Thursday, December 2, 2010

Ελεύθερη σκέψη

Το μιντιακό σύστημα που γιγαντώθηκε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, με την ιδιωτικοποίηση της τηλεόρασης και σε συνδιασμό με τα ευρωπαϊκά κονδύλια των δημοσίων έργων, γέννησε απίθανους νονούς και τηλεστάρ.

Αυτό το ξέρουν όλοι οι Ελληνες. Η περίπτωση του κάθε Τράγκα που διατηρούσε εφημερίδα με πωλήσεις 1000 φύλλων την ημέρα αλλά κρατικές επιχορηγήσεις εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ ειναι επίσης πασίγνωστη στο πανελλήνιο. Και όπως όλα στην πατρίδα μας καταρρέουν πλέον υπο το βάρος της ανομίας και της κλεπτοκρατίας, σειρά έχουν τώρα και τα ΜΜΕ με τα έντυπά τους και τα παπαγαλάκια τους.

Το αν ο Ψυχάρης, o Mπόμπολας και λοιποί είναι νταβατζήδες που πλούτισαν με τους πολιτικούς, είναι ενα θέμα που έχει να κάνει με την απόκτηση ισχύος και εξουσίας. Και αν δεν μας αρέσει μπορούμε να κάνουμε μια επανάσταση κατά των νταβατζήδων. Να πάρουμε τα όπλα, να τους κάψουμε τις επιχειρήσεις και τα σπίτια. Να τους κρεμάσουμε στο δρόμο όπως στη Γαλλική Επανάσταση. Να τους διαπομπεύσουμε. Αυτό ειναι μια θέση που καταννοώ. Αλλά το να προσπαθούμε να διατηρήσουμε την καθε Απογευματινή που πεθαίνει, την κάθε φυλλάδα που ούτε πελάτες έχει, ούτε διαφημιστές, ούτε τίποτα να την χρηματοδοτήσει, και που κανείς δεν ενδιαφέρεται να διαβάσει, είναι κάτι διαφορετικό. Και κάτι που προσωπικά δεν καταννοώ.

Εμένα μου αρέσει η Καθημερινή και το Κυριακάτικο Βήμα. Για καιρό πλήρωνα πάνω απο 20 δολλάρια την εβδομάδα, για να μου έρχονται απο την Ελλάδα τυπωμένες οι δύο αυτές κυριακάτικες. Βίτσιο μου και το πλήρωνα. Και κανείς δεν μπορεί να με κάνει να αγοράσω με το ζόρι την Ελευθεροτυπία, το Εθνος, την Εσπρέσσο, το Πρώτο Θέμα. Δεν τα γουστάρω. Μετά ήρθε το διαδίκτυο και οι ορίζοντες μεγάλωσαν. Διαβάζω κάμποσα μπλόγκς που γράφουν με μεράκι, και κάμποσες ηλεκτρονικές εφημερίδες δωρεάν. Διαβάζω μάλιστα για πρώτη φορά στη ζωή μου (περιστασιακά),και τον Ριζοσπάστη, μια εφημερίδα που δεν θα αγόραζα ποτέ μου. Και μόλις πλήρωσα 100 δολλάρια για την ετήσια συνδρομή του Economist, ενα περιοδικό που θεωρώ εξαιρετικό, το μόνο που έχει αυξήσει τις έντυπες πωλήσεις του ανα τον κόσμο. Αυτή η ενήμέρωση εμένα μου αρκεί. Μαζί με κάποια άλλα επιλεγμένα περιοδικά και βιβλία απο τα ράφια βιβλιοπωλείων.

Οι καλοί δημοσιογράφοι θα βγούν στο ίντερνετ, θα γράψουν βιβλία, θα μελετήσουν θέματα, θα απλώσουν φτερά. Θα κάνουν ταξίδια, φωτογραφήσεις, θα καταπιαστούν και με θέματα πέραν της μικροπολιτικής, θα γνωρίσουν την κοινωνία καλύτερα. Εχω διαβάσει υπέροχα βιβλία γραμμένα απο ανθρώπους με μεράκι και πολύ προσωπικό ενδιαφέρον. Που κανείς δεν τους πλήρωσε να γράψουν την Ιστορία της Θεσσαλονίκης, του Εμφυλίου, του Ρεμπέτικου, της Βοσνίας, της οικονομικής κρίσης. Που γράφουν λογοτεχνία παρότι είναι δημοσιογράφοι. Που ολοκληρώνουν κοινωνιολογικές και οικονομικές μελέτες παρότι είναι οδοντίατροι, γιατροί, μηχανικοί, απλοί άνθρωποι.

