Wednesday, March 24, 2010

Suburbia

Mερικές φωτογραφίες απο την αισθητική των αμερικανικών προαστίων, και μερικές προσωπικές σημειώσεις. Το μανικιουρισμένο περιβάλλον είναι εντυπωσιακό, ειδικά την άνοιξη, οταν αναδύεται μέσα απο το πράσινο, τα πολύχρωμα λουλούδια, και τις αμέτρητες κηπουρικές διαρυθμίσεις. Οι αμερικανοί στολίζουν και περιποιούνται τα σπίτια τους πολύ, λούζοντάς τα στα φώτα τα Χριστούγεννα, και στα λουλούδια την άνοιξη. Παρατηρήστε και τις σημαίες, μέρος του υπέρογκου εθνικισμού που ανα καιρούς απορρίπτει τον υπόλοιπο κόσμο. Υπάρχουν παντού κατα χιλιάδες. Ούτε την 25η Μαρτίου οι Ελληνες δεν βγάζουν τόσες σημαίες στη γειτονιά τους.

Το Αμερικανικό όνειρο. Με το ιδιωτικό πάρκινγκ, το γκαζόν, και πάνω απ' όλα την ασφάλεια για την οικογένεια. Απο τη γή της Νέας Αγγλίας μέχρι την ακτή της Καλιφόρνιας, όλες οι πόλεις ακολουθούν το ίδιο μοτίβο. Στο κέντρο, η πόλη με τους ουρανοξύστες, το commercial downtown που είναι μόνον για δουλειά (και το βράδυ δεν κυκλοφορεί ψυχή), και μια σειρά απο αυτοκινητόδρομοι που κατευθύνονται προς τα προάστια. Η Αμερική μετακόμισε απο τις πόλεις στα προάστια μαζικά, την δεκαετία του 50 και μετά, κυριολεκτικά "άδειασε". Και μαζί της, μετακόμισαν και πολλά άλλα, υπηρεσίες, σχολεία, νοσοκομεία. Το χρήμα μαζεύτηκε στα προάστια. Σε αντίθεση, πολλές πόλεις κυριολεκτικά βούλιαξαν σε όλα τα επίπεδα. Ηταν το μεγαλύτερο κοινωνικό φιλτράρισμα που έχω ποτέ βιώσει στη ζωή μου.

Τα σπίτια της φωτογραφίας ανήκουν στη μεσαία τάξη. Δύο μισθοί στο σπίτι, δύο παιδιά, δύο αυτοκίνητα, σκύλος και γάτα. Μέση τιμή 250-350 χιλ. δολλάρια, 20-30 χρόνια δάνειο. Τα παιδιά απολαμβάνουν τα τοπικά δημόσια σχολεία που στα προάστια είναι καλά και δωρεάν, σε αντίθεση με εκείνα της πόλης που θυμίζουν Σομαλία. Τα inner cities έχουν βουλιάξει απο την έλλειψη χρημάτων και τον κοινωνικό δαρβινισμό. Ο διαχωρισμός είναι συνήθως διπλός, φυλετικός και οικονομικός. Κάθε πόλη φιγουράρει σήμερα και ενα τεράστιο τριτοκοσμικό κομμάτι, όπου ναρκωτικά, αλητεία και αμορφωσιά στιγματίζουν την καθημερινότητα. Στα προάστια όμως, η ήσυχη οικογενειακή ζωή προστατεύεται απο την σκληρή αστυνομία που χρηματοδοτείται ανάλογα με τους φόρους που μαζεύει καθε περιοχή. Κατα κοινή ομολογία, τα προάστια αστυνομοκρατούνται (δηλαδή προστατεύονται) πολύ περισσότερο απο τις υποβαθμισμένες περιοχές.

Είναι το είδος του σπιτιού που βούλιαξε το οικονομικό όνειρο του 2008. Χιλιάδες τέτοια σπίτια με μηνιαίο δάνειο 2-3 χιλιάδες τον μήνα, έμειναν απλήρωτα και χρεωκόπησαν. Μέχρι το 2008, το χρήμα ήταν φτηνό, και οι τράπεζες ήθελαν να κάνουν συνεχώς νούμερα δημιουργώντας απο κάθε δολλάριο μέχρι και 60 δολλάρια δάνεια. Το σπίτι της φωτογραφίας αγοράστηκε αρχικά κάπου 170 χιλιάδες, και μέσα σε δέκα χρόνια είχε φτάσει 400 χιλιάδες. Πουλήθηκε τουλάχιστον 4 φορές, καθώς κάθε αγοραστής του το πουλούσε κάθε φορά που η αξία του ανέβαινε 20-50 χιλιάδες. Ο τελευταίος που το αγόρασε, είδε την αξία του να πέφτει στις 280 χιλιάδες. Βρίσκεται τώρα upside down (χρωστάει δηλαδή πολύ περισσότερα απο ό,τι αξίζει το σπίτι του). Είναι ακριβώς η δυναμική εκείνη που οδήγησε πολλούς να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους σκάζοντας την τραπεζική φούσκα.

