Η Ελλάδα πορεύτηκε μεταπολεμικά με ενα είδος μικροκαπιταλισμού οικογενειακής φύσεως. Λίγο δημόσιο, λίγη αγροτιά, λίγο μικρομάγαζο, λίγη αντιπαροχή, λίγος τουρισμός, άντε και λίγη ναυτιλία, το κράτος κουτσά στραβά επέζησε, και αναμφισβήτητα - για τα κυβικά του- προόδευσε.Αυτό το είδος μικροκαπιταλισμού έδωσε ψωμί στην οικογένεια, σπίτι για προίκα στην αδελφή, σύνταξη στον πατέρα. Και πάνω σ' αυτό χτίστηκαν και τα υπόλοιπα. Δομές, όνειρα, καθημερινότητα. Πορευτήκαμε έτσι αξιοπρεπώς όσο μας κράταγε το αναπτυξιακό μας σχήμα. Μέτριο σε φιλοδοξίες, μέτριο σε παιδεία, μέτριο σε στελέχωση. Ένα σχήμα που τέλειωσε για πάντα.
Προσπαθήσαμε κάμποσες φορές να το αλλάξουμε. Ενα αριστερό αντάρτικο οραματίστηκε μια εξίσωση μαρξιστικής οικονομικής και κοινωνικής σύλληψης. Νικήθηκε όμως και απέτυχε. Απέτυχε όμως και η δεξιά, που δεν κατάφερε να μας μεταφέρει σε εναν εξυπνότερο καπιταλισμό με μεγάλες ιδέες και μαζικές δουλειές. Απέτυχε και ο Ανδρέας που θα μπορούσε να τα αλλάξει όλα αλλά έφερε τον λαϊκισμό. Απέτυχε και ο Καραμανλής που υποσχέθηκε Επανίδρυση αλλα βούλιαξε απο την διεφθαρμένη αυλή του.
Απέτυχε όμως και η Ευρώπη. Που ενώ κάποτε οραματίστηκε οικονομική, κοινωνική και πολιτική ένωση, μοίρασε αναπτυξιακά κεφάλαια, έφτιαξε κοινό νόμισμα και κατήργησε σύνορα, δεν έφτιαξε ποτέ μηχανισμούς ελέγχου και σταθερότητας. Στον αέρα όλες της οι συνθήκες. Και σήμερα το πληρώνει.
Δεν κατηγορώ την Ευρώπη που μπήκε στην Ελλάδα με την Τρόϊκα για να διαχειρισθεί την κρίση και να σώσει ό,τι μπορεί ακόμα να σωθεί. Ούτε κατηγορώ τους ελληνες που δεν θέλουν το Μνημόνιο. Αλλά όταν ενα σύστημα καταρρέει, πληρώνουν όλοι, συλλογικά. Δεν υπάρχουν φίλτρα στην Ιστορία. Μόνον δαρβινιστικές διαδικασίες.
Δεν ξέρω τι θα φέρει το μέλλον, έχω ομως μια διαίσθηση για το τί θα χάσουμε. Θα χάσουμε μέρος της υπερηφάνειάς μας που δεν μπορέσαμε να τακτοποιήσουμε τα του οίκου μας. Θα χάσουμε δισεκατομύρια πλούτου που θα φύγει στο εξωτερικό. Θα χάσουμε και πολύ μορφωμένο ανθρώπινο δυναμικό που θα μεταναστεύσει. Ισως χάσουμε ακόμα και εθνικά εδάφη, ιστορικά σύμβολα και αιώνιες αγάπες. Και για πολύ καιρό θα χάσουμε τον ύπνο μας.
Σίγουρα το τροϊκανό μας χρέος χρειάζεται επιμήκυνση. Που σημαίνει πως η Τρόϊκα θα είναι μαζί μας για πολλά χρόνια. Πρέπει επίσης να εφεύρουμε και ενα χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής του εθνικού μας χρέους. Και πρέπει μεσα σε 3 χρόνια να επανιδρύσουμε το Κράτος με νέα Ηθική, νέα Δικαιοσύνη, νέα Παιδεία, νέες δομές. Δεν ξέρω τί απ' όλα αυτά θα καταφέρουμε. Αν τα καταφέρουμε όλα, σε 10 χρόνια θα μπορέσουμε να ανακάμψουμε. Αλλιώς θα χαθούμε στον απέραντο χρόνο της αφάνειας...