Το πρόβλημα με το μεγαλύτερο ποσοστό των λεγόμενων ελλήνων δημοσιογράφων ειναι πως δεν έχουν κανένα πνευματικό ενδιαφέρον πέραν του μικρόκοσμου της ελληνικής πολιτικής και του κους κούς που συνήθως ζητούνται να καλύψουν. Και επιζητούν να γίνουν κάποιο είδος δημόσιου υπάλληλου μιας εφημερίδας που δεν έχει τίποτα να πεί και τίποτα να δώσει. Ανθρωποι γαλουχημένοι στον ιδεολογικό προστατευτισμό του ελληνικού κρατισμού που ισοπέδωσε κάθε ανθρώπινη φιλοδοξία και μεράκι στο βωμό μιας μικρής και αραχτής δουλίτσας σε κάποια εφημεριδούλα που πουλάει διανόηση και ψευτοκουλτούρα στους πολιτικά προσκείμενους στο κομματικό μαντρί. Ανθρωποι που ποτέ τους δεν έκαναν μια έρευνα για οτιδήποτε, δεν επέλεξαν να ασχοληθούν με τίποτα πέραν του κλειστού ιδεολογικού και μιντιακού τους ορίζοντα, υπάλληλοι ενός συστήματος που είναι πια νεκρό.

Με ελάχιστα χρήματα βγαίνει κανείς πια στο διαδίκτυο και ρισκάρει αυτό που νομίζει πως μπορεί να δώσει. Τα θέματα είναι χιλιάδες, ο κόσμος ανοιχτός. Αρκεί να υπάρχει ενδιαφέρον και όρεξη. Την εποχή των τεράστιων πολιτικών και οικονομικών αλλαγών, την εποχή του Μνημονίου και των μεγάλων κοινωνικών ανακατατάξεων, μόνον η προσωπική ικανότητα συλλογής, σύνθεσης και παρουσίασης πληροφοριών ειναι το όριο που καθορίζει τη δημοσιογραφία του μέλλοντος. Την αληθινή ελεύθερη δημοσιογραφία. Που δεν έχει κανέναν νταβατζή να την περιορίσει. Και που απολύσεις και προσλήψεις ειναι ελεύθερες. Οπως και η αξιοπιστία.

7 comments:

  1. Αγαπητέ Λόκους, όπως είπες κι εσύ, το μιντιακό σύστημα γέννησε απίθανους νονούς και τηλεστάρ.
    Αυτοί ήταν οι λίγοι. Οι πολλοί αμείβονται με μπλοκάκι και συχνά ρισκάρουν τη ζωή ή τη σωματική τους ακεραιότητα ανασφάλιστοι.
    Στο μπλογκ μου αναφέρω το τρανταχτό παράδειγμα του Γιώργου Κοίλιαρη, ο οποίος δεν δούλευε στην Απογευματινή, αλλά στην ΕΡΤ.
    Οι κρατικοδίαιτες εφημερίδες κλείνουν σιγά σιγά, χωρίς να έχουν δώσει φράγκο στα ασφαλιστικά ταμεία και χωρίς να αποζημιώνουν τους εργαζόμενους.
    Μόλις η γαλακτοφόρος αγελάδα μαντρώθηκε από την Τρόικα, τα ψωραλέα ποντίκια πεθαίνουν της πείνας.
    Να θυμίσω επίσης, ότι στην ΕΣΗΕΑ δεν εγγράφεται η πλειονότητα των δημοσιογράφων, ακριβώς επειδή δουλεύουν με μπλοκάκι. Έτσι, πρόεδρος εκλέγεται επί σειράν ετών από τους κολλητούς του ο Πάνος Σόμπολος, γνωστός κλαψιάρης και τσιράκι της εκάστοτε εξουσίας.
    Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο ουδέποτε η ΕΣΗΕΑ κατήγγειλε τη συμπεριφορά των τηλεστάρ, τη φτήνεια των δελτίων ειδήσεων και τα δώρα με τα οποία οι εφημερίδες ψάρευαν αναγνώστες.
    Ήρθε η ώρα να πληρωθούν όλα αυτά, αλλά δεν φταίνε οι ρεπόρτερ με τα μπλοκάκια.