Το σπίτι της φίλης Luciana, όνειρο μεταναστών απο την Ιταλία, αγοράστηκε με κόπο και οικογενειακή βοήθεια. Ακολουθώντας τις παλιές συνήθειες των μεταναστών, δουλεύοντας και κάνοντας οικονομίες, η οικογένεια ξεπλήρωσε εντελώς το σπίτι, και τώρα το περνάει στα παιδιά της. Αντιμετωπίζει όμως ενα άλλο αμιγώς αμερικανικό πρόβλημα - τα παιδιά θα πάνε στο κολλέγιο, που είναι ακριβό, και το σπίτι θα μπεί υποθήκη για φοιτητικά δάνεια πολλών δεκάδων χιλιάδων. Η μέση αμερικανική οικογένεια δεν έχει πολλές οικονομίες. Είναι ενα συνηθισμένο αμερικανικο μοτίβο οπου αντί της αποταμίευσης και επένδυσης, η κατανάλωση προωθήθηκε ως αναπτυξιακό μοντέλο. Κάποιοι αλλοι κάνουν ανακατάταξη του δανείου του σπιτιού τους με άλλη τράπεζα, για να μπορέσουν να μαζέψουν ένα μεγάλο ποσόν για να ξεπληρώσουν τις πιστωτικές κάρτες. Τα τελευταία 20 χρόνια, το μέσο σπίτι έκανε αναπροσαρμογή δανείου σχεδόν κάθε δύο χρόνια. Οσο η αξία του σπιτιού ανέβαινε, όλα καλά και όμορφα, και στο τέλος της περιόδου υπήρχε και χρήμα. Μετά την κρίση όμως, ο κουμπαράς του σπιτιού άδειασε, και οι χρεωκοπίες χτύπησαν τον ουρανό.

Το σπίτι της φίλης Ντϊάνας που έχασε τη δουλειά της, και κάποτε σταμάτησε να πληρώνει το δάνειο της τράπεζας. Οι κατασχέσεις σπιτιών είχαν πλέον ξεπεράσει τα 20 εκατομμύρια, και οι τράπεζες δεν ήθελαν πλέον άλλα σπίτια που συνεχώς έχαναν την αξία τους. Της χάρισαν λοιπόν γύρω στα 80 χιλιάδες σε δάνεια, για να την κάνουν να το κρατήσει. Τη διαφορά των χρημάτων την πλήρωσε η αμερικανική κυβέρνηση, με ένα ειδικό νόμο που θέσπισε ο Ομπάμα για να σταματήσει τις χρεωκοπίες, αγοράζοντας τα τραπεζικά χρέη. Ο νόμος Ομπάμα ξεκίνησε όμως μια άλλη θύελλα. Οσοι πολίτες πλήρωναν κανονικά δεν κέρδισαν τίποτα. Οσοι φέσωσαν την τράπεζα πήραν και μπόνους.

Σε πλήρη αντίθεση με το ευρωπαϊκό μοντέλο κοινωνικού βίου που όλα είναι ανακατεμένα, ζείς, εργάζεσαι, ψωνίζεις, και διασκεδάζεις στο ίδιο τετράγωνο, η Αμερική έχει εφεύρει ενα δικό της μοντέλο κοινωνικής ύπαρξης. Δουλεύεις στην πόλη, κοιμάσαι στα προάστια, και ψωνίζεις σε ξεχωριστές περιοχές όπου βρίσκονται τα malls. Αυτός ο ενδιαφέρον κοινωνικός διαχωρισμός, είναι ορατός και σαν τρόπος ζωής. Η ζωή στις γειτονιές είναι σχεδόν ανύπαρκτη στα προάστια, η μετακίνηση γίνεται μόνον με ιδιωτικά αυτοκίνητα, ελάχιστοι πεζοί κυκλοφορούν στον δρόμο, και οι αποστάσεις για να πάς οπουδήποτε ειναι τεράστιες. Και ενώ τα σπίτια είναι φορτωμένα με όλες τις ανέσεις, και τα gadget του θεού, η απλή χαρά της βόλτας, που περπατάς χαζεύοντας τα μαγαζάκια, χάνεται σε μια άλλη, σχεδιασμένη και σχεδόν αντικοινωνική διάσταση.

