Ιαπωνία

Την ώρα της βιβλικής καταστροφής της, τη φέρνω στο μυαλό μου σαν μια απο τις πιό θαυμαστές χώρες που ήμουν τυχερός να επισκεφθώ, ενας χώρος εσωστρεφής και ξένος, απόμακρος και μυστηριώδης, μα και συνάμα σεβάσμιος και αξιοπρεπής. Διατηρούσε το τοπίο της όπως ο κηπουρός τον κήπο, καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί, μια κοινωνία που απο τα βάθη της Ιστορίας άνοιξε με τη βία στον έξω κόσμο, και ενώ αρίστευσε σε γνώση και υπερμοντερνισμό, κράτησε συνάμα σαν φυλαχτά και εκείνα που αγαπούσε και ήταν κομμάτια της ψυχής της. Mαθημένη απο τις καταστροφές, η Ιαπωνία σήμερα ξαναδοκιμάζεται. Μα θα αντέξει πιστεύω. Απο υπερηφάνια, αγάπη προς τη σκληρή δουλειά και σεβασμό προς την Ιστορία της.

Μπήκα μια μέρα στα έγκατα της ψυχής της, χαμένος για λίγες μέρες στις μαγικές ιστορικές της πόλεις, το Nikko, την Kamakura, και το πανέμορφο Kyoto, που γλύτωσε παρα τρίχα μια άλλη βιβλική καταστροφή, τον αμερικανικό βομβαρδισμό του 2ου παγκοσμίου πολέμου, που ήταν στα σκαριά να δημιουργήσει μια ασιατική "Δρέσδη", και που κάποιοι ευσυνείδητοι ακαδημαϊκοί κατάφεραν να πείσουν τον αμερικανό πρόεδρο να ματαιώσει. Ο ήχος μιας ξύλινης καμπάνας ηχούσε καθώς έπαιρνα αυτή την ανηφόρα, σε ενα τοπίο αιώνων που φιλοξενούσε πανέμορφα χειροποίητα τέμπλα, λιτά νεκροταφεία και μανικιουρισμένους εξωτικούς κήπους. Στους ξύλινους πανάρχαιους ναούς, οι επισκέπτες άφηναν καποιες γραπτές ευχές για τους νεκρούς και τη ζωή. Εκεί ένοιωσα τόν απόλυτο σεβασμο και δέος του κόσμου προς τον πολιτισμό που κουβαλάει. Δύο πράγματα είναι αμέσως αντιληπτά σ' αυτή τη χώρα. Η καθαριότητα και ο σεβασμός πρός τη φύση, και το υπέρμετρο βάρος της Ιστορίας.

Ενας εσωστρεφής και ορθολογικός λαός, οι Ιάπωνες τηρούν με συνέπεια μια σειρά απο συμπεριφορές ποτισμένες απο πανάρχαιους συμβολισμούς και τελετουργίες αιώνων. Στα θέατρα της χώρας η θεατρική θεματολογία κρατάει ακόμα απο την εποχή των Σαμουράϊ και των οργανωμένων φέουδων, πνιγμένη στην πανδαισία των χρωμάτων της φύσης και των πολεμικών στολών και κιμονό που εναλλάσσονται στη σκηνή με μουσική υπόκρουση και μουρμουρητό αιώνων,σε μια ατμόσφαιρα πλήρους κατάνιξης, ησυχίας και ακινησίας. Κάποια θεατρικά έργα διαρκούν 8 ώρες! Και στα μικρά εστιατόρια όπου τα φαγητά εκτίθενται σε ανοιχτή θέα με περιγραφή και τιμές, θυμάμαι ακόμα την υπόκλιση της υποδοχής και της αποχώρησης, σεβασμός και αυτός προς τον άγνωστο πελάτη που επέλεξε το μικρό οικογενειακό μαγαζί για το φαγητό του.

Η αισθητική της αγοράς έχει την αίσθηση της γειτονιάς και μια αφοπλιστική απλότητα. Παρόλη την κουλτούρα της εργασιομανίας και της ξέφρενης παραγωγής που εκτόξευσε τη χώρα απο τις στάχτες σε μια βιομηχανική υπερδύναμη, το στοιχείο της υπερβολής, τόσο αληθινά έντονο στην Αμερική και τόσο μιμητικά ψεύτικο στην Ελλάδα, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη δεύτερη διάσταση της Ιαπωνικής ψυχής, εκείνη της λιτής και απλοϊκής ύπαρξης. Παντού, οι δύο Ιαπωνίες, εκείνη του ηλεκτρονικού υπεμοντερνισμού και η άλλη της ιστορικής απλότητας, γίνονται έντονα αισθητές και συνυπάρχουν υπέροχα. Απο το ντύσιμο μέχρι την αγορά.

Την είδα απο μακριά να διασχίζει την κόκκινη γέφυρα του πάρκου. Με το κιμονό. Αργό περπάτημα, χαμόγελο και ηρεμία. Ξεπέρασα τον δισταγμό μου να της ζητήσω μια φωτογραφία. Τηρώντας το ιαπωνικό πρωτόκολο, υποκλίθηκα με σεβασμό και της μίλησα. Υποκλίθηκε και εκείνη ευγενικά με ένα πλατύ χαμόγελο, και υποκλινόμενη με τη σειρά της, μου επέτρεψε τη φωτογραφία. Ηταν μια μαθήτρια γυμνασίου που συνήθως ντύνονταν με μπουζάκια απο τα καλάθια της λαϊκής, αλλά τις κυριακές ζώνονταν την παράδοση της χώρας της και έβγαινε βόλτα στο πάρκο. Ηταν η προσωποποίηση των δύο Ιαπωνιών. Την έφερα στο μυαλό μου καθώς άκουσα και είδα τον τρομακτικό σεισμό της καταστροφής. Ελπίζω να είναι καλά. Το όνομά της ήτανε Yukari. Μου χάρισε μία απο τις ομορφότερες φωτογραφίες που τράβηξα ποτέ μου.

--------------------------
All pictures by Locus Publicus, free for public use
Japan
--------------------------

Massive earthquake hits Japan
Japan: earthquake aftermath
Japan: Vast devastation
Japan: New fears as the tragedy deepens
Japan: Continuing crisis
Japan: Hopes fade for finding more survivors
Japan: One week later