    ReplyDelete
  2. Αγαπητέ μου Λωτοφάγε είδα τα διαδοχικά σου πόστ περι δημοσιογράφων, δεν πρόλαβα να σχολιάσω σε όλα, θα συνοψίσω εδώ.

    Δεν διαφωνώ με όσα γράφεις. Αλλά το θέμα των ανασφάλιστων είναι διαφορετικό απο αυτό που θίγω. Πολλάκις έχω αναφέρει στα πόστ μου πως ανασφάλιστη και απλήρωτη εργασία ειναι ανήθικη και παράνομη. Και αυτή η ελληνική παθογένεια που την βλέπουμε παντού, απο τους συμβασιούχους μέχρι τους υπαλλήλους δήμων, και απο τις εφημερίδες μέχρι τα νοσοκομεία, με εκνευρίζει αφάνταστα.

    Στην εργασιακά τίμια Αμερική (αυτό το καταθέτω), δεν έχω μείνει ποτέ μου απλήρωτος σε ό,τι έκανα στη ζωή μου, αλλά δύο φορές, όταν δεν μπορούσαν να με πληρώσουν μου έδειξαν την πόρτα. Και αυτό είναι κάτι τίμιο, ευθύ και σταράτο. Θα αρκούσε μια απλή καταγγελία εκ μέρους μου στο Labor Department για να κάνουν επιδρομή στην εταιρία που θα με άφηνε απλήρωτο. Γι αυτό και δεν με νοιάζουν οι απολύσεις, ζητάω όμως εργασιακά δικαιώματα γι όσα δούλεψα. Αυτό είναι στοιχειώδες στον δυτικό πολιτισμό, απλήρωτα δεδουλευμένα ειναι αδιανόητα στον πολιτισμένο κόσμο.

    Αυτή όμως είναι η πρακτική της Ελλάδας. Δεν απολύει, αλλα αφήνει απλήρωτους και ανασφάλιστους. Οπως απλήρωτος είναι για μήνες τώρα ο αδελφός μου που δουλεύει απο το καλοκαίρι σέ κάποιο κρατικό έργο.

    Αυτό το δικαίωμα το θεωρώ στοιχειώδες και αδιαπραγμάτευτο. Αλλά δεν θίγω αυτό φίλε μου, ούτε τις παθογένειες του συνδικαλισμού με εκπρόσωπο τον Σόμπολο, σαφώς τσιράκι και ρουφιάνος που δεν έχει κάν γνώμη επι του θέματος.

    Και δεν μπορώ να διαφοροποιήσω τον ανασφάλιστο Γιώργο Κοίλιαρη και άλλους του είδους, απο τον απλό άνθρωπο που μένει απλήρωτος και ανασφάλιστος, συμπεριλαμβανομένης και μιας ξαδέλφης μου που έμεινε απλήρωτη σαν νοσοκόμα σε ιδιωτικό νοσοκομείο της γενέτειρας.

    Θίγω το θέμα της δημοσιογραφίας. Το μέλλον της είναι το διαδίκτυο και η βιβλιογραφία που στηρίζεται στην έρευνα. Οι δημοσιογράφοι που αναφέρεις στο πόστ σου, ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου, ο Δελαστίκ και άλλοι, μπορούν να σταθούν και ατομικά, γιατί έχουν γνώσεις και ικανότητες.

    Εγώ το καλοκαίρι αγόρασα τρία βιβλία απο την Ελλάδα. Ενα του Χρίστου Γιανναρά, ενα του Πέτρου Παπακωνσταντίνου, και ενα τρίτο, του Νταβούτογλου. Οπου και να εμφανιστεί ο Γιανναράς ή ο Παπακωνσταντίνου, καποιοι θα τον αγοράσουν, θα πληρώσουν τον τίμιο και αληθινό τους λόγο. Και ας έρχονται απο διαφορετικές οπτικές, φιλοσοφίες και θεωρήσεις. Οι ανοιχτόμυαλοι άνθρωποι δεν έχουν ούτε πολιτικές ούτε φιλοσοφικές παρωπίδες. Αλλά ποιός θα διαβάσει φίλε μου Σόμπολο, τί έχει να πεί το θλιβερό ανθρωπάκι...

    ReplyDelete
  3. Η εφημερίδα Boston Globe, η μεγαλύτερη εφημερίδα της Βοστώνης, μια ιστορική εφημερίδα με καθημερινή κυκλοφορία εκατοντάδων χιλιάδων, αγοράστηκε πριν μερικά χρόνια απο τον ομιλο του New York Times για 1.1 δις δολλάρια. Ηταν η ακριβότερη αγορά εφημερίδας που έγινε ποτέ στην Αμερική.