Και όλα αυτά, στις μεσαίες περιοχές απ' όπου και οι φωτογραφίες. Οι πλούσιες περιοχές είναι διαφορετικές. Υπερδιπλάσιοι χώροι και πάρκα, μάρμαρα, πέτρες και γρανίτες αντί για ξύλο, τεράστιοι χώροι παντού. Μαζί με συστήματα συναγερμού, ψηλούς τοίχους και πολλές φορές ειδικές κάρτες εισόδου στη γειτονιά. Είναι τα λεγόμενα gated communities όπου οι κάτοικοι της περιοχής θεωρούνται περισσότερο μέλη ενός κλάμπ, παρά γείτονες.

-----------------------------------------------
Σαν καλοκαιριάσει, ελπίζω να καταφέρω να ολοκληρώσω μερικές όμορφες φωτογραφήσεις απο διαφορετικές περιοχές, τόσο της κεντρικής πόλης, όσο και άλλων περιοχών. Καθώς το αμερικανικό μοντέλο ζωής επεκτείνεται στον κόσμο, δεν θα ήμουν πολύ ενθουσιώδης στην αποδοχή του. Η πολυτέλεια του χώρου και των ανέσεων που προσφέρει η Αμερική είναι κάτι το ασύλληπτο για τον ευρωπαϊκό νού. Ασύλληπτος όμως είναι και για τον μέσο Αμερικανό ο αυθορμητισμός της ζωής που αναδύει η παλιά μας ήπειρος, με τα καφενεδάκια της, τους στενούς της δρόμους, τις μικρομπουτίκ της, και κυρίως τους ανθρώπους που κατακλύζουν τους δρόμους της.


-----------------------------------------------
All pictures by Locus Publicus, free for public use
Braintree, Weymouth, MA, USA

-----------------------------------------------

18 comments:

  1. ωραίες φωτογραφίες και πολύ καλή η ανάλυση. για μένα που δεν έχω επισκεφθεί την αμερική, ήταν πολύ κατατοπιστική!

    καλημέρα μάκη!

    ReplyDelete
  2. πάρα πολύ ενδιαφέρον!

    ReplyDelete
  3. Ω, αναμνήσεις... μπροστά στο τελευταίο μου σπίτι, 25 μέτρα από την ακτή του Ατλαντικού, είχα πάντα μια σημαία Αμερικανική, μια Ελληνική, και μια μικρούλα πειρατική! (μαύρη με νεκροκεφαλή και χιαστί κόκαλα). Και ένα πανό-σημαία ανάλογα με την εποχή και τη γιορτή. Αξιοσημείωτο επίσης ότι και τα ακριβότερα Αμερικάνικα σπίτια είναι παράγκες, διότι φαίνονται μεν παραδοσιακά ξύλινα αλλά τα υλικά είναι κόντρα πλακέ (drywall) και πλαστικό (vinyl) που περνάει για ξύλο. Και τα περισσότερα που μοιάζουν να έχουν τούβλα μπροστά, τα "τούβλα" είναι δυόμιση εκατοστά πλαστικά κομμάτια με σχέδιο πολλών τούβλων στο κάθε κομμάτι. Όσο για τα περισσότερα "μάρμαρα", ας πλησιάσουμε ένα μάρμαρο να το ξύσουμε λίγο :-)

    Θαυμάσια και ακριβέστατη περιγραφή και του τραπεζικού συστήματος/προβλήματος και της προαστιακής πραγματικότητας. Όλο το κείμενό σου σωστότατο και δεν λείπει τίποτα! Μπράβο!

    ReplyDelete
  4. Τα σπίτια των φωτογραφιών μου θυμίζουν την επίσκεψη μου στις ΗΠΑ το έτος 2000. Έμεινα ένα μήνα περίπου στη θεία μου που κατοικεί στη New Jersey σε μια μάλλον μεσαία περιοχή. Η φύση υπέροχη, οι δρόμοι και τα σπίτια το ίδιο. Μου έκανε δε εντύπωση ότι τα σπίτια δεν είχαν ψηλούς φράκτες, ούτε καν παραθυρόφυλλα. Ήταν όλα με τζάμια στα παράθυρα. Ρώτησα τη θεία μου αν είχαν πρόβλημα με διαρρήκτες. Μου απάντησε ότι δεν είχαν τέτοιο πρόβλημα. Εδώ στην Ελλάδα παρόμοια σπίτια θα είχαν σίγουρα υποστεί απανωτές διαρρήξεις.

