Monday, December 13, 2010

Οδύσσειες

Μερικούς, η πατρίδα τους σκοτώνει δυό φορές. Τη μία όταν τους δείχνει σιωπηλά το δρόμο της φυγής, μόνη ελπίδα επιβίωσης και ελπίδας. Σαν και τη μεγάλη φυγή του μεταπολέμου, όταν ο ελληνισμός σκόρπισε με τα καράβια στα πέρατα του κόσμου. Εκατομύρια μετρήθηκαν κάποτε οι έλληνες της ομογένειας, βάλτε και τις επόμενες γενιές, αδύνατον πιά να ξέρουμε τί ακριβώς χάσαμε σε ανθρώπινο δυναμικό. Γέμισε η Αμερική με έλληνες, πρώτη πόλη σε ελληνικό πληθυσμό εκτός Ελλάδας η Μελβούρνη, χιλιάδες σκόρπιοι άνθρωποι παντού.

Στην κατοχική Ελλάδα, η οικογένεια της Μίνας πείνασε στην Αθήνα, και κατέφυγε στο χωριό της μάνας μου όπου ο παππούς μου είχε χωράφια, λάδια και φαγητό. Και μετά τον πόλεμο, τρείς οικογένειες έφυγαν για τον Καναδά, μαζί με χιλιάδες άλλες. Η Μίνα γεννήθηκε στο Μοντρεάλ, και είχε τρείς μητρικές γλώσσες. Τα ελληνικά της μάνας της, τα αγγλικά της νέας πατρίδας, και τα γαλλικά του Κεμπέκ. Τρείς γλώσσες και τρείς κουλτούρες ισορροπούνε μέσα της μια ολοκληρη ζωή.

Κάποτε, το Κεμπέκ μπήκε σε προβλήματα, και η Μίνα μετακόμισε στο Τορόντο. Αλλη ζωή εκεί, άλλη κουλτούρα, άλλα βάσανα. Και μόλις συνήθισε, παντρεύτηκε τον Κώστα απο τη Ναύπακτο, και μέσα σε λίγο καιρό, τον ακολούθησε στην Ελλάδα. Ηταν όνειρο του άντρα της να γυρίσει στην πατρίδα. Δεν παραπονέθηκε καθόλου, λέει, ανακάλυψε έτσι ξανά την πατρίδα των γονιών της.

Μα κάποτε, ο Κώστας και η Μίνα χάθηκαν στους δαίδαλους της σύγχρονης και χρεωκοπημένης μακρινής πατρίδας, αναρωτήθηκαν που έφεραν τα παιδιά τους να μεγαλώσουν, τι ακριβώς θα έκαναν στην Ελλάδα του Μνημονίου. Και μετά απο δύο χρονια ζωής στην Ελλάδα, τώρα επιστρέφουν ξανά στον Καναδά.

"Εμείς δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε πιά", μου ανακοίνωσε η Μίνα. "Τα έχουμε ήδη χάσει όλα. Αναμνήσεις, επαφή, όνειρα να ζήσουμε και να επιστρέψουμε ξανά στον τόπο μας. Εγώ δεν παραπονέθηκα ούτε μέρα, ξέρεις, ο άντρας μου ήταν εκείνος που στεναχωρέθηκε, εκείνος μου ζήτησε να φύγουμε. Δεν μπορώ άλλο, θέλω ενα μέρος να ζήσω, να ελπίσω, να γελάσω. Τόσες μετακομίσεις. Αυτό το πράγμα θα γίνεται συνέχεια, αντε δώ, άντε εκεί, μια ζωή στο αεροπλάνο;"

Η δεύτερη φυγή είναι η σκληρότερη. Γιατί άν η πρώτη είναι τυχαία, η δεύτερη είναι συνειδητή. Για όσους γνώρισαν δύο πατρίδες, η ευλογία και η κατάρα απέχουν λίγο. Και όταν επιστρέφουν πίσω ξανά, για δεύτερη φορά, με τα όνειρα και τα φτερά καταρρακωμένα, είναι άλλοι άνθρωποι. Πιο απόμακροι, πιο σιωπηλοί. Δεν ξέρω αν είναι καλύτεροι ή χειρότεροι. Δεν μπορώ να ξέρω. Γιατί μέχρι σήμερα έφυγα μόνον μια φορά. Και προτιμώ ακόμα, το ποιητικό όνειρο του Οδυσσέα.

14 comments:

  1. Πολύ αληθινό Λόκους...
    "Δεν μπορώ άλλο, θέλω ενα μέρος να ζήσω, να ελπίσω, να γελάσω."
    Ξέρεις,το ίδιο λέω κι εγώ...και πολλοί άλλοι Ελληνες που δεν γνωρίσαμε(παρά περαστικοί..)άλλους τόπους.
    Εσύ καταλαβαίνεις ίσως καλύτερα τον πόνο της Μίνας,αλλά εμείς βιώνουμε για πρώτη φορά μια προοπτική ζωής όπου το κάθε αύριο θα είναι πολύ χειρότερο απ τον Χθες...
    Κι έτσι δεν μπορεί να ζήσει κανείς...