    Παρόλη όμως την κυκλοφορία της, το Boston Globe δεν είναι πλέον βιώσιμο, και φυτοζωεί (ακόμα) βαίνοντας προς το τέλος. Και ο λόγος που υπάρχει ακόμα είναι γιατί οι εργαζόμενοί του δέχτηκαν συλλογικές περικοπές άνω του 10% των αποδοχών τους (κάπου 10 εκατ. δολλάρια).Παρά ταύτα, η εφημερίδα βαίνει προς κλείσιμο.

    Αυτό ειναι το μέλλον του έντυπου Τύπου. Το ίδιο το New York Times (με ημερήσια κυκλοφορία πάνω απο 1.5 εκατομμύριο φύλλα),δεν εκδίδεται πλέον και ζητάει τώρα ιντερνετικές συνδρομές απο τους αναγνώστες του. Και αφού δεν τα κατάφερε το New York Times (η μεγαλύτερη και ιστορικότερη εφημερίδα της Αμερικής), θα τα καταφέρει το ΒΗΜΑ και η Ελευθεροτυπία;

    ReplyDelete
  4. Locus
    Αν και έπρεπε να έχω φύγει διότι με έχουν καλέσει να πάω να δω ποδόσφαιρο, είπα να κάνω μερικά σχόλια πρώτα (βγήκε μακροσκελές πάλι).

    Το ότι υπάρχει αυτό το μιντιακό σύστημα στην Ελλάδα (και προφανώς και σε άλλες χώρες) δεν οφείλεται μόνο σε αυτούς που το δημιούργησαν αλλά και σε αυτούς που ήταν/είναι πελάτες. Δηλαδή τους πελάτες-αναγνώστες. Το γιατί το “γούστο των πελατών” είναι αυτό που είναι, είναι μια μεγάλη συζήτηση.

    Επειδή ανέφερες το διαδίκτυο ως ένα πιο ανοιχτό σύστημα πληροφόρησης, θέλω να σου πω ότι είναι κάτι που με φοβίζει. Ο λόγος είναι ότι δεν πιστεύω ότι οι “πελάτες” έχουν αλλάξει. Πολύ φοβάμαι ότι είναι οι ίδιοι που ήταν και πριν ενώ συγχρόνως έχουν στα χέρια τους ένα πολύ “επικίνδυνο παιχνίδι”.
    Αφορμή γι’ αυτά τα σχόλια μου έδωσε το παρακάτω Case study:

    Αν κάποιος από τους αναγνώστες εδώ, βάλει στο Google τον όρο “Σύμβαση Cooper”, θα πάρει χιλιάδες αποτελέσματα.
    Αξίζει να διαβάσετε και τα σχόλια. Ίδιο μοτίβο παντού. Μέχρι και ο βουλευτής Βελόπουλος έκανε ερώτηση στη Βουλή.

    Υποτίθεται ότι με μια σύμβαση που έγινε το Φεβρουάριο του 1940 από την κυβέρνηση Μεταξά με την εταιρεία Cooper, παραχωρήθηκε όλος ο υδάτινος και ορυκτός πλούτος της χώρας στην ως άνω αμερικανική εταιρεία μέχρι τις 31.12.2010 (δηλαδή η σύμβαση λήγει σε λίγες μέρες). Υποτίθεται ότι ο Μπάτσης (σε βιβλίο του) και ο Μπελογιάννης αποκάλυψαν αυτή τη σύμβαση και γι’ αυτό εκτελέστηκαν. Υποτίθεται επίσης ότι αυτή η σύμβαση παραδινόταν από υπουργό σε υπουργό μέχρι σήμερα ως “ιερό κείμενο”.

    Μου κάνει δε τεράστια εντύπωση πως κανένας από τους χιλιάδες σχολιαστές στα εκατοντάδες blogs που αναπαρήγαγαν με εκπληκτική ταχύτητα την “είδηση”, δεν μπήκε στον κόπο να το ψάξει λίγο περισσότερο το θέμα, παρότι υπάρχουν μέχρι και τα στοιχεία του σχετικού αναγκαστικού νόμου 2220/1940.

