Tuesday, June 15, 2010

Για τον Μάνο

Η καφενειακή συνάντηση του Νίκου Γκάτσου με τον Μάνο Χατζιδάκη ήταν μια μνημειώδης χημική αντίδραση. Τα λίγα και μεστά λόγια του ποιητή έδεσαν μαγικά με τα μινόρε του θλιμμένου μουσουργού, και έφτιαξαν μια αληθινά "λαϊκή" μουσική. Οχι λαϊκή με την έννοια της ευτέλειας, αλλα με την αληθινή έννοια της λαογραφικής και πολιτιστικής εκφραστικής. Μεστά, απλά και όμορφα λόγια ενώθηκαν με τους πνευστούς και έγχορδους λυγμούς του Μάνου, απεικονίζοντας καλλιτεχνικά όλη την αισθητική του ελλαδίτικου χώρου, την ηθική μιας εποχής, τα βαθιά συναισθήματα ενός ολόκληρου λαού. Βαθιά λυρικοί και οι δυό τους, συνέλαβαν αισθητικά τα "λαϊκά" συναισθήματα των ελλήνων, τα χούγια τους και τις αναποδιές τους. Την αγάπη προς τη θάλασσα, τον ξενητεμό, τον κρυφό έρωτα, τον λυγμό της μετάνοιας, τον καυμό της μάνας. Μαζί τους, η εκκλησιά της γειτονιάς, η στολισμένη νύφη, ο μάγκας της λαχαναγοράς, η αγοραία ερωμένη, ο φονιάς, το κρυφό και αστείρευτο πάθος.

Σαν σήμερα, 15 του Ιούνη του 1994, πριν δεκάξι χρόνια, έφυγε απο κοντά μας o Μάνος Χατζιδάκις. Μια τρομερά ευφυής και πνευματώδης προσωπικότητα, που έζησε τη ζωή του όπως εκείνος ήθελε, κρατώντας μέχρι τον θάνατό του τις αποστάσεις που ο ίδιος θεωρούσε απαραίτητες απο τα μεγάλα ιδεολογικά σχήματα, τους πολιτικούς σχηματισμούς και την ευτέλεια της μικρότητας. Τόλμησε να ζητήσει απο τη ζωή εκείνα που τον ενδιέφεραν άμεσα, ήταν δύσκολος και συχνά απρόσιτος για πολλούς, είχε πάθη που μελωποίησε για εξιλέωση, καί άθελά του μάλλον, έγινε και πρεσβευτής μιας εικόνας της πατρίδας που καθιέρωσε την Ελλάδα στο συλλογικό υποσυνείδητο του κόσμου σαν μια χώρα ανέμελη, ρέμπελη, ρομαντική και εξωτικά ερωτική. Hταν για μένα ο σπουδαιότερος έλληνας μουσουργός. Ενας υπέροχος ποιητής των λαϊκών στοιχείων του λαού μας.

Λιγόστεψαν έκτοτε οι ποιητές μας, τώρα που τους έχουμε τόση ανάγκη. Δεν είναι τραγικό μέσα στα όσα φοβερά βιώνουμε σήμερα, μέσα στην τόση παρακμιακή ελεύθερη ηθική πτώση και ξεπεσμό του καιρού μας, σ' αυτό το τελευταίο σκαλί που μας κρατάει απ τον γκρεμό, να μην έχουμε έναν αληθινό πιά ποιητή, εναν αληθινό μουσουργό, που να συλλαμβάνει τα άξια στοιχεία της ελληνικής συλλογικής αισθητικής, αυτής που αντιστέκεται στην ευτέλεια, στο ξεπούλημα και στην εκπόρνευση, και να μας τα τραγουδάει;