    ReplyDelete
  2. Μην ξεχνάς, Locus, η Ιθάκη είναι ένας πηγαιμός -ποτέ μια επιστροφή. Όταν φτάσεις θα το ξέρεις χωρίς να το ρωτήσεις. Καλό αέρα στα πανιά σου.

    ReplyDelete
  3. Αυτή την περίοδο βρίσκομαι κάπου μεταξύ του να μείνω και να ξαναφύγω... Και μπορώ να επιβεβαιώσω πως δεν είναι καθόλου ευχάριστο...

    ReplyDelete
  4. κάτσε εκεί που είσαι. δεν είναι η ελλάδα για ανθρώπους που έμαθαν αλλιώς. εκεί πληρώνεις τους λογαριασμούς σου μέσω ίντερνετ, εδώ στέκεσαι δυο με΄ρες στην ουρά. εκεί αν δουλέψεις σκληρά θα πετύχεις. εδώ μόνο αν έχεις γνωριμίες.

    μη σε πιάνει νοσταλγία, θα έρχεσαι για διακοπές.

    ReplyDelete
  5. This comment has been removed by the author.

    ReplyDelete
  6. Τι να σου πω φίλε Locus; Ειλικρινά τι να σχολιάσει κάποιος σαν κι εμένα που σαν τον άντρα της Μίνας στο πίσω (πολύ πίσω όμως) μέρος του μυαλού μου υπάρχει πάντοτε αυτό το «πίσω στην πατρίδα»; Ξερω πολλούς που έφυγαν, λίγοι δε το μετάνοιωσαν, κάποιοι ξαναγύρισαν όπως τους περιγράφεις, κάποιοι άλλοι ξαναγύρισαν και το έριξαν στο bad timing (που λένε και στο χωριό μου) λέγοντας ότι θα ξαναπάνε στην Ελλάδα όταν μπορέσουν.

    Οι σκέψεις εχουν καιρό που έφυγαν από το μυαλό μου. Εδώ στο Λονδινάκι δε μου λείπει τίποτα και επειδή δεν είναι και συγκλονιστικά μακριά μπορώ να κατεβαίνω και σχετικά συχνα. Αν δεν ήθελα να κάνω ταξίδια στην Ευρώπη ίσως να πήγαινα και συχνότερα. Επίσης αυτό που με παρηγορει είναι ότι ξέρω πως στη Θεσσαλονίκη δεν υπάρχει κανένα μέλλον και από το να πάω μετανάστης στην Αθήνα καλύτερα εδώ. Αυτό δε το συζητάω καθόλου.

    Αν όμως είσαι τόσο μακριά είναι αλλιώς. Τους γονείς που αφήνεις πίσω δε μπορείς να τους βλέπεις 10 μέρες το χρόνο. Τι να σου πω, ακόμα δεν έχω κατασταλάξει και δε το βλέπω να γίνεται σύντομα. Προσπαθώ να χαίρομαι το σήμερα, να βλέπω πράγματα διαφορετικά, να ζω εμεπιρίες που δεν είναι εύκολο να ζήσει κάποιος στην Ελλάδα και να απολαμβάνω όλα αυτά που ξέρεις από τη ζωή μίας πόλης όπως το Λονδίνο.

    ReplyDelete
  7. Μου τα μπέρδεψε ο γούγλης και το removed σχόλιο είναι δικό μου γιατί εμφανίστηκε αυτόματα με άλλο nickname.
    Όσο για το θέμα του ποστ, πιστεύω πως με λίγες εξαιρέσεις η νοσταλγία και η επιθυμία επιστροφής στην πατρίδα των περισσότερων είναι δεδομένη.
    Από την άλλη όμως η σοφή λαική ρήση μας τονίζει " Όπου γής, πατρίς".

    ReplyDelete
  8. Είναι μια κλασσική ιστορία φίλε squarelogic. Η αγάπη και νοσταλγία της επιστροφής, που όταν ολοκληρώνεται απογοητεύει. Ελπίζω με τα όσα γίνονται τώρα, να μην χάσουμε και άλλη μια γενιά.

    ----------------------------
    Οπου και νάναι η Ιθάκη φίλε thinks εύχομαι να την βρούν όλοι οι άνθρωποι. Εσύ βέβαια ξέρεις, παλιός στα πήγαινε έλα.

    ----------------------------
    Κάνε ό,τι νομίζεις φίλε Οδυσσέα, τα πράγματα δυσκολεύουν πολύ όταν αποκτάς οικογένεια. Γιατί όχι άλλωστε. Η Ευρώπη είναι μικρή.

