Tuesday, February 1, 2011

Naguib Mahfouz

"Θα αναρωτιέστε ίσως: αυτός ο άνθρωπος απο τον Τρίτο Κόσμο, πού βρήκε την γαλήνη να γράφει ιστορίες; Εχετε δίκιο. Ερχομαι απο εναν κόσμο που παλεύει κάτω απο το βάρος του χρέους, η πληρωμή του οποίου τον εκθέτει στην πείνα... Δεν θα υπερέβαινα τα όρια των καθηκόντων μου αν σας ζητούσα, στο όνομα του Τρίτου Κόσμου: μην είστε θεατές στη μιζέρια μας. Πρέπει να παίξετε εναν ρόλο αντάξιο του αναστήματός σας. Απο τη θέση της ανωτερότητάς σας είστε υπεύθυνοι για τη λάθος πορεία κάθε φυτού, κάθε ζώου, κάθε ανθρώπου, σε κάθε γωνιά της γής. ... Χορτάσαμε στα λόγια. Τώρα ειναι η ώρα της δράσης. Ωρα να τελειώνουμε με πολεμιστές και τοκογλύφους! Ειμαστε στην εποχή των ηγετών υπεύθυνων για όλο τον κόσμο. Σώστε τον σκλαβωμένο αφρικανικό Νότο! Σώστε την πεινασμένη Αφρική! Σώστε τους Παλαιστινίους απο τις σφαίρες και τους βασανισμούς... Σώστε και τους χρεωμένους απο τους σκληρούς νόμους της Οικονομίας!... Η υπευθυνότητα στον Ανθρωπισμό πρέπει να προηγείται των νόμων της Επιστήμης, που ο Χρόνος έχει πια ξεπεράσει..."

Αυτά μεταξύ των άλλων επέλεξε να αναφωνήσει ο Naguib Mahfouz κατα την ομιλία του προς τη Σουηδική Ακαδημία. Ενα μήνυμα ανθρωπισμού και μια έκκληση βοήθειας προς τον Πρώτο Κόσμο. Ηταν η πρώτη φορά που η Ακαδημία απένειμε ενα νόμπελ λογοτεχνίας σε εναν αραβόφωνο. Γεννημένος στο Κάιρο το 1911, απο οικογένεια της μεσαίας τάξης, και μεγαλωμένος σε σκληρό ισλαμικό περιβάλλον, ο Naguib Mahfouz έγραψε πάνω απο 50 βιβλία πάνω σε διάφορα θέματα, το Κάιρο, θρησκεία, πολιτική και κοινωνικά θέματα.

Οταν πέρασε στη συνειδητή αθεία, υπεστήριξε τη συμφωνία του Camp David με το Ισραήλ, υποστήριξε τον Salman Rusdie και έθιξε θέματα ταμπού όπως τη θρησκεία και την ομοφιλοφιλία, οι φανατικοί ισλαμιστές τον έβαλαν στη μαύρη λίστα. Ο "τυφλός σείχης" και εξτρεμιστής θεολόγος Omar Abdel-Rahman (γνωστός για την πρώτη απόπειρα ανατίναξης των Διδύμων) τον καταδίκασε σε θάνατο. Παρόλη την προστασία της αστυνομίας, κάποιοι φαντατικοί τον μαχαίρωσαν τελικά στον λαιμό έξω απο το σπίτι του παραλύοντας νευρικά το χέρι του. Ξανάγραψε ελάχιστα μέχρι που πέθανε το 2006.

Τα γεγονότα της Αιγύπτου τον έφεραν στο μυαλό μου. Εψαξα τη βιβλιογραφία μου. Είχα στην κατοχή μου ενα βιβλίο του. Ενα θέμα λαικό και τριτοκοσμικό. Ηταν μια ιστορία μιας κλίκας που χαράκωνε και κακοποιούσε παιδιά, για να παράγει ενα υπερθέαμα παραμορφωμένων ζητιάνων που στη συνέχεια ζητιάνευαν τον βιοπορισμό τους απο τους δυτικούς τουρίστες. Μέσα απο το βιβλίο αναδύονταν οι φτωχογειτονιές του Καίρου, και ενα φάσμα προσωπικοτήτων που σπανίζει στη Δύση. Ενα θέμα λαϊκό και τριτοκοσμικό. Πριν την απονομή του Νόμπελ, (διάβασα στη βιογραφία του), τα βιβλία του ήταν απαγορευμένα και δεν εκδίδονταν στον αραβικό κόσμο. Ηταν το μόνο Νόμπελ που πήγε ποτέ σε Αιγύπτιο.

3 comments:

  1. Μόνο που ο "δυτικός κόσμος" ανταμείβει μόνο με νόμπελ, για να μην χρειαστεί να ξυπνήσει ο "δυτικός" από το λήθαργό του...

    ReplyDelete
  2. "Παρακμή" αντι για "λήθαργο" θα προτιμούσα ως χαρακτηρισμό φίλε Abban. Απο την ομιλία εκείνη μέχρι σήμερα, το παλαιστινιακό ακόμα εκκρεμεί. Αν και προσωπικά δεν θα κατηγορούσα απόλυτα τον δυτικό κόσμο για όλα τα προβλήματα ου Τρίτου κόσμου, η δύση είναι εντούτοις σε θέση να λύσει προβλήματα απ' ότι όλοι οι άλλοι.

    Η απονομή του Νόμπελ είναι κατα την γνώμη μου ενας εξαιρετικός θεσμός. Δεν είναι βέβαια τέλειος, και έχει και αυτός σκοπιμότηττες, αλλά προβάλει θέματα και ιδεολογίες χωρίς κόμπλεξ. Ο ισλαμικός κόσμος δεν έχει κανέναν παρόμοιο θεσμό.

    ReplyDelete
  3. Θα προχωρήσω σε ενα άλλο πόστ, πιο επίκαιρο και χρήσιμο νομίζω.

    ReplyDelete