    Ψάχνοντας λίγο το θέμα, ανακάλυψα πολλά στοιχεία.
    Πράγματι υπάρχει μια σύμβαση του 1940 με 2 εταιρείες, μια εκ των οποίων ονομάζεται ”Hugh L. Cooper & Co Inc.” για την εκμετάλλευση της υδροηλεκτρικής ενέργειας του Αχελώου ποταμού. Η εταιρεία αυτή ήταν εταιρεία μελετών υδροηλεκτρικών εργοστασίων και μάλλον (για την εποχή) από τις καλύτερες στον κόσμο. Από πουθενά δεν προκύπτει ότι υπήρξε δέσμευση ορυκτού πλούτου ενώ προβλεπόταν ακύρωση της συμφωνίας σε περίπτωση που δεν παραδιδόταν έργο(α). Λόγω του πολέμου που επακολούθησε, κανένα έργο δεν παραδόθηκε και άλλοι ήταν αυτοί που έκαναν το φράγμα του Αχελώου. Πώς λοιπόν, εκτελέστηκε κάποιος επειδή αποκάλυψε κάτι το οποίο ήταν δημοσιευμένο; Ακόμα και άλλη-μυστική σύμβαση να υπήρχε, τι νόημα θα είχε να έχει σχέση με μια εταιρεία που έπαψε να υπάρχει λίγα χρόνια μετά τον πόλεμο; [το ότι υπάρχουν μυστικές συμφωνίες δεν το αμφισβητώ αλλά δεν νομίζω ότι γίνονται έτσι - θα ήταν παράλογο και χαζό]

    Το αστείο είναι ότι ο ιδρυτής της Hugh L. Cooper –που υπήρξε ένας από τους σπουδαίους κατασκευαστές φραγμάτων- είχε κάνει το φράγμα στον ποταμό Δνείπερο επί Στάλιν τη δεκαετία του 30.
    Δεν θα πω περισσότερα (ήδη έχω αργήσει) αλλά θα παραπέμψω σε αυτό το σύνδεσμο/σχόλιο όπου υπάρχουν περισσότεροι σύνδεσμοι.

    Βγάλτε τα συμπεράσματά σας και θα επανέλθω (προσθέτοντας κάποιους ακόμα συνδέσμους).

    Το μόνο που θα προσθέσω είναι ότι τα σχόλια σε αυτό το θέμα (στα εκατοντάδες μπλογκς που το αναδημοσίευσαν) σε συνδυασμό με τα παραπάνω περί δημοσιογραφίας του Locus (και όσων άλλων έγραψαν) δεν με κάνουν να αισιοδοξώ. Αυτή είναι η πελατεία. Είναι λυπηρό.

    ReplyDelete
  5. Οι καλοί σε όλες τις δουλειές δεν πρόκειται να χαθούν και είναι και αυτοί που μπορούν να διατηρήσουν και την ελευθερία της γνώμης τους.
    Το προβλημα είναι όλοι αυτοί οι μέτριοι που την βόλευαν,δουλεύοντας ταυτόχρονα σε μια εφημερίδα, σε ενα περιοδικό και σε κάποιο γραφείο τύπου.
    Και το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι όλα αυτά τα παιδιά που με διαφορες κωλοσχολές δημοσιογραφίας πιστεύουν ότι θα κανουν καριέρα σε ένα τόσο ανταγωνιστικό επάγγελμα.

    ReplyDelete
  6. Φίλε A.A.T.-
    Μια μυστικη σύμβαση που παραδινόταν από υπουργό σε υπουργό μέχρι σήμερα ως “ιερό κείμενο”;
    Αυτά θα επιζήσουν, ό,τι και να γίνει. Θα διοχετευτούν όμως στους Χαρδαβέλλες και λοιπούς άλλους που ανακαλύπτουν απο μυστικές παγκόσμιες κυβερνήσεις, μέχρι εξωγήινους. Εντούτοις στο μέλλον θα μπορούμε να γίνουμε όλοι μας δημοσιογράφοι. Εγώ το σκέφτομαι ήδη.

    Πάτησα το λίνκ με το άρθρο της σύμβαση Cooperπου παραθέτεις. Έίδα το όνομα του "δημοσιογράφου" που το έγραψε. Νίκος Μπογιόπουλος. Γνωστός τηλετραμπούκος του ΚΚΕ. Ελεος...

    ReplyDelete
  7. Ειδικά εκείνοι της σχολης "Κανέλλη" φίλε Aθεόφοβε. Υπάρχει ολόκληρος στρατός γραφικών.

    ReplyDelete