    ReplyDelete
  5. Τώρα διάβασα το σχόλιο του thinks και συμφωνώ ότι τα υλικά των σπιτιών στις ΗΠΑ δεν είναι και τόσο στερεά (μάλλον φτηνά θα τα έλεγα), αλλά φαίνονται τόσο ωραία βρε παιδί μου!

    ReplyDelete
  6. Πολύ ωραίες φωτογραφίες.
    Τα σπίτια αυτά όταν χρειαστεί να καταστραφούν νομίζω ότι πλεόν μπορούν σε μεγάλο ποσοστό να ανακυκλωθούν, σε αντίθεση με το νεοελληνικό "μπετό".
    Σχετικά με τα δάνεια, εγώ με ανάλογο δάνειο που ευτυχώς κοντεύει να τελειώσει (αλλά με τη συγκυρία θα μπορούσε να έχει αποβεί δυσβάσταχτο) πήρα διαμέρισμα σε πολυκατοικία στο Γέρακα και βλέπω τη μπουγάδα των απέναντι ...

    ReplyDelete
  7. Ρία μου γειά σου. Μια βόλτα στη γειτονιά, έφερε και την ιδέα του πόστ. Και σ΄ αυτά που γράφω, είμαι πολύ προσεκτικός. Προσπαθώ να μην λέω ανοησίες. Κάπως έτσι έχουν τα πράγματα. Με τα καλά και τα κακά τους. Τις ευχές μου.

    ReplyDelete
  8. Кроткая καλωσήρθες. Δεν έχω γράψει πολλά για την Αμερική σ' αυτό το μπλόγκ, χαίρομαι που σου άρεσε. Οι φωτογραφίες είναι απο τη γειτονιά μου, πηγαίνοντας βόλτα με τα παιδιά. Νάσαι καλά.

    ReplyDelete
  9. Καλώς τον αγαπητό μου thinks. Πειρατική σημαιούλα με νεκροκεφαλή 25 μέτρα απο τη θάλασσα, έ? Είσαι προνομιουχος! Για τις κατασκευές, καμμία αντίρρηση, χτίζονται εύκολα, και αντέχουν και στο κρύο. Και εγώ θα προτιμούσα κάτι σε μάρμαρο ή γρανίτη. Αλλα εκεί πάμε πολύ ακριβά. Εγραψα αυτό το πόστ απλά για να δώσω κάποιες πληροφορίες, ελπίζω ευχάριστες (τουλάχιστον οι φωτογραφίες). Φίλε μου έμενα χρόνια σε διάφορες πόλεις, και μετά τον γάμο μου βρέθηκα στα προάστια. Μην με ρωτάς άν μ' αρέσει. Βρήκα διάφορες άλλες διεξόδους για να κρατιέμαι. Με ό,τι προσφέρει ο κάθε τρόπος. Ομολογώ όμως πως πεθύμησα μέσα μου την Ευρώπη. Νάσαι καλά και ευχαριστώ για την έγκρισή σου. Μετράει:)

    ReplyDelete
  10. Καλή μου Μερόπη ευτυχώς μέχρι σήμερα, 9 χρόνια που κατοικώ στα προάστια, λίγες διαρρήξεις ξέρω. Η ζωή είναι αυτή που είδες, εν ολίγοις θα έλεγα πως το περιβάλλον είναι κυρίως για οικογένειες. Εχω χώρο για τα παιδιά, και έχουμε οργανώσει τη ζωή μας με διάφορα γύρω μας. Την αλάνα της γειτονιάς, τα παιδιά τη γνώρισαν στην Ελλάδα.

    Πολλά υλικά, όπως σωστά λέει και ο thinks, δεν είναι επιπέδου Πεντέλης. Υπάρχουν προφανώς λόγοι, πρακτικοί και ιστορικοί που είναι έτσι. Αν και το σπίτι το φτιάχνει όπως θέλεις. Αν είδες τα προάστια του NJ, τότε έχεις μια πολύ καλή ιδέα.

    ReplyDelete
  11. Φίλε απόγονε με ... προσγείωσες στην πραγματικότητα. Το Αθηναικό πήξιμο είναι άλλου επιπέδου. Ελπίζω να είμαι αντικειμενικός. Η αλήθεια είναι πως το περιβάλλον που περιγράφω είναι πολύ καλό σε μερικά, και κακό σε άλλα. Η φυγή απο τις πόλεις που συντελέστηκε στην Αμερική ξανάχτισε μια ακόμα χώρα στα προάστια, και ανακάτεψε τα πάντα οικονομικά και κοινωνικά. Στην Ελλάδα πιστεύω πως μόλις τώρα αρχίζουμε να κάνουμε τις ίδιες σκέψεις. Σκέψεις αποκέντρωσης. Για μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Νάσαι καλά.

    ReplyDelete
  12. Αγαπητέ μου Locus, νόμιζα ότι η πειρατική ήταν για μένα και τον γιό μου που καμιά φόρα νοικιάζαμε σκάφος και πηγαίναμε μόνοι μας στην Martha's Vineyard, αλλά όπως απεδείχθη στο τέλος μάλλον η σημαία θα αντιπροσώπευε περισσότερο την τράπεζα. Το αγόρασα 350Κ και πουλήθηκε 260Κ: έπεσα στην αρχή της πτώσης όταν έπρεπε να φύγω. Ήμουνα από τα πρώτα παραδείγματα, το '07. Όπως και εσύ ήμουν των μεγαλουπόλεων, από Αθήνα, 7 χρόνια Λονδίνο και στην Βοστώνη ξεκίνησα από το Back Bay, και το Manhattan είναι σαν δεύτερο σπίτι. Πάντως τώρα ζούμε στο χωριουδάκι μας στα βουνά με λιγότερο από 200 κατοίκους. Με το IP trace από το counter του blog μου βλέπω περίπου που είσαι, και είσαι ωραία. Είχα κάτι φεγγάρια φίλους στα λημέρια σου. Και τώρα έναν καινούργιο :-) Θυμάμαι που είπες ότι δεν είσαι του Baseball, αλλά εμένα είναι το μόνο σπορ που είναι στην καρδιά μου -και είναι και η καρδιά της μέσης Αμερικής και της suburbia. Ακολούθησα τον γιό μου από τα 6 του, Little League, και την πρώτη χρονιά ήμουν και coach T-ball! Επί δύο-τρία χρόνια έμπαινα στο supermarket να ψωνίσω και με φωνάζανε Coach τρομάρα μου! Νά 'σαι καλά.

    ReplyDelete
  13. Μου θυμίζει πάρα πολύ τη γεννέτειρα μου στη Σουηδία. ίδο στυλ. Καλά από σημαίες σουηδικές γίνεται χαμός. Όχι για κάποιες μέρες αλλά για όλο το χρόνο. Πανέμορφες φωτογραφίες και η ανάλυση πολύ καλή.

    ReplyDelete
  14. Φίλε thinks πολύ ενδιαφέροντα όσα γράφεις, μοιάζουν πολύ οι ζωές μας. Ανάλογη η διαδρομή μου, Αμστερνταμ, Λονδίνο, Νέα Υόρκη, Βοστώνη, και τώρα, στην ηλικία των 47 πολύ θα επιθυμούσα μετάβαση σε ελληνικό νησί, ειδικά στην όμορφη Λευκάδα!!

    Σωστά αναφέρεις πως το Baseball είναι η καρδιά της Αμερικής, ειδικά ο εννιάχρονος γιός μου ασχολείται πολύ μ' αυτό, κάνοντάς με να αισθάνομαι λίγο "εκτός". Η Αμερική είναι κατα την γνώμη μου "άγνωστη" ακόμα στους έλληνες, των οποίων η αντίληψη είναι μόνον πολιτική. Τις ευχές μου.

    ReplyDelete
  15. Ευχαριστώ φίλε hackaday, έζησες λοιπόν στη Σουηδία, πολύ ενδιαφέρον. Την έχω επισκεφτεί μία φορά, κάποια εποχή που πηγαινοερχόμουν στην Δανία για δουλειές. Σπουδαία χώρα. Σου εύχομαι ό,τι ποθείς, ειδικά με τις σπουδές που τώρα αρχινάς σε πληροφορική. Τις ευχές μου.

    ReplyDelete
  16. Βασικά γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Σουηδία αλλά τελικά ξέπεσα στην ψωροκώσταινα.

    ReplyDelete
  17. Την Ψωρογιώργαινα! hackaday, με τους τρελλούς επαναστάτες της, που ξέρω πως σου αρέσουν!

    ReplyDelete
  18. Oh yes! Τρελαίνομαι!

    ReplyDelete