    ----------------------------
    Δέν έχω και άλλη επιλογή Ρία μου, απλά αναφέρω μια ιστορία που συνεχώς επαναλαμβάνεται.

    ----------------------------
    Ξαναπέρνα φίλε Γιώργο, και νάσαι καλά.

    ----------------------------
    Δεν κάνω βέβαια καμμία προτροπή φίλε Νίκο, απλά αναφέρω μια ιστορία. Δεν έχω και κανένα λόγο να μην συμφωνήσω μαζί σου. Το Λονδίνο είναι η πρωτεύουσα του κόσμου.

    ----------------------------
    Όπου γής, πατρίς" φίλε giant, θα συμφωνήσω. Αν και στη μία και μοναδική που αγαπάμε, εύχομαι να επιζήσει τα όσα βιώνει σήμερα. Για να μην χαθεί και άλλη μία γενιά.

    ReplyDelete
  9. Δεν μπορώ άλλο, θέλω ενα μέρος να ζήσω, να ελπίσω, να γελάσω.
    Αυτό με θλίβει αφάνταστα... γιατί είναι και δικές μου σκέψεις... μπορεί και δικά μου λόγια, φίλε Μάκη.
    Ίδια η ιστορία μου, μόνο που και η άλλη πατρίδα έχει κινδύνους πολλούς κι εσύ το ξέρεις...
    Δεν θα 'θελα να σε συμβουλέψω, αλλά μείνε εκεί που είσαι.
    Πολύ καλά, αληθινά και... δικά μου ό,τι γράφεις!

    ReplyDelete
  10. ΕΔΏ το σκέφτομαι εγώ σοβαρά πως ίσως χρειαστεί να φύγω...όχι,γιατί άμεσα θα πεινάσω,αλλά γιατί δεν θέλω να συρθώ σε μια χαμένη ζωή,όπου το μόνο που θα με νοιάζει είναι πως στο τέλος του μήνα θα μπορώ να πληρώσω τους παράλογα φουσκωμένους λογαριασμούς και να ξεχάσω κάθε ιχνος αξιοπρέπειας και φιλοδοξίας για πρόοδο...

    ReplyDelete
  11. Μάκη καλημέρα...
    Αν θυμάσαι πριν απο 2-3 χρόνια οταν πρωτομίλησες για το "νόστιμον ήμαρ" σου είχα γράψει να μείνεις εκεί που είσαι, γιατί εδώ τα πράγματα αγριεύουν όσο πάνε και περισσότερο...
    Δυστυχώς επαληθεύτηκα (όχι μόνο εγώ βέβαια)... Είναι καϋμός η σκέψη των δικών σου ανθρώπων το ξέρω, το ζω, αλλά οταν έχεις οικογένεια και παιδιά, οι γονείς, οι συγγενείς και φίλοι έπονται, οσο και να σε προβληματίζει το πώς περνάνε εδώ... Δε σου κρύβω οτι Θα ευχόμουν κι ο άλλος μου γιος να είχε μείνει έξω και όχι να σκέφτομαι τι μέλλον τον περιμένει αυτόν και την οικογένειά του εδώ...

    ReplyDelete
  12. Ευχαριστώ φίλε Στράτο, εσύ γνωρίζεις τι θα πεί δύο πατρίδες. Ενα μεγάλο κεφάλαιο, μοναδικό. Τις ευχές μου.

    -----------------------
    Φίλε Squarelogicαν και την εμπειρία του εξωτερικού θα την συνιστούσα σε όλους, τη μόνιμη φυγή απο την Ελλάδα ποτέ μου δεν την πρότεινα σε κανένα, κι ούτε θα την προτείνω. Είναι θέμα ψυχοσύνθεσης. Τα πρώτα χρόνια της φυγής μου ούτε κοίταξα πίσω, μεγαλώνοντας όμως ένοιωσα την νοσταλγία της επιστροφής. Δική σας η απόφαση. Δυστυχώς, έχω μια διαίσθηση πως με όλα τούτα που γίνονται γύρω μας, θα χάσουμε πολλά...

    -----------------------
    Ναί, το θυμάμαι Μαρία μου, και επαληθεύεσαι. Είναι πολλοί άνθρωποι που έχουν παιδιά έξω, και σε όσους έχουν φύγει εύχομαι καλή τύχη. Εμένα στην πατρίδα έμεινε ο αδελφός μου. Και αυτά που βλέπω δεν μου αρέσουν. Καλά σου Χριστούγεννα. Κρίμα τέτοιες μέρες να κάνουμε μαύρες σκέψεις.

    ReplyDelete
  13. Πολύ δυνατό κείμενο. Αληθινό, σκληρό όπως η ζωή κάθε Οδυσσέα...

    ReplyDelete
  14. Δείμε του πολίτη σε ευχαριστώ. Μια τυπική και συνεχώς επαναλαμβανόμενη ιστορία. Νάσαι καλά.

    ReplyDelete