυχία. Κάποια στιγμή θυμάμαι, ο Καντάφι δήλωσε πως οι Λίβυοι είχαν υψηλότερο εισόδημα και υπηρεσίες απο την πλούσια Ελβετία.

Οι πληροφορίες αναφέρουν πως μέχρι το 1977, ο συνολικός αριθμός των λίβυων μαθητών στα 12 τεχνικά σχολεία της χώρας ήταν λιγότερος απο 5.000, και μέχρι το 1981 οι περισσότεροι γιατροί, οδοντίατροι και φαρμακοποιοί της χώρας ερχόνταν απο το εξωτερικό. Στα δύο πανεπιστήμια της χώρας (Τρίπολη και Βεγγάζη), μέχρι το 1970 οι φοιτητές δεν ξεπερνούσαν τις 3.000, ενώ το 1978, μεγαλύτερος ήταν ο συνολικός αριθμός των λίβυων φοιτητών που σπούδαζαν με γενναιόδωρες κυβερνητικές υποτροφίες σε αμερικανικά πανεπιστήμια. Μόνον το 1985, η οικονομική κρίση και η εμφανής έλλειψη εκπαιδευμένου ανθρώπινου δυναμικού ανάγκασε τον Καντάφι να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.

Η λύση που δόθηκε ήταν δομική. Μια ριζική αναδιοργάνωση της παιδείας δημιούργησε για πρώτη φορά στη χώρα ειδικό πανεπιστήμιο πετρελαίου, ειδικευμένο πολυτεχνείο, και μια σειρά απο τεχνικές σχολές που η χώρα είχε απόλυτη ανάγκη. Συγχρόνως με την εκπαιδευτική αναδιοργάνωση που καλούσε άντρες και γυναίκες να στρατευτούν για τη χώρα, ο Καντάφι διέκοψε όλες τις υποτροφίες των Λίβυων στο εξωτερικό, και προχώρησε σε μια μαζική απέλαση όλων των ξένων εργατών απο τη Λιβύη. Μέσα σε μια δεκαετία, πάνω απο 1 εκατομμύριο ξένοι εργάτες εγκατέλειψαν τη χώρα. Ηταν η τελευταία προσπάθεια της Λιβύης να μάθει να στέκεται στα πόδια της.

Εχοντας σκοτώσει το εργασιακό ήθος, η Λιβύη είχε χτίσει μια κοινωνία αραχτών αγάδων, και δεν είχε έτσι δημιουργήσει εργατικές τάξεις παραγωγής, δεν είχε επιστήμονες και τεχνίτες, μηχανικούς, δασκάλους και γιατρούς. Και πώς να έχει. Ηταν ευκολότερο να συλλέγεις το μηνιάτικο επίδομα και να ρεμβάζεις απο απόσταση τον κηπουρό να ποτίζει το γκαζόν εισαγωγής, τον ξένο υδραυλικο να παλεύει με τα νερά, τον ξένο γιατρό να σε φροντίζει. Η εξίσωση με την Ελβετία αποδήμησε για πάντα απο τη χώρα των βεδουίνων που ασχολούνταν αποκλειστικά με το Κοράνι και τις φιλοσοφικές του ρήσεις. Η κ. Δημήτρης επέστρεψε στην Ελλάδα.

Δεν ξέρω αν όλα αυτά είναι αλήθεια, αλλά η ιστορία αυτη μούμεινε έντονα στο μυαλό, καθώς παιδί αναρωτιόμουν πως θα ήταν μια κοινωνία οπου ολοι οι ντόπιοι κάθονται όλη μέρα, ο πλούτος ήταν τόσο άφθονος που δεν χρειαζόνταν να κάνουν καμμιά εργασία, να έχουν καμμιά φιλοδοξία, κανένα όνειρο. Μια κοινωνία οπου όλοι ήταν πλούσιοι, κανείς δεν ήθελε να γίνει τίποτα, οπου όλες οι υπηρεσίες ήταν εισαγωγής. Και πως μια τέτοια κοινωνία θα μπορούσε ποτέ να επαναστατήσει, και για πιο λόγο.

