Στον ρυθμό της Κίνα$

To 1803, και επι προεδρίας Thomas Jefferson, το νεοσύστατο κρατίδιο των Ηνωμένων Πολιτειών, διαπραγματεύεται και αγοράζει απο την Γαλλία μια τεράστια περιοχή 2,147,000 τετραγωνικών χιλιομέτρων στην τιμή των 15 εκατομμυρίων δολλαρίων. H τεράστια σε έκταση περιοχή ήταν αναγκαία για δύο στρατηγικούς λόγους. Να διώξει δια παντός τους Ευρωπαίους απο την αμερικανική ήπειρο, και για να επεκτείνει την εδαφική επέκταση των ΗΠΑ απο την ανατολική ακτή προς την Καλιφόρνια. Στην αγοραπωλησία αυτή, γνωστή στην Ιστορία ως Louisiana Purchase, οι Γάλλοι έχασαν το εμπορικό λιμάνι της Λουιζιάνας.

Στην ευρωπαϊκή ήπειρο την ίδια εποχή, η Γαλλία ζούσε τα ένδοξα χρόνια του Ναπολέοντα. Ο Ναπολέων ετοιμαζόταν για απόβαση και πόλεμο με την Αγγλία, και την δημιουργία μιας μεγάλης γαλλικής πανευρωπαϊκής αυτοκρατορίας. Η ευρωπαϊκή εκστρατεία θα χρηματοδοτούνταν με χρήματα απο τις γαλλικές αποικίες. Αλλά την χρονιά εκείνη, μια επανάσταση των σκλάβων στην Αιτή ανάγκασε τον Ναπόλέοντα να ανοίξει καινούργιο υπεραντλαντικό μέτωπο. Ο κίτρινος πυρετός και οι ξεσηκωμένοι σκλάβοι νίκησαν την κραταιά Γαλλία στις αποικίες, η χώρα έπεσε σε χρέος, και έχοντας πολλαπλά μέτωπα να αντιμετωπίσει, είδε τα όνείρά της για αυτοκρατορία να χάνονται για πάντα. Μαζί της, και η αποικία της Λουιζιάνας.

Μερικά χρόνια αργότερα, το 1867, οι ΗΠΑ αγοράζουν μια ακόμα μεγάλη περιοχή, 1,518,800 τετραγωνικών χιλιομέτρων, απο την Ρωσία. Η χρεωκοπημένη Ρωσία έβγαινε τότε απο εναν πόλεμο με Αγγλία και Γαλλία για το μοίρασμα των περιοχών της καταρρέουσας Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Πιεζόμενος οικονομικά, ο Τσάρος Αλέξανδρος ΙΙ πούλησε την Αλάσκα στους αμερικανούς, για $7,200,000, περίπου 1.9¢ τήν αίκρα ($4.74/km2). Οι διαπραγματεύσεις για την αγορά της Αλάσκας, κράτησαν 24 ώρες. Η Αλάσκα απεδείχθει τρομερά συμφέρουσα για τους Αμερικανούς. Ηταν πλούσια σε ορυκτά κοιτάσματα, αλεία, και πετρέλαιο. Μία απο τις πιο γρήγορες και κερδοφόρες αγορές στην ιστορία του κόσμου.




Κάπως έτσι χτίζονται οι αυτοκρατορίες. Σταδιακά,υπομονετικά, με στρατηγικό σχέδιο, τόλμη, εκμεταλλευόμενοι τις αποτυχίες των άλλων, τα τρομερά ιστορικά τους λάθη. Και τίποτα δεν είναι πιο καταλυτικό, πιο καταστροφικό, απο την χρεωκοπία και την κατάρρευση που προκαλούν οι πολλαπλοί πόλεμοι. Imperial Overstretch, το ονομάζουν αυτό οι ιστορικοί, και σ' αυτό αποδίδουν την κατάρρευση της Ρωμαϊκής και Βρετανικής αυτοκρατορίας.

Στη χθεσινή θέση της Γαλλίας και Ρωσίας, βρίσκεται σήμερα η Αμερική. Παρά την αρχική σύνεση και απομονωτισμό της, η Αμερική επαναλαμβάνει σήμερα τα ίδια ιστορικά λάθη άλλων αυτοκρατοριών, και βυθίζεται αργά αλλά σταθερά στην ανυποληψία και τον συμβιβασμό.