Καθώς ο ξεσηκωμός έφτασε όπως φαίνεται και στην Λιβύη, δεν με ξάφνιασε που η πρώτη αντίδραση του Καντάφι ήταν να διπλασιάσει τον μισθό των δημοσίων υπαλλήλων, (της πλειονοτητας δηλαδή των Λιβύων που στο μεταξύ είχαν γίνει δημόσιοι υπάλληλοι) για να διαιωνίσουν έτσι τον απίθανο ισλαμικό τους παράδεισο. Ούτε με ξαφνιάζουν οι φήμες πως ακόμα και για την καταπάτηση των εξεγερμένων το καθεστώς χρησιμοποιεί ξένους μισθοφόρους. Είναι μια παλιά νοοτροπία που δύσκολα ξεπερνιέται. Ο "τρίτος δρόμος" δεν κατάφερε να κρύψει το αίσχος της κατάχρησης εξουσίας του γραφικού ηλίθιου που μαστουρωμένος κάτω απο τη βεδουίνικη τέντα του ήθελε να το παίξει κοινωνικός οραματιστής καταστρέφοντας με τον τυχαίο ορυκτό του πλούτο την κατακερματισμένη κοινωνία της χώρας του. Οι κοινωνίες χρειάζονται και άλλα, πέραν του πλούτου για να ευημερήσουν.

Περιμένω με περιέργεια τη συνέχεια. Στο μεταξύ, έμαθα πως ο κ. Δημήτρης βγήκε στη σύνταξη, αφήνοντας πίσω του δύο διαμερισματάκια στα παιδιά του. Ηταν οι οικονομίες που είχε επενδύσει απο τον καιρό της δουλειάς του στη Λιβύη.

----------------------
Για την ιστορική Λιβύη, παραθέτω μερικά αξιόλογα πόστ του συνοδοιπόρου φίλου Αθεόφοβου, που την επισκέφτηκε πρόσφατα. Απο τη χώρα των Βεδουίνων έχουν περάσει πολλοί πολιτισμοί, και έχουν αφήσει πάνω της ανεξίτηλα σημάδια.

1.-LIΒΥΗ ΚΑΙ ΛΙΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ
2.-Η ΛΙΒΥΗ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ Η ΤΡΙΠΟΛΗ ΜΕ ΤΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΗΣ
3.-LEPTIS MAGNA- Η ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΣΩΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΜΜΟ
4.-Η ΣΑΜΠΡΑΘΑ ΚΑΙ ΟΙ ΟΜΟΡΦΙΕΣ ΤΗΣ
5.-ΓΚΑΝΤΑΜΕΣ, ΜΙΑ ΑΝΕΠΑΝΑΛΗΠΤΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
6.-ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ ΚΑΙ ΑΠΟΛΛΩΝΙΑ ,ΤΑ ΛΙΜΑΝΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΗΝΑΪΚΗΣ
7.-ΚΥΡΗΝΗ,Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ (α μέρος)
8.-ΚΥΡΗΝΗ,Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ (β μέρος)

Saturday, February 19, 2011

Tico-Tico no Fubá



Ενα περίφημο και πασίγνωστο μουσικό κομμάτι της Βραζιλίας, το Tico-Tico no Fubá, γεννημένο στο Ρίο, μέρος της αφρολατινοαμερικάνικης μουσικής παράδοσης του Choro, σε μια όμορφη και αυτοσχέδια εκτέλεση απο...Ρώσους. Εξαιρετικό.

Friday, February 18, 2011

Social responsibility



Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση απο το κανάλι MSNBC, (ενα εξαιρετικό κανάλι) πάνω στο θέμα του πλούτου, και της έννοιας της κοινωνικής υπευθυνότητας. Τα τελευταία 10 χρόνια, περίπου 300 δις δολλάρια έχουν μοιρασθεί σε μορφή μπόνους, σε ελάχιστους ανθρώπους, δηλώνει ο κ. Μπρεζίνσκι καλώντας για καποια κοινωνική υπευθυνότητα για να αποφευχθεί ενας ταξικός κοινωνικός πόλεμος. Η πρώτη ερώτηση έρχεται απο τον Jim Cramer, εναν hedge fund manager (και κατα τη γνώμη μου τηλεαπατεώνα) που κάποτε είχε μια δική του εκπομπή στην τηλεόραση (και είχε γίνει ενα είδος θρησκείας, ειδικά στη Νέα Υόρκη), συμβουλεύοντας ανθρώπους να επενδύσουν ακόμα και στις εταιρίες εκείνες που κατέρρευσαν. Η δεύτερη ερώτηση έρχεται απο τον Mike Barnicle, εναν εξαιρετικό δημοσιογράφο που κάποτε δούλευε στο Boston Globe. Η παρουσιάστρια (που εδώ συμμετέχει λίγο), είναι κόρη του Μπρεζίνσκι (Mika Brzezinski).

Είναι ίσως αξιοπερίεργο για πολλούς, πώς ο λόγος ενός ανθρώπου που είναι μέρος της παγκόσμιας ελίτ εξουσίας (και φυσικά κατηγορείται συχνά για αδιαφορία), μοιάζει ρητορικά με τον λόγο που συχνά εκπορεύεται μόνον απο την ευρωπαική αριστερά (στην Αμερική δεν υπάρχει αριστερά).

Wednesday, February 16, 2011

Η φωτιά της Αιγύπτου

Δεν υπάρχει στην ανθρώπινη Ιστορία επανάσταση με "ομαλή μετάβαση στη δημοκρατία", επανάσταση τη διαχείριση της οποίας αναλαμβάνει ο στρατός, επανάσταση οπου μερικοί μένουν εκτός γιατί απλά δεν αρέσουν, επανάσταση οπου ο βασιλιάς δικτάτορας (που έχει κλέψει 70 δις) αποχωρεί με "αξιοπρέπεια". Μια επανάσταση που δεν κόβει κεφάλια δεν ειναι επανάσταση. Ο αιγυπτιακός ξεσηκωμός κέρδισε την υποστήριξη και τη συμπάθεια μας, μας θύμισε τη δική μας δικτατορία και την ανατροπή της, ήταν ομολογουμένως ενας ξεσηκωμός που έγινε απο τη λαική βάση με όλους τους συμβολισμούς και τον συναισθηματισμό μιας μεταπολίτευσης, αλλά παραμένει ακόμα τραγικά ημιτελής και ιστορικά μετέωρος. Είναι σαν να ρίχνεις τον Παπαδόπουλο, και τη "μετάβαση στη δημοκρατία" να την αναλαμβάνει ο Πατακός.

Το "σύστημα Μουμπάρακ", φαίνεται να είχε πάνω απο 2 εκατομμύρια ανθρώπους στο δίκτυό του. Ρουφιάνους που παρακολουθούσαν τα πάντα, παρακρατικούς, τραμπούκους, προβοκάτορες και βασανιστές. Εκαναν συλλήψεις και επιδρομές νύχτα στα σπίτια. Και τα θύματά τους χανόνταν στα κρατητήρια της αστυνομίας, χωρίς ίχνη και πολλές διαδικασίες. Η Μουσουλμανική Αδελφότητα έχασε έτσι χιλιάδες μέλη της τα οποία αγνοούνται, χιλιάδες άλλοι πολίτες δολοφονήθηκαν. Η τρομοκρατία ήταν κλαδική και δρούσε σε επίπεδο γειτονιάς. Ολη η χώρα είναι γεμάτη πολιτικούς κρατούμενους και αντιφρονούντες. Αυτο το τερατώδες σύστημα παραμένει ακόμα ατόφιο και ανέγγιχτο.

Τώρα η Αίγυπτος περιμένει. Και μαζί της και ο υπόλοιπος κόσμος. Ενα καινούργιο Σύνταγμα, εκλογικό νόμο, μια πολιτειακή μεταρρύθμιση. Ο,τι περιμέναμε και εμείς το '74, μέσα απο το δικό μας δράμα. Αν όλα αυτά τα διαχειρισθεί επιτυχώς ο στρατός, θα ειναι μια παγκόσμια πρωτοτυπία. Δεν γνωρίζω κανένα ιστορικό προηγούμενο στο οποίο κάποιος στρατός να έφτιαξε ενα φιλελεύθερο σύνταγμα, ενα σοβαρό και τίμιο εκλογικό νόμο, να έκανε μια δημοκρατική πολιτειακή μεταρρύθμιση, και κατόπιν να αυτοκαταργήθηκε καταργώντας και τον στρατιωτικό νόμο που ισχύει απο το 1981 μέχρι και σήμερα.

Η διαφορά μεταξύ ενός απλού ξεσηκωμού και μιας επιτυχημένης επανάστασης, είναι οι ηγέτες που θα επωμισθούν τη συνέχιση της επανάστασης. Οι ανθρώπινοι εκείνοι διαχειριστές των ιδεών και πρακτικών που τη στιγμή της ζύμωσης θα αναδυθούν για να κατευθύνουν τις εξελίξεις και τα πλήθη. Και τέτοιες προσωπικότητες, οι συμπαθείς Αιγύπτιοι μάλλον δεν διαθέτουν. Εντούτοις, η επανάσταση φαίνεται να διαδίδεται και αλλού, και αυτό είναι θετικό και καλοδεχούμενο. Αν τουλάχιστον μέσα απο αυτή τη διαδικασία του ξεσηκωμού καταρριφθεί το εμπεδωμένο ιστορικό στερεότυπο πως κανενός τύπου δημοκρατία δεν μπορεί να ευδοκιμήσει στον αραβικό κόσμο, η ιστορική νίκη θα είναι τεράστια.

Απομένουν και άλλα θέματα που θα αποτιμηθούν στο μέλλον. Πόσο μεγάλο κομμάτι της αιγυπτιακής πολιτιστικής κληρονομιάς χάθηκε μέσα απο αυτή την επανάσταση, και πόσο μεγάλο κομμάτι του υπερπόντιου Ελληνισμού ξεριζώθηκε για πάντα απο ενα ακόμα προπύργιο της ομογένειας. Ελπίζω και στα δύο οι απώλειες να ήταν μικρές και αναπληρώσιμες.

Saturday, February 12, 2011

Ουαί τοις ηττημένοις

O ρόλος της Τρόικας στην Ελλάδα είναι διπλός. Ως "μηχανισμός στήριξης", και ως "διπλωματική ομάδα".

Στον πρώτο της ρόλο, η συμπεριφορά και πρακτικές της είναι τεχνοκρατικά μεθοδολογικές και στηρίζονται σε νούμερα και σενάρια, ειναι δηλαδή μια εταιρική συμπεριφορά, κάτι ανάλογο με τον ρόλο μιας εταιρίας που έχει αναλάβει την οικονομική στήριξη, εξυγίανση και εκσυγχρονισμό μιας άλλης προβληματικής εταιρίας.

Στο δεύτερο ρόλο της, η Τρόικα επιδεικνύει μια διπλωματική συμπεριφορά, προσπαθώντας να χωρέσει μέσα στον πρώτο της ρόλο και την προστασία των συμφερόντων των πιστωτών μας, στο μέγιστο δυνατό βαθμό.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν έχει την ικανότητα να κάνει ούτε διαρθρωτικές αλλαγές ως εταιρικός σύμμαχος (που θα μας οφελούσε), ούτε να διαπραγματευτεί διπλωματικά τα ελληνικά συμφέροντα.

Τον τελευταίο καιρό πλήθαιναν οι παροτρύνσεις πολλών αναλυτών να γίνει μια συνολική αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους που να συμπεριλαμβάνει (1)κάποιες χρονικές επιμηκύνσεις στις πληρωμές, (2)επαναγορά χρέους υψηλότοκων ομολόγων με χαμηλότερα επιτόκια μέσω του επερχόμενου ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης (που θα τελειοποιηθεί και θεσμοθετηθεί τον Μάρτιο - το λεγόμενο "γερμανικό κουστούμι"), και (3)να μας χαριστεί κάπου 20 -30% του χρέους ωστε η χώρα να καταστεί βιώσιμη. Ενα τέτοιο "κούρεμα" θα ήταν περίπου της τάξεως των 50 δις ευρώ.

Aφου όμως τώρα ο κ. Παπακων/νου παραδέχεται επίσημα (σελ. 3 - κορυφή) πως υπάρχει η δυνατότητα να "αξιοποιηθεί" δημόσια περιουσία με σκοπό την συνολική είσπραξη 50 δις, ποιός ο λόγος να συζητηθεί ενα "κούρεμα" του ελληνικού χρέους; Εντάξει, η Ελλάδα δεν έχει 50 δις δημόσιας περιουσίας να εκποιήσει άμεσα (πέραν των νησιών και των μνημείων της), άλλωστε δεν έχει ακόμα καταγράψει τίποτα. Εχει όμως 10 δις για τώρα, και οι στόχοι ανασκευάζονται ανάλογα με τις συγκυρίες.

Ανίκανοι διοικητικά και τεχνοκρατικά, οι κυβερνώντες έχουν μέν βυθίσει τη χώρα στην ύφεση χωρίς κανένα ορατό αποτέλεσμα, ανόητοι δε διπλωματικά έχουν θυσιάσει το "κούρεμα" του ελληνικού χρέους, μέρος του οποίου οι πιστωτές μας θα το εισπράξουν σε "είδος". Για την εν λόγω κίνηση απαιτήθηκε και πολύς "εθελοντισμός".

Το ανθρωπολογικό είδος του κομματάνθρωπου που διαχειρίζεται τη σημερινή κρίση, είναι μετεξέλιξη του κομματικού είδους που διαχειρίστηκε και τα 130 δις των κοινοτικών πακέτων που μας δόθηκαν απο το 1980 και μετά για να αναπτυχθούμε. Μια μέρα, η Ιστορία θα αναγράψει κυνικά, πως ποτέ κανένας λαός δεν πήρε τόσο πολύ χρήμα για να αναπτυχθεί, και δεν κατάφερε τόσο γρήγορα να εκπορνευθεί εξευτελιζόμενος.

Wednesday, February 2, 2011

Ιστορικές παραισθήσεις

Οι καταιγιστικές εξελίξεις στη Β. Αφρική αναδεικνύουν μια ακόμα "επιτυχία" της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Τα γεγονότα τους αιφνιδίασαν. Να κατανοήσουν επιτέλους οι διάφοροι αρθρογράφοι των ελληνικών εφημερίδων με τις συνεχείς αναφορές τους στην παντοδυναμία των ΗΠΑ και των διαφόρων think tanks τύπου Bilderberg, πως η ωμή αλήθεια είναι πως οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών βρίσκονται λειτουργικά σε κατάσταση πλήρους αποσύνθεσης, ασχολούμενες περισσότερο με τις δημόσιες σχέσεις, παρά με αληθινή ανάλυση και στρατηγική. Και ότι όλες αυτές οι υπηρεσίες τύπου CIA, που στο συλλογικό υποσυνείδητο του κόσμου έχουν αποκτήσει μυθικές διαστάσεις συνομωσίας, είναι απλά κάποιοι γραφειοκρατικοί οργανισμοί, όπως το τοπικό ΙΚΑ της γειτονιάς σας, που έπρεπε απο καιρό να έχουν βάλει λουκέτο γιατί δεν παράγουν απολύτως τίποτα.

Διότι ακόμα και μια στοιχείωδης αξιόλογηση του κόσμου θα ήταν αρκετή για να δείξει πως η Αίγυπτος ήταν έτοιμη να εκραγεί, δίνοντας κάποιο χρονικό περιθώριο για μια ομαλότερη και ρεαλιστικότερη αντικατάσταση του προέδρου Μουμπάρακ, απο μια ευρύτερη και δημοκρατικότερη κυβέρνηση. Ακούμε τώρα τις κλάψες του κάθε καραγκιόζη για ανησυχίες μήπως τυχόν η Αδελφότητα κάνει την Αίγυπτο Ιράν. Υπήρχε άφθονος χρόνος για την Αμερική να επηρεάσει τα πράγματα με εναν θετικότερο τρόπο, και να προωθήσει καλύτερα σενάρια στον αραβικό κόσμο, ικανοποιώντας τόσο τις γεωπολιτικές ανησυχίες της όσο και την αληθινή δίψα του λαού της Αιγύπτου για αληθινή ελευθερία. Τώρα ειναι αργά για την Αμερική να προσπαθεί να επηρεάσει τα γεγονότα.

Κάποιοι κύριοι που ζούν στα αμερικανικά προάστια του Maryland και της Virginia, και αρέσκονται σε φιλοσοφικές και ιστορικές θεωρήσεις, παράγουν ανα καιρούς διάφορες εξωπραγματικές θεωρίες και καταφέρνουν να τις πασάρουν για επίσημη εξωτερική πολιτική. Περίοπτο παράδειγμα η περίπτωση του πολέμου της Ινδοκίνας. Αφού οι αποικιοκράτες Γάλλοι εξεδιώχθησαν αγρίως απο την περιοχή, ήρθαν κατόπιν οι διάφοροι σοφοί αμερικανοί αναλυτές, και αυθαίρετα ερμήνευσαν εναν καθαρά εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο ανεξαρτησίας ως αγώνα για την ιδεολογική επικράτηση του Κομμουνισμού. Εφηύραν έτσι και το περίφημο "Domino Theory", το οποίο πολυδιαφήμισαν παγκοσμίως ως σοφή πολιτική ανάλυση. Ακολούθησε ενας τρομερός πόλεμος, ο θάνατος εκατομμυρίων ανθρώπων, το Βιετνάμ ισοπεδώθηκε. Για να χαθει παρόλα αυτά ο πόλεμος, και να διαπιστωθεί κάποτε το οφθαλμοφανέστατο ιστορικό λάθος. Το Domino Theory ήταν μια τρύπα στο νερό.

Eξεπλάγησαν στη συνέχεια οι σοφοί των αμερικανικών προαστίων όταν στη λατινική αμερική έκανε την εμφάνισή του ο Τσάβεζ. Ενα απλό ολιγοήμερο ταξίδι στη Βενεζουέλα θα αρκούσε για να διαπιστώσει κανείς την εκκολαπτόμενη επανάσταση. Θα αρκούσε μια ματιά στα βουνά που περιστοιχίζουν το Καράκας για να κατανοήσουν απο που θα ερχόνταν ο νέος Φιντέλ.

Υπήρχε και εκεί άφθονος χρόνος να πιεστεί η Βενεζουέλα για δημοκρατικότερες μεταρρυθμίσεις, να δωθούν στοιχειώδεις υπηρεσίες στο 75% του κόσμου που πράγματι δεν είχε απολύτως τίποτα, πριν εμφανιστεί ο νέος Μπολίβαρ και παρασύρει μαζί του, Βολιβία και Βραζιλία, και ό,τι ακόμα επακολουθήσει στο εκεί ντόμινο. Άλλά ούτε αυτό έγινε. Και σήμερα έχουμε άλλες νέες κλάψες για τον κομμουνιστή Τσάβεζ. Χάθηκε έτσι και η Λατινική Αμερική.

Ασταμάτητοι όμως οι σοφοί των προαστείων, συνέχισαν τις "αναλύσεις" τους. Το πιό σύγχρονο παράδειγμα αναλυτικής ηλιθιότητας, αποτελεί η γνωστή περίπτωση της Αλ Κάιντα. Θα αρκούσε να διαβάσει κανείς τις δημόσιες δηλώσεις που έκανε ο ίδιος ο Μπίν Λάντεν σε δημοσιογράφους στο Πακιστάν, ή τις ηλεκτρονικές αναρτήσεις που έκανε ο Ζουαχίρι στο διαδίκτυο (θα αρκούσε η Google για να τις βρούν), για να διαπιστώσουν γιατί η Αλ Κάιντα επιτέθηκε στην Αμερική, και πως το κίνημα της Αλ Κάιντα ήταν μια ενδοαραβική υπόθεση που μεταξύ των άλλων επιθυμούσε να ξεσηκώσει τις λαικές αραβικές μάζες κατά των ντόπιων δικτατόρων τους (Μουμπάρακ, Ασσάντ, Αμπντούλα, Μπέν Αλί, κλπ), που δρούσαν σαν υπηρέτες των αμερικανών. Κάτι που άλλωστε γίνεται σήμερα στην Αίγυπτο.

Αντί τούτου, οι σοφοί και οι άχρηστες υπηρεσίες τους ερμήνευσαν το φαινόμενο ως εναν πόλεμο "καλού και κακού", και οι άχρηστες υπηρεσίες τους "ανακάλυψαν" πως το Ίράκ (που μάλιστα είχε και πυρηνικά όπλα) οργάνωσε την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου. Εφευρέθηκε έτσι ο "πόλεμος κατά της Τρομοκρατίας", που συνεχίζει μέχρι σήμερα, οκτώ χρόνια μιας εκστρατείας που οι απίθανοι αναλυτές των αμερικανικών υπηρεσιών δεν μπόρεσαν ούτε στοιχειωδώς να κατανοήσουν πως αποτελεί εναν οφθαλμοφανέστατο πολιτιστικό πόλεμο κατά των μουσουλμάνων. Και ενώ το Παλαιστινιακό πρόβλημα που θα αποτελούσε τη λύση του προβλήματος ακόμα εκκρεμεί, χάθηκε έτσι και η Μέση Ανατολή.

Kάποιοι βεβαίως θα επιχειρηματολογήσουν πως αυτό "ήθελαν" οι αμερικανοί, και αυτό "κατασκεύασαν". Θα δεχτώ το επιχείρημα μόνον μερικώς. Η ανικανότητα των αμερικανικών υπηρεσιών ειναι οφθαλμοφανέστατη, και οφείλεται σε ηλιθιότητα και έλλειψη ιστορικής συνείδησης. Η ποιότητα της στρατηγικής ανάλυσης που εκπορεύεται απο την CIA και τις άλλες υπηρεσίες έχει καταρρεύσει παντελώς μετά το 1989. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, την άμεση παραίτηση του Μουμπάρακ έχουν ζητήσει εκτός απο τους Αιγυπτίους, ο Ερντογάν και ο Κάμερον. Ο πρόεδρος Ομπάμα, (εκείνος που υποτίθεται πως έχει την καλύτερη πληροφόρηση), αρκέστηκε σε μιά ήπια έκκληση για μια ομαλή μετάβαση σε μια πολυκομματική δημοκρατία. Η συνέχεια του αιγυπτιακού δράματος θα συνεχιστεί τώρα στις οθόνες μας.

Μην περιμένετε λοιπόν σοβαρή ανάλυση και επιρροή της Αμερικής στο Πακιστάν και το Ιράν, τις δύο βραδυφλεγείς βόμβες μεγατόνων που απειλούν επίσης να εκραγούν. Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών πρέπει να αναμορφωθούν, η CIA πρέπει να κλείσει. Η παρουσία τους παράγει πλέον απίθανα και τραγελαφικά επεισόδια, και είναι διπλά επιζήμια για όλους μας.

Tuesday, February 1, 2011

Naguib Mahfouz

"Θα αναρωτιέστε ίσως: αυτός ο άνθρωπος απο τον Τρίτο Κόσμο, πού βρήκε την γαλήνη να γράφει ιστορίες; Εχετε δίκιο. Ερχομαι απο εναν κόσμο που παλεύει κάτω απο το βάρος του χρέους, η πληρωμή του οποίου τον εκθέτει στην πείνα... Δεν θα υπερέβαινα τα όρια των καθηκόντων μου αν σας ζητούσα, στο όνομα του Τρίτου Κόσμου: μην είστε θεατές στη μιζέρια μας. Πρέπει να παίξετε εναν ρόλο αντάξιο του αναστήματός σας. Απο τη θέση της ανωτερότητάς σας είστε υπεύθυνοι για τη λάθος πορεία κάθε φυτού, κάθε ζώου, κάθε ανθρώπου, σε κάθε γωνιά της γής. ... Χορτάσαμε στα λόγια. Τώρα ειναι η ώρα της δράσης. Ωρα να τελειώνουμε με πολεμιστές και τοκογλύφους! Ειμαστε στην εποχή των ηγετών υπεύθυνων για όλο τον κόσμο. Σώστε τον σκλαβωμένο αφρικανικό Νότο! Σώστε την πεινασμένη Αφρική! Σώστε τους Παλαιστινίους απο τις σφαίρες και τους βασανισμούς... Σώστε και τους χρεωμένους απο τους σκληρούς νόμους της Οικονομίας!... Η υπευθυνότητα στον Ανθρωπισμό πρέπει να προηγείται των νόμων της Επιστήμης, που ο Χρόνος έχει πια ξεπεράσει..."

Αυτά μεταξύ των άλλων επέλεξε να αναφωνήσει ο Naguib Mahfouz κατα την ομιλία του προς τη Σουηδική Ακαδημία. Ενα μήνυμα ανθρωπισμού και μια έκκληση βοήθειας προς τον Πρώτο Κόσμο. Ηταν η πρώτη φορά που η Ακαδημία απένειμε ενα νόμπελ λογοτεχνίας σε εναν αραβόφωνο. Γεννημένος στο Κάιρο το 1911, απο οικογένεια της μεσαίας τάξης, και μεγαλωμένος σε σκληρό ισλαμικό περιβάλλον, ο Naguib Mahfouz έγραψε πάνω απο 50 βιβλία πάνω σε διάφορα θέματα, το Κάιρο, θρησκεία, πολιτική και κοινωνικά θέματα.

Οταν πέρασε στη συνειδητή αθεία, υπεστήριξε τη συμφωνία του Camp David με το Ισραήλ, υποστήριξε τον Salman Rusdie και έθιξε θέματα ταμπού όπως τη θρησκεία και την ομοφιλοφιλία, οι φανατικοί ισλαμιστές τον έβαλαν στη μαύρη λίστα. Ο "τυφλός σείχης" και εξτρεμιστής θεολόγος Omar Abdel-Rahman (γνωστός για την πρώτη απόπειρα ανατίναξης των Διδύμων) τον καταδίκασε σε θάνατο. Παρόλη την προστασία της αστυνομίας, κάποιοι φαντατικοί τον μαχαίρωσαν τελικά στον λαιμό έξω απο το σπίτι του παραλύοντας νευρικά το χέρι του. Ξανάγραψε ελάχιστα μέχρι που πέθανε το 2006.

Τα γεγονότα της Αιγύπτου τον έφεραν στο μυαλό μου. Εψαξα τη βιβλιογραφία μου. Είχα στην κατοχή μου ενα βιβλίο του. Ενα θέμα λαικό και τριτοκοσμικό. Ηταν μια ιστορία μιας κλίκας που χαράκωνε και κακοποιούσε παιδιά, για να παράγει ενα υπερθέαμα παραμορφωμένων ζητιάνων που στη συνέχεια ζητιάνευαν τον βιοπορισμό τους απο τους δυτικούς τουρίστες. Μέσα απο το βιβλίο αναδύονταν οι φτωχογειτονιές του Καίρου, και ενα φάσμα προσωπικοτήτων που σπανίζει στη Δύση. Ενα θέμα λαϊκό και τριτοκοσμικό. Πριν την απονομή του Νόμπελ, (διάβασα στη βιογραφία του), τα βιβλία του ήταν απαγορευμένα και δεν εκδίδονταν στον αραβικό κόσμο. Ηταν το μόνο Νόμπελ που πήγε ποτέ σε Αιγύπτιο.