Η προσπάθειά της για μονοκρατορία θάφτηκε για πάντα στη γή του Ιράκ και Αφγανιστάν, και στα τεράστια έξοδα συντήρησης μιας θάλασσας στρατιωτικών βάσεων, παρόμοια της οποίας δεν έχει γνωρίσει ποτέ ο κόσμος, και μιας σειράς κρατών-πελατών, όπως το Ισραήλ και το Πακιστάν που ακόμα κοστίζουν πανάκριβα. Η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη που γνώρισε ιστορικά η υφήλιος, με έξοδα εξοπλισμών μεγαλύτερα απο όλες τις χώρες του κόσμου μαζεμένες.

Αλλα ο κόσμος κορυφώθηκε πέρσι τον Οκτώβριο, και η οικονομική καταστροφή του 2008, άδειασε τα ταμεία. Μόνον το κόστος του πολέμου στο Ιράκ είναι φρικιαστικό. Και το πακέτο είναι διπλό, και παρά τις δηλώσεις, o πόλεμος φαίνεται πως θα συνεχιστεί για πολύ καιρό ακόμα. Mε ανεργία που αγγίζει εθνικά το 10%, και μια συνεχώς φθίνουσα οικονομία, είναι εμφανές πλέον, πως οι μεγάλες φιλοδοξίες της Αμερικής έφτασαν στο τέλος τους. Ο παγκόσμιος Καπιταλισμός μετατοπίζεται τώρα ανατολικότερα, με απρόβλεπτες συνέπειες.

Μόνον τον τελευταίο χρόνο, η Αμερική έκανε μια σειρά υποχωρήσεων και συμβιβασμών που πρίν μερικά χρόνια θα ήταν αδιανόητες. Στην συγκέντρωση των G20 στο Pittsburgh, επισήμως πιά, γίνεται αναβάθμιση μιας σειράς χωρών (Κίνας, Βραζιλίας, Ινδίας), στις γενικές αποφάσεις του οργανισμού.

Στον τομέα των συμμαχιών και της στρατηγικής, δύο ακόμα ναυάγια. Η έκκληση του προέδρου Ομπάμα προς την Ευρώπη για μεγαλύτερη στρατιωτική συμμετοχή στο Αφγανιστάν, αποτυγχάνει παταγωδώς. Η Ευρώπη παραμένει παγερά αδιάφορη στις αυτοκρατορικές περιπέτειες. Και το παλιό εκείνο φιλόδοξο σχέδιο του Μπούς για την στρατιωτική περικύκλωση της Ρωσίας, εγκαταλείπεται επίσης εντυπωσιακά και επίσημα. Και λίγο αργότερα, το καλοκαίρι του 2009, μετά απο κάποιες τριήμερες συνομιλίες με Κινέζους αξιωματούχους, η Κίνα αναβαθμίζεται και στρατηγικά, όταν ο αμερικανός πρόεδρος ανακοινώνει επίσημα πως η συμμαχία ΗΠΑ και Κίνας θα καθορίσουν τον 21ο αιώνα.

Οι δύο πρόσφατοι πόλεμοι, του Ιράκ και Αφγανιστάν, διεξάγονται καθ' ολοκληρίαν με χρήματα της Κίνας, η οποία χρηματοδοτεί επίσης και το σχέδιο ανάκαμψης της αμερικανικής οικονομίας αγοράζοντας αμερικανικά τραπεζικά ομόλογα, τα οποία θα εισπράξει στο μέλλον με τόκο.

Kαι καθώς το εξωτερικό χρέος της χώρας έχει πλέον φτάσει στο ιλιγγιώδες επίπεδο των 12.8 τρισεκατομμυρίων δολλαρίων, σε κάποιο πρόσφατο ταξίδι της στην Κίνα, η υπουργός εξωτερικών κ. Χίλαρυ Κλίντον, προέτρεψε τους Κινέζους (ή παρακάλεσε) να συνεχίζουν να αγοράζουν τα αμερικανικά τραπεζικά ομόλογα χρέους. "Μαζί θα ανεβούμε ή θα βουλιάξουμε", δήλωσε χωρίς περιστροφές η Χίλαρυ, ενώ οι Κινέζοι, εξαιρετικά ανήσυχοι για το τεράστιο αμερικανικο χρέος που έχουν ήδη επωμισθεί, εκφράζουν τις ανησυχίες τους για το άν θα πάρουν πίσω τα λεφτά τους, ή θα οδηγηθούμε σε κρίση πληρωμής ομολόγων.





Και έτσι, η Kίνα παρελαύνει. Οχι μόνον στις εντυπωσιακές παρελάσεις του Πεκίνου, αλλά και διεθνώς. Είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που διαθέτει πάνω απο 2 τρισεκατομμύρια δολλάρια σε ζεστό σπαρταριστό συνάλλαγμα, έτοιμα για αγορές και επενδύσεις. Και ενώ οι υπόλοιποι βουλιάζουν στην οικονομική κρίση, η Κίνα αναδιοργανώνει τον στρατό της, τα πανεπιστήμιά της, και οργώνει τον κόσμο για αγορές, συμβόλαια και εμπορικές συμφωνίες.

Οι αναγκαίες πρώτες ύλες έρχονται απο την φτηνή Αφρική όπου η Κίνα σκοπεύει να κατασκευάσει 100 project καθαρής ενέργειας που αφορούν την ηλιακή ενέργεια, βιοκαύσιμα και μικρούς υδροηλεκτρικούς σταθμούς, ενώ θα προβεί σε διαβουλεύσεις κορυφής για την κλιματική αλλαγή. Οι κινέζοι επίσημοι δηλώνουν ότι η Κίνα θα εμβαθύνει τη συνεργασία και ανταλλαγή γνώσεων στους τομείς της επιστήμης και τεχνολογίας, αγροτικής ανάπτυξης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και υγείας, ανθρωπίνων πόρων και εκπαίδευσης, ενώ θα καταρτίσει ένα δάνειο ειδικού σκοπού ύψους 1δισ. δολαρίων για τις μικρές και μικρομεσαίες αφρικανικές επιχειρήσεις.

Το Αφρικανικό σχέδιο είναι μαζικό. Σχεδόν όλες οι χώρες της Αφρικής έχουν κάποια μεγάλη εμπορική συμφωνία με την Κίνα. Η Αφρική ανταλλάσει με την ανερχόμενη δύναμη, την ανάγκη της για δρόμους, ενέργεια, τεχνολογία, και ιατρική, με ορυκτό πλούτο και πετρέλαιο. Η Κίνα θα κατασκευάσει πετρελαικούς αγωγούς, εργοστάσια επεξεργασίας πρώτων υλών, λιμάνια, αυτοκινητόδρομους και ενεργειακά κέντρα. Το τεράστιο project θα έχει σαν διοικητικό κέντρο του ενα τεράστιο επιχειρηματικό megaplex που η Κίνα θα κατασκευάσει στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας (φωτογραφία). Η επένδυση, η μεγαλύτερη που έγινε ποτέ στην ξεχασμένη ήπειρο, θα ξεπεράσει τα 10 δις δολλάρια.

China is buying the World, αναφωνεί το έγκυρο περιοδικό Fortune, τονίζοντας πως η Κίνα σχεδιάζει και επενδύσεις απο αυτοκινητοβιομηχανίες, σούπερ τρένα, μέχρι τεχνολογία semiconductors. Πετρέλαιο και εξορύξεις απο την Νιγηρία, το Κονγκό και το Καζακστάν, διυλιστήρια δισεκατομμυρίων στο Ιράν σε επενδύσεις, χρυσό απο την Βραζιλία σε μια συμφωνία 10 δις δολλάρια. Μόνον την τελευταία δεκαετία, και ενώ Ευρώπη και Αμερική εμφανίζονται χρεωκοπημένες, το Πεκίνο ξεπέρασε τα 115 δις σε επενδύσεις, και έχει και άλλα 2 τρίς που κάθονται και περιμένουν! Ζούμε απλά σε εναν κινεζικό κόσμο.

Πάνω στο σάπιο κουφάρι της Δύσης θα χτιστεί η Κινεζική αυτοκρατορία. Στα λάθη των πολλαπλών πολέμων, και στην άσκοπη και ζημιογόνα συνήθεια της Αμερικής να χώνει παντού τη μύτη της, σε αντιπαραγωγικούς στρατηγισμούς.

H "ποιότητα" του Κινεζικού καπιταλισμού είναι βέβαια πολύ συζητήσιμη, η κινεζική πολιτιστική κουλτούρα παντελώς άγνωστη στους δυτικούς, και το ρίσκο της Κίνας να κάνει σε μερικές γενιές ό,τι έκαναν οι άλλοι σε αιώνες αποτελεί ρίσκο, αλλά ο πολυεθνικός Corporate κόσμος αισθάνεται μάλλον άνετα με το κοινωνικό πολιτιστικό και οικονομικό μοντέλο, το οποίο αντί της ηθικής βάσης του Προτεσταντισμού, προσφέρει ακόμα μεγαλύτερη ασφάλεια και προβλεψιμότητα με το ιεραρχικό μοντέλο πειθαρχίας για το οποίο φημίζεται η Ασία. Οι γνώμες για την παγκόσμια στρατηγική της Κίνας και τις επιδιώξεις της διαφέρουν, αλλά η ανάδυξη της Κίνας σε παγκόσμια δύναμη, παρά τα διάχυτα ερωτηματικά, δεν αμφισβητείται πλέον σε κανέναν κύκλο.

Φεύγοντας απο την Νέα Υόρκη σε κάποιο πρόσφατο ταξίδι μου, είδα και κάτι που δεν θα φανταζόμουνα ποτέ μου. Το Εmpire State Building, παραδοσιακό σύμβολο της Αμερικανικής ισχύoς, ντυμένο στα χρώματα της Κίνας! Μια απλή, συμβολική, αλλά ισχυρή διαβεβαίωση πως η επόμενη αυτοκρατορία θα γεννηθεί με κέντρο το Πεκίνο. Και πως η Δύση, το γνωρίζει, και προετοιμάζεται γι' αυτό. Η Αμερική, που διατηρεί ακόμα εμπορικό εμπάργκο στο μικρό νησί της φτωχής Κούβας (δηλώνοντας οτι απειλείται!), υποκλίνεται εξευτελιστικά στην δύναμη του Δράκου της Ασίας, γιορτάζοντας μαζί της τα 60 χρόνια απο την Μαοϊκή Επανάσταση.



------------------------------------------------
Η προσωπική μου βιωματική εμπειρία απο την Κίνα, έρχεται απο ενα τετράμηνο ταξίδι που με έφερε στην Σαγκάη, την πιο φαντασμαγορική πόλη της Κίνας. Χτίσαμε εκεί, σε ενα project της Intel, το μεγαλύτερο τηλεφωνικό κέντρο στο κόσμο. Την πρώτη μέρα της παραγωγής πήραμε πάνω απο 100 χιλιάδες τηλέφωνα, και εκατομμύρια emails. Ηταν κάτι το ασύλληπτο.

Απο τότε, το ενδιαφέρον μου για την μακρινή χώρα είναι αμείωτο, και προσωπικό. Για την εμπειρία μου στην Σαγκάη, έγραψα κάποτε δύο πόστ με τις δικές μου παρατηρήσεις. Τα παραθέτω. Πάνω απ' όλα, ομολογώ, εκείνο που θυμάμαι έντονα, ειναι η κινεζική ευγένεια, και η ισοπεδωτικός ρυθμός ανάπτυξης. Η ζωή τους δεν είναι εύκολη, και οι κινέζοι είναι αριθμοί στην ιστορική ανάπτυξη της χώρας τους, την οποίαν ομολογώ πως ελάχιστα κατανόησα σε επίπεδο πολιτιστικό. Ισως κάποιο άλλο ταξίδι να βοηθήσει. Καλό σας μήνα:)

(1)Το αστέρι της Κίνας
(2)Η μεγάλη